Nadziąślak naczyniowy – guz ciężarnych

Nadziąślak naczyniowy to jeden z rodzajów nadziąślaka, który powstaje w jamie ustnej, głównie w wyniku wahań hormonalnych. Dlatego szczególnie narażone są na niego kobiety w ciąży lub przyjmujące hormonalną antykoncepcję. Czy jest groźny?

W trakcie ciąży organizm kobiety zmienia się, przystosowując do prawidłowego przebiegu ciąży. Kobiety narzekają na mdłości, bóle kręgosłupa, opuchnięte kostki, problemy z pęcherzem czy gorszą jakość włosów i cery. Zmiany można zauważyć także po gorszej kondycji jamy ustnej i powstaniu guzka ciążowego, zwanego też nadziąślakiem ziarninowym. Nazwa brzmi niepokojąco, jednak nie trzeba się martwić. W przeszłości nadziąślaki były klasyfikowane jako łagodne nowotwory, dziś uważa się je raczej za zmiany o charakterze zapalnym.

Nadziąślak ciążowy – co to jest?

Nadziąślak ziarnisty (epulis granulomatosa), zwany również nadziąślakiem ciężarnych (epulis gravidarum) to zmiana wyrastającą z tkanek przyzębia. Występuje najczęściej na tkankach dziąseł w okolicy szyjki zęba, w obszarach międzyzębowych, błonach śluzowych warg czy brzegach lub koniuszkach języka. Cechą charakterystyczną nadziąślaka jest nadmierny przerost śluzówki – hiperplazja. Zmiana ta może powodować dyskomfort podczas jedzenia, szczotkowania czy nitkowania zębów, a także lekko krwawić, ze względu na duże unaczynienie. Może też mieć tendencję do owrzodzeń.

Nadziąślak ciążowy – skąd się bierze?

Nadziąślak często rozwija się na skutek wzrostu poziomu estrogenów, progesteronu oraz zmian we florze bakteryjnej, do których dochodzi w organizmie kobiety podczas ciąży. Najczęściej pojawia się wraz z nieprawidłową higieną jamy ustnej lub urazem, o który nietrudno. Czasem wystarczy lekkie zranienie podczas mycia czy nitkowania zębów. Inne przyczyny to najczęściej przewlekły uraz dziąsła spowodowany przez złogi kamienia nazębnego, ostre brzegi ubytków próchnicowych, nawisające wypełnienia, nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne oraz uraz zgryzowy. Nadziąślak pojawia się zwykle między drugim a piątym miesiącem ciąży. Zazwyczaj ustępuje samoistnie w trzecim trymestrze lub już po rozwiązaniu.

Nadziąślak – jak go rozpoznać?

Zmiana stanowi przejaw nadmiernego rozrostu naczyń włosowatych dziąseł, związanego z wahaniami poziomu hormonów. Przerośnięta błona śluzowa przyjmuje początkowo kształt guzkowatego, miękkiego uwypuklenia o żywoczerwonej barwie. Rozrastając się, tworzy zwykle kulisty, ruchomy, przymocowany szypułą do dziąsła twór. Guz ciężarnych przypomina kalafiorowatą, czerwoną narośl, która łatwo krwawi, a w przypadku częstego podrażniania czy urazów ma tendencję do owrzodzeń. Czasami zmiana może silnie reagować na zimne i gorące temperatury. Dodatkowo, stanowi również defekt estetyczny.

Nadziąślak – co z nim zrobić?

Nadziąślaki po podrażnieniu łatwo krwawią, dlatego przyszła mama powinna delikatnie myć zęby, najlepiej po każdym posiłku. Należy unikać podrażnień, wybierając szczoteczkę do zębów o miękkim włosiu. Najlepiej też gryźć pokarmy drugą stroną. W przypadku obrzęku nitkę dentystyczną można zamienić na irygator stomatologiczny, który za pomocą wody pod ciśnieniem pomoże oczyścić trudno dostępne miejsca w jamie ustnej. W żadnym przypadku nie należy nadziąślaka mechanicznie drażnić, a tym bardziej samodzielnie go usuwać. Nie ma możliwości leczenia nadziąślaka sposobami domowymi. U kobiet ciężarnych najczęściej zmiana znika samoistnie, najpóźniej po rozwiązaniu ciąży. Jeśli jednak guz jest duży i utrudnia jedzenie, trzeba skonsultować problem z lekarzem – stomatologiem, który powinien zalecić wykonanie badań histopatologicznych oraz wytłumaczyć, w jaki sposób poprawić poziom higieny jamy ustnej.

Nadziąślaki u kobiet ciężarnych najczęściej usuwa się dopiero po zakończeniu ciąży, ponieważ ich wcześniejsze wycięcie sprzyja nawrotom. Zabieg przeprowadzany jest za pomocą skalpela, przy użyciu diatermii (noża elektrycznego) lub lasera. Wyjątek stanowią duże nadziąślaki powodujące zaburzenia zgryzu, utrudniające żucie lub te, które są notorycznie podrażniane. Zabieg chirurgiczny, w tych przypadkach, powinien zostać wykonany nawet w trakcie ciąży. Najlepszym okresem na przeprowadzenie zabiegu jest drugi trymestr ciąży. Rozpoznanie zmiany powinno być potwierdzone wywiadem lekarskim, diagnostyką RTG, biopsją oraz badaniem histopatologicznym. Jest to niezbędne, by nie pomylić niegroźnego nadziąślaka np. ze zmianami o charakterze nowotworowym m.in. naczyniakami – łagodnymi lub złośliwymi, mięsakiem Kaposiego lub rakiem płaskonabłonkowym, które również mogą być usytuowane w jamie ustnej i mieć zbliżone cechy kliniczne.