Biopsja tarczycy, czyli badanie pozwalające wykrywać nowotwory

Biopsja tarczycy to procedura diagnostyczna, którą przeprowadza się podczas diagnostyki określonych problemów z tym narządem, w celu kontroli lub określenia rodzaju zmian chorobowych. W jej ramach zasysa się komórki gruczołu tarczowego poprzez wkłucie strzykawki z cienką igłą. Metoda pozwala wykrywać m.in. nowotwory tarczycy oraz jej stany zapalne. 

Czym jest biopsja tarczycy? 

Biopsja tarczycy to zabieg diagnostyczny, który polega na pobraniu komórek gruczołu tarczowego. Dzięki niemu można przeanalizować zmiany zachodzące w obrębie narządu oraz zaplanować dalszy przebieg leczenia. Potwierdza ona przede wszystkim zmiany nowotworowe i stany zapalne. Wykonuje się ją, kiedy wyczuwalne w badaniu palpacyjnym lub USG zostaną wykryte określone, niepokojące zmiany.  

Czy biopsja tarczycy jest bezpieczna? Tak, nie trzeba się tego badania obawiać. A czy po jego przeprowadzenia można dźwigać ciężary? Jak się okazuje można, nie ma pod tym względem żadnych przeciwwskazań. Po wykonaniu badania nie jest wymagane także dłuższe zwolnienie. 

Rodzaje biopsji tarczycy 

Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje biopsji gruczołu tarczowego: 

• biopsja cienkoigłowa tarczycy (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana, BACC) – polega na pobraniu materiału do badania cytologicznego. Przeprowadza się ją z wykorzystaniem cienkiej igły (o grubości 0,5-0,6 mm). Wykonuje się ją wtedy, gdy wykryje się minimum jeden guzek tarczycy, 
• biopsja gruboigłowa tarczycy – polega na pobraniu większego fragmentu tkanki (w kształcie walca) do badania histopatologicznego. Przeprowadza się ją z wykorzystaniem grubej igły. Wykonuje się ją wtedy, gdy biopsja cienkoigłowa nie wystarcza. 

Wyniki biopsji tarczycy 

Co oznaczają wyniki biopsji tarczycy? W tym przypadku rozróżnia się kilka kategorii: 

• kategoria 1. Bethesda – oznacza biopsję niediagnostyczną, należy taki zabieg powtórzyć, 
• kategoria 2. Bethesda – oznacza łagodny guzek, którego rozwój można śledzić przy pomocy USG tarczycy,  
• kategorie 3. i 4. Bethesda – w tym przypadku możliwa jest obecność raka tarczycy. U pacjentów z 3. kategorią należy ponownie przeprowadzić biopsję, natomiast u osób z kategorią 4 usunąć płat tarczycy lub wykonać badanie molekularne, 
• kategoria 5. Bethesda – świadczy o tym, że istnieje podejrzenie nowotworu złośliwego, 
• kategoria 6. Bethesda – wskazuje na nowotwór złośliwy. 

Warto jednak zaznaczyć, że wszystkie wyniki badań powinien interpretować lekarz. 

Czy biopsja tarczycy boli? 

Biopsja tarczycy może boleć, ale jedynie w momencie wkłuwania igły. Ból jest jednak na tyle mały, że nie trzeba stosować znieczulenia. Dodajmy, że jest to badanie bezpieczne, a powikłania pojawiają się po nim bardzo rzadko. Samopoczucie po biopsji tarczycy nie powinno być obniżone – jeżeli po zabiegu coś cię zaniepokoi, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. 

Niektórzy pacjenci obserwują u siebie ból przy przełykaniu po biopsji tarczycy. W takich sytuacjach dobrze jest zastosować na szyję chłodne okłady, po pewnym czasie objaw powinien ustąpić. Czasem też dochodzi do omdleń, a także dysfazji oraz dysfonii – oba te problemy znikają z reguły w ciągu 4. miesięcy. 

Jak przygotować się do biopsji gruczołu tarczowego? 

Biopsja gruczołu tarczowego nie wymaga żadnych szczególnych przygotowań. Należy jednak pamiętać, aby zgłosić lekarzowi ewentualne stosowanie leków przeciwzakrzepowych oraz problemy związane z zaburzeniami krzepnięcia, ponieważ mogą one prowadzić do problemów z gojeniem się ran pozabiegowych. Do badania trzeba również zdjąć biżuterię z szyi. 

Ile się czeka na wyniki biopsji tarczycy? Jak często można ją robić? 

Na wyniki biopsji tarczycy czeka się 1-3 tygodnie. Przez ten czas dokładnie ocenia się materiał pod mikroskopem. Kiedy już je otrzymasz, powinnaś skonsultować się ze specjalistą. A jak często można robić biopsję tarczycy? Lekarze nie zalecają wykonywania tego zabiegu dwukrotnie w krótkim przedziale czasowym. Istnieje bowiem wówczas ryzyko uszkodzenia gruczołu tarczowego bądź też krwawienia. 

Zalecenia po biopsji gruczołu tarczowego 

W dniu, w którym zostanie wykonana biopsja tarczycy, należy zrezygnować z intensywnej aktywności fizycznej. Przez dwie doby nie powinno również przyjmować się środków z kwasem acetylosalicylowym, naproksenem oraz ibuprofenem (wyjątkiem od tej reguły są leki na bazie paracetamolu). 

Cena biopsji gruczołu tarczowego 

Ile kosztuje biopsja gruczołu tarczowego? Cena tego badania wynosi około 150-400 zł. Koszt zależny jest od placówki, w której zostanie ono przeprowadzone. Pamiętaj jednak, że jeżeli otrzymasz odpowiednie skierowanie, będziesz mógł je wykonać bezpłatnie na Narodowy Fundusz Zdrowia.

Bibliografia: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557883/ [dostęp 10.03.24].
2. Kwon Jung C., Hwan Baek J., Gyu Na D., Lyun Oh Y., Hee Yi K., Kang H., 2019 Practice guidelines for thyroid core needle biopsy: a report of the Clinical Practice Guidelines Development Committee of the Korean Thyroid Association, Journal of Pathology and Translational Medicine 2020, 54(1), s. 64-86.
3. Suen K. C., Fine-needle aspiration biopsy of the thyroid, CMAJ 2002, 167(5), s. 491-495.