Ból trzustki, czyli objaw chorób tego gruczołu. O czym świadczy?

Ból trzustki to objaw, który może wskazywać na różne choroby. Jeżeli ma charakter epizodyczny, nie należy się nim niepokoić, kiedy jednak pojawia się częściej, prawdopodobnie zwiastuje poważniejszy problem. Pamiętaj też, że takie dolegliwości zawsze są wskazaniem do wizyty kontrolnej u lekarza POZ. Jak boli trzustka? Co na ból trzustki można zastosować? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi. 

Trzustka – gdzie jest zlokalizowana? 

Trzustka usytuowana jest w górnym fragmencie jamy brzusznej, za żołądkiem, mniej więcej na wysokości odcinka lędźwiowego. Znajduje się pod lewym żebrem, nieco (ale bardzo delikatnie) na lewo od kręgosłupa. Dlatego związany z nią ból pojawia się najczęściej po lewej stronie brzucha lub w obszarze nadbrzusza. 

Jakie funkcje pełni trzustka w organizmie? 

Trzustka to narząd pełniący w organizmie funkcje wewnątrz- oraz zewnątrzwydzielnicze. Produkuje ona insulinę, która zmniejsza stężenie glukozy we krwi. Oprócz tego wytwarza glukagon – on z kolei podnosi poziom tego składnika. Co więcej, omawiany przez nas organ wydziela sok trzustkowy, zawierający enzymy biorące udział w procesie trawienia. 

Ból trzustki – przyczyny 

Ból trzustki miewa różne przyczyny. Może to być przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki, torbiel czy choroba nowotworowa. Jak widzisz, nie jest to zatem objaw, który można bagatelizować. Poniżej dokładniej opisano poszczególne powody wystąpienia omawianego symptomu. 

Ból trzustki a przewlekłe zapalenie trzustki 

Odczuwasz ból trzustki po alkoholu? Najpewniej chorujesz na przewlekłe zapalenie trzustki. Wspomniany objaw z reguły dotyczy brzucha i promieniuje często do pleców. Nierzadko jest bardzo silny, przeszywający. Pojawia się nie tylko po wypiciu napoju z procentami, ale również po spożyciu posiłku. Czasem występuje również bez powodu. Jeśli chodzi o symptomy towarzyszące, należy powiedzieć o biegunce tłuszczowej, wzdęciach czy nawet niedożywieniu. 

Ból trzustki a torbiel trzustki 

Od czego boli trzustka? Przyczyną omawianego objawu może być także torbiel trzustki. Ból w lewym boku, a konkretnie w podżebrzu, to charakterystyczny symptom, a jeżeli oprócz niego zauważasz u siebie dyskomfort w obrębie jamy brzusznej, mdłości i wymioty, wzdęcia oraz biegunkę, być może przyczyną jest właśnie wspomniana dolegliwość. 

Ból a rak trzustki 

Zastanawiasz się, czy rak trzustki boli? Niestety tak. Co więcej, kiedy go czujesz, oznacza to, że choroba jest w zaawansowanym stadium. W którym miejscu pojawia się ból przy raku trzustki? Zwykle pacjenci mówią w tym przypadku o grzbiecie. Symptom ten stanowi efekt naciekania przez nowotwór splotu trzewnego. 

Często jednocześnie rozwija się także żółtaczka, pojawiają się też dolegliwości żołądkowo-jelitowe. W badaniu palpacyjnym łatwo wyczuwalny jest pęcherzyk żółciowy. Wcześniej osoby z nowotworem mogą zaobserwować u siebie również utratę masy ciała, ciemny mocz, brak apetytu czy swędzenie skóry. 

Ból trzustki a ostre zapalenie trzustki 

Ból omawianego narządu to także objaw ostrego zapalenia trzustki. Jest mocno odczuwalny w nadbrzuszu i może utrzymywać się przez kilka godzin. Często promieniuje do pleców. Wraz z nim pojawiają się mdłości i wymioty, wzdęcia oraz gorączka. Warto dodać, że symptomy te na początku są łagodne, szybko się jednak rozwijają i nasilają.   

Domowe sposoby na ból trzustki 

Jeśli ból trzustki występuje sporadycznie, można sobie z nim poradzić dzięki lekom rozkurczowym i przeciwbólowym – znajdziesz je w aptece, są dostępne bez recepty. Jeżeli jednak dolegliwość pojawia się częściej i utrzymuje przez długi czas, konieczna będzie konsultacja z lekarzem. Aby usprawnić działanie trzustki, warto natomiast pić określone zioła. Mamy tu na myśli chociażby: 

• chmiel zwyczajny, 
• czarnuszkę siewną, 
• mniszek lekarski, 
• bylicę piołun, 
• koper ogrodowy. 

Należy jednak zaznaczyć, że jeżeli przyjmujesz jakieś leki na stałe, picie ziół powinnaś skonsultować z lekarzem, ponieważ mogą one zaburzać działanie niektórych związków czynnych. W przypadku wielu dolegliwości trzustkowych wskazana jest także odpowiednia, lekkostrawna dieta. 

Czy trzustka boli od stresu? 

Trzustka nie boli od stresu, ale warto zaznaczyć, że ten czynnik może doprowadzić do rozwoju ostrego zapalenia trzustki – zwłaszcza u osób, które predysponują do tej choroby, a więc np. u alkoholików. 

Jakie badania wykonać, gdy boli trzustka? 

Jeśli od pewnego czasu boli cię trzustka, warto umówić się na wizytę do specjalisty. Na początku lekarz pierwszego kontaktu wykona badanie palpacyjne brzucha. Na jego podstawie może cię skierować m.in. na badanie USG jamy brzusznej, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową. Co więcej, w diagnozie pomocne są często badania laboratoryjne – oznacza się w tym celu stężenie amylazy, lipazy oraz GGTP. W niektórych przypadkach wskazane są również morfologia, badanie CRP, ECPW oraz RTG. 

Bibliografia: 

1. Ashraf H., Colombo J. P., Marcucci V., Rhoton J., Olowoyo O., A Clinical Overview of Acute and Chronic Pancreatitis: The Medical and Surgical Management, Cureus 2021, 13(11), e19764. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482468/ [dostęp 17.03.24]. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538337/ [dostęp 17.03.24].