Zakrzepica – jakie objawy należy uznać za alarmujące? Metody profilaktyki

Objawy zakrzepicy są zależne od lokalizacji choroby. Zakrzepica jest spowodowana obecnością skrzepliny zwężającej bądź zamykającej światło naczynia krwionośnego. Najczęściej choroba przebiega jako żylna choroba zakrzepowo – zatorowa, potocznie zwana zakrzepicą żylną.

Objawy zakrzepicy żył nie zawsze są wyraźnie zaznaczone. Nierzadko zdarza się, że choroba przebiega bez występowania dolegliwości. Zakrzepica żylna może prowadzić do groźnych konsekwencji. Wczesne wykrycie choroby pozwala wprowadzić profilaktykę, której celem jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań.

Zakrzepica – jak się objawia?

Objawy zakrzepicy występują zależnie od lokalizacji naczynia, w którym znajduje się zakrzep. Objawy wspólne, niezależne od miejsca występowania zakrzepicy, to:

• obrzęk,
• zasinienie skóry w pobliżu obrzęku,
• poszerzenie okolicznych żył,
• bolesność chorobowo zmienionej okolicy.

Zakrzepica żył głębokich – objawy

Zakrzepica żył głębokich lokalizuje się w kończynach dolnych. Poza ogólnymi objawami zakrzepicy dodatkowo może wystąpić stan podgorączkowy i ocieplenie skóry w pobliżu chorego miejsca. Na wystąpienie objawów zakrzepicy szczególnie narażone są kobiety w ciąży oraz stosujące antykoncepcję doustną. Zakrzepica głęboka żył goleni najczęściej przebiega bez dolegliwości. Jeżeli występuje obrzęk, to zazwyczaj jest on niewielki i lokalizuje się w pobliżu kostek lub na grzbiecie stopy. Dodatkowo chorzy mogą zgłaszać uczucie ciasnoty w nodze. Rzadziej występującym objawem jest ból, który narasta przy stawaniu na palcach i ustępuje podczas przenoszenia ciężaru ciała na pięty. Jeżeli zakrzepica żył głębokich jest rozległa, to może pojawić się sztywność mięśni łydki. Zakrzepica żył głębokich udowych i biodrowych charakteryzuje się nasilonym obrzękiem. Lokalizuje się on wyżej i może obejmować udo. Ponadto objawy ogólne narastają podczas stania i ustępują w pozycji leżącej. Uogólniona zakrzepica żył powierzchownych i głębokich jest szczególną, rzadko występującą, postacią choroby. Objawia się bardzo szybkim narastaniem dolegliwości. Początkowo występuje ból kończyny, po którym pojawia się masywny obrzęk. Następnie dochodzi do utrudnienia w poruszaniu oraz zaniku wyczuwalnego tętna na chorej nodze. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu, jest to bardzo niebezpieczna postać zakrzepicy. Wystąpienie objawów zakrzepicy nóg nie jest podstawą do rozpoznania choroby. Podstawą do postawienia diagnozy jest wykonanie badań, które umożliwią identyfikację przyczyny schorzenia. Objawy zakrzepicy żył głębokich powinny być zawsze alarmujące, ponieważ powikłaniem tego schorzenia może być zatorowość płucna. Jest to zamknięcie bądź zwężenie światła tętnicy płucnej przez skrzeplinę, która oderwała się z pierwotnego miejsca lokalizacji i z prądem krwi dostała się do naczynia. Objawy zakrzepicy płucnej zazwyczaj pojawiają się nagle. Najczęściej występujące to:

• uczucie duszności,
• ból w klatce piersiowej,
• osłabienie,
• plucie krwią.

Objawem zakrzepicy może być kaszel, który najczęściej jest suchy. Wystąpienie tych symptomów oznacza ciężką postać zatorowości płucnej i wymaga interwencji lekarskiej.

Zakrzepica żyły pachowej/podobojczykowej

Objawy zakrzepicy ręki mogą być spowodowane wystąpieniem zarówno pierwotnej, jak i wtórnej postaci choroby zakrzepowej. Zakrzepicę pierwotną zazwyczaj obserwuje się u młodych mężczyzn, którzy narażeni byli na znaczny wysiłek fizyczny. Zakrzepica wtórna może powstać z powodu zbyt długiego utrzymywania cewnika w naczyniu, urazu lub nowotworu płuc/krwi. Pierwszym objawem zakrzepicy ręki jest obecność wyraźnego obrzęku, który z czasem może objąć klatkę piersiową i szyję. Dodatkowo zdarza się uczucie rozpierania w okolicy barku i łopatki. U 1/3 chorych możliwe jest zaobserwowanie twardego guzka pod pachą, który jest zakrzepową żyłą pachową. Po kilku dniach objawy ogólne choroby ustępują i przechodzi ona w postać przewlekłą. Poszerzone żyły w okolicy barku i klatki piersiowej świadczą o powstaniu krążenia obocznego. Zakrzepica żyły pachowej/podobojczykowej wiąże się z możliwością wystąpienia zatorowości płucnej.

Zakrzepica żyły głównej górnej

Najczęściej jest konsekwencją obecności rozległego raka w prawym płucu. Ucisk guza nowotworowego na żyłę prowadzi do utrudnień w przepływie krwi. Charakterystycznym objawem tej zakrzepicy jest obrzęk górnej partii ciała, głównie powiek. Dodatkowo pojawia się przekrwienie oczu. Objawem zakrzepicy jest kaszel, który powstaje z powodu obrzęku okolicy więzadeł głosowych.

Zakrzepica żyły głównej dolnej

Najczęściej powstaje z powodu przemieszczenia się zakrzepów z żył biodrowych. Rozwój objawów tej zakrzepicy jest zależny od dynamiki procesu chorobowego. Możliwe objawy to zasinienie skóry stóp, poszerzenie żył nóg, brzucha, klatki piersiowej. W przypadku rozległej choroby, sinica i obrzęk mogą pojawić się w okolicy narządów płciowych oraz podbrzusza.

Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych

Charakteryzuje się obecnością procesu zapalnego. Objawy tej zakrzepicy mogą być spowodowane przez uraz naczynia, infekcje oraz długotrwałe utrzymywanie wlewów dożylnych. Ogólnym objawom zakrzepicy towarzyszy złe samopoczucie i podwyższenie temperatury ciała. Wyraźnie zaznacza się zgrubienie chorych żył.