Zapalenie skóry głowy – jak poradzić sobie z jego uciążliwymi objawami?

Zapalenie skóry głowy może mieć różne przyczyny, ale niemal zawsze wywołuje nieprzyjemne konsekwencje. Wysuszenie, świąd, zaczerwienienie, łuszczenie skóry, niekiedy nawet ból, mogą skutecznie uprzykrzyć normalne funkcjonowanie. Zapalenie skóry głowy nie pozostaje także bez znaczenia, jeśli chodzi wygląd i kondycję włosów. Jakie są najczęściej diagnozowane stany zapalne skóry głowy? Jak sobie z nimi poradzić?

Objawy zapalenia skóry głowy 

Zapalenie skóry głowy to ogólne pojęcie, które używane jest w stosunku do różnych dermatoz, czyli chorób skóry. Bez względu na czynnik wywołujący stan zapalny, towarzyszące mu objawy są na ogół uciążliwe dla pacjenta i nie pozostają bez znaczenia dla normalnego funkcjonowania. Objawami stanów zapalnych skóry są m.in.: 

• suchość,  
• świąd, 
• łuszczenie, 
• zaczerwienienie, 
• pieczenie, a nawet ból przy dotyku, 
• obrzęk, 
• wypadanie włosów. 

Warto pamiętać, że objawy te nie muszą występować wspólnie, ale w zależności od rodzaju stanu zapalnego. Niektóre z nich mogą też przybierać na sile. Pacjenci zgłaszają się do gabinetów trychologicznych z powodu łojotoku, łupieżu, łysienia plackowatego czy grzybicy skóry głowy, ale do najczęściej diagnozowanych stanów zapalnych skóry głowy zalicza się: 

• atopowe zapalenie skóry, 
• łojotokowe zapalenie skóry.

Atopowe zapalenie skóry głowy 

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła i nawrotowa dermatoza, która występuje nawet u 5-20 proc. populacji. Początkowe objawy pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie, na ogół w pierwszym roku życia. AZS uwarunkowane jest genetycznie, patogeneza choroby jest zaś niezwykle złożona i mimo wielu badań nie do końca poznana. Cechą charakterystyczną atopowego zapalenia skóry są zmiany zlokalizowane w zgięciach kolan i łokci, a także na owłosionej skórze głowy. Jak objawia się i jak leczyć atopowe zapalenie skóry głowy? 

Objawy atopowego zapalenia skóry głowy 

Atopowe zapalenie skóry głowy objawia się uciążliwym świądem i wysuszeniem skóry, która staje się w dotyku zgrubiała. Charakterystyczne dla AZS są także wysuszone zmiany przypominające łuskę. Często pojawiają się także swędzące krostki, które po zadrapaniu zmieniają się w nieestetyczne strupki. Skóra głowy dotkniętej atopowym zapaleniem jest na ogół mocno zaczerwieniona.  

Wszystko to nie pozostaje bez znaczenia na kondycję i wygląd włosów. Ich cebulki są nieodżywione, a przez to pasma stają się słabe i łamliwe. AZS skóry głowy powoduje także nadmierne wypadanie włosów, które to często staje się ostatecznym powodem wizyty u specjalisty. 

Leczenie i domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry głowy 

Leczenie atopowego zapalenia skóry sprowadza się do łagodzenia objawów, podejmowania działań przeciwzapalnych i wzmacniania uszkodzonej warstwy naskórka. Dobór środków zawsze uzależniony jest od indywidualnego przebiegu i stopnia nasilenia. Do najczęściej stosowanych leków, zwykle aplikowanych miejscowo, zalicza się: 

• glikokortykosteroidy, czyli steroidowe leki przeciwzapalne
• inhibitory kalcyneuryny, czyli leki immunomodulujące, 
• antybiotyki, polecane, zwłaszcza gdy dojdzie do nadkażenia bakteryjnego. 

W przypadku atopowego zapalenia skóry głowy niezwykle ważna jest także odpowiednia pielęgnacja. AZS wymaga bowiem eliminowania nadmiernego wysuszenia i towarzyszącego mu świądu, co możliwe jest poprzez nawilżanie i zmiękczanie naskórka. Dlatego tak ważny jest dobór szamponu i innych produktów do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Sięgaj po emolienty i łagodne emulsje, unikaj szamponów z SLS i SLES.  

Wśród domowych metod łagodzenia atopowego zapalenia skóry głowy wymienić można wcierki z oleju lnianego, który z powodzeniem możesz przyjmować też doustnie. Istnieją także entuzjaści stosowania diety eliminacyjnej jako sposobu walki z atopowym zapaleniem skóry. Stosowanie diety eliminacyjnej, wykluczającej głównie mleko krowie i jaja, nie zostało poparte badaniami, ale niektórzy pacjenci zauważają jej pozytywny wpływ na kondycje skóry głowy. Warto zatem znaleźć indywidualne rozwiązanie.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy 

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to dermatoza, która według szacunków dotyczy około 3-5 proc. populacji. Cechuje ją przewlekły i nawracających charakter, a nasilone objawy pojawiają się głównie w miejscach nadmiernego wydzielania łoju, w tym o obrębie owłosionej skóry głowy.  

Do najważniejszych przyczyn łojotokowego zapalenia skóry głowy zalicza się nadaktywność gruczołów łojowych. Wskazuje się jednak także na szereg okoliczności, które mogą zaostrzyć przebieg choroby. Jest to przede wszystkim stres i zmęczenie, ale też niewłaściwa dieta. Jakie są objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy i jak sobie z nim radzić? 

Objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy 

Zmiany chorobowe w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry głowy cechują się czerwonymi i kolistymi plamami z wyraźnie zaczerwienionym i oddzielonym brzegiem, którym towarzyszy łuszczenie. Pojawiają się także uciążliwy świąd skóry głowy, a dodatkową charakterystyczną cechą ŁZS – jednocześnie odróżniającą go od AZS – jest surowiczy wysięk. Konsekwencją łojotokowego zapalenia skóry głowy jest nie tylko powstawanie nadżerek, łupieżu czy nadmierne przetłuszczanie się włosów, ale też ich nadmierne wypadanie i powstawanie tzw. przeczosów, czyli powierzchownych ubytków w skórze głowy.   

Leczenie i domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry głowy 

Walka z łojotokowym zapaleniem skóry głowy sprowadza się głównie do łagodzenia objawów. Badania wskazują, że najbardziej skutecznym składnikiem jest cyklopiroksolamina, która w stężeniu 1 proc. występuje w szamponach dedykowanych łojotokowemu zapaleniu skóry głowy. Działa ona przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo. Porównywalną skuteczność przypisuje się także produktom z ketokanazolem o 2 proc. stężeniu. 

Ocet jabłkowy na łojotokowe zapalenie skóry głowy? Choć brzmi to niewiarygodnie, to jeden z domowych sposobów walki z ŁZS najczęściej wymieniany przez entuzjastki naturalnej pielęgnacji. Ocet jabłkowy wykazuje właściwości antybakteryjne, a dodatkowo przywraca skórze głowy odpowiedni poziom pH. Możesz stosować go jako wcierkę lub płukankę, obserwuj jednak skórę i włosy, aby nadmiernie ich nie wysuszyć.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy 

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to dermatoza, która według szacunków dotyczy około 3-5 proc. populacji. Cechuje ją przewlekły i nawracających charakter, a nasilone objawy pojawiają się głównie w miejscach nadmiernego wydzielania łoju, w tym o obrębie owłosionej skóry głowy.  

Do najważniejszych przyczyn łojotokowego zapalenia skóry głowy zalicza się nadaktywność gruczołów łojowych. Wskazuje się jednak także na szereg okoliczności, które mogą zaostrzyć przebieg choroby. Jest to przede wszystkim stres i zmęczenie, ale też niewłaściwa dieta. Jakie są objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy i jak sobie z nim radzić? 

Objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy 

Zmiany chorobowe w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry głowy cechują się czerwonymi i kolistymi plamami z wyraźnie zaczerwienionym i oddzielonym brzegiem, którym towarzyszy łuszczenie. Pojawiają się także uciążliwy świąd skóry głowy, a dodatkową charakterystyczną cechą ŁZS – jednocześnie odróżniającą go od AZS – jest surowiczy wysięk. Konsekwencją łojotokowego zapalenia skóry głowy jest nie tylko powstawanie nadżerek, łupieżu czy nadmierne przetłuszczanie się włosów, ale też ich nadmierne wypadanie i powstawanie tzw. przeczosów, czyli powierzchownych ubytków w skórze głowy.   

Leczenie i domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry głowy 

Walka z łojotokowym zapaleniem skóry głowy sprowadza się głównie do łagodzenia objawów. Badania wskazują, że najbardziej skutecznym składnikiem jest cyklopiroksolamina, która w stężeniu 1 proc. występuje w szamponach dedykowanych łojotokowemu zapaleniu skóry głowy. Działa ona przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo. Porównywalną skuteczność przypisuje się także produktom z ketokanazolem o 2 proc. stężeniu. 

Ocet jabłkowy na łojotokowe zapalenie skóry głowy? Choć brzmi to niewiarygodnie, to jeden z domowych sposobów walki z ŁZS najczęściej wymieniany przez entuzjastki naturalnej pielęgnacji. Ocet jabłkowy wykazuje właściwości antybakteryjne, a dodatkowo przywraca skórze głowy odpowiedni poziom pH. Możesz stosować go jako wcierkę lub płukankę, obserwuj jednak skórę i włosy, aby nadmiernie ich nie wysuszyć.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy u dziecka 

Łojotokowe zapalenie skóry głowy powszechnie diagnozowane jest u niemowląt. Szacuje się, że z tzw. ciemieniuchą boryka się blisko 10 proc. najmłodszych, a w zasadzie ich rodziców, bo nieestetyczne żółte łuski spędzają sen z powiek wielu z nim. Jak sobie z nią radzić? Zacznij od zweryfikowania rytuałów pielęgnacyjnych maluszka. Czy nie nakładasz głowę zbyt tłustych kremów, olejków lub innych preparatów? Pamiętaj, że zdrowa skóra dziecka nie wymaga zbyt wielu zabiegów, a delikatną skórę głowy warto myć po prostu wodą lub dodatkiem dedykowanego szamponu. 

Bibliografia: 

1. Bednarek M., Musiał C., Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy, Kosmetologia Estetyczna 2019, 3, vol. 8. 
2. Buczek A., Wcisło-Dziadecka D., Sierant K., Brzezińska-Wcisło L., Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry, Postępy Nauk Medycznych 2018, XXXI.  
3. Jabłońska S., Chorzelski T., Choroby skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 
4. Tatka A., Pawliczak R., Czy dieta ma znaczenie w atopowym zapaleniu skóry?, Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology 2022, 9, 2.  
5. Woldman-Tambor A., Zawilska J. B., Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku, Farmacja Polska 2009, tom 65, nr 11.