Polipy jelita grubego – czy są niebezpieczne? Jakie dają objawy?

Polipy jelita grubego mogą mieć różne, bliżej nieznane przyczyny, choć możliwe jest genetyczne tło niektórych z nich. Objawy rzadko występują, a jeśli tak, to nie zawsze konieczne jest ich leczenie, czyli usunięcie.

Polipy jelita grubego to uwypuklenia błony śluzowej w kierunku światła jelita. Niektóre polipy mogą mieć charakter nowotworowy. W przypadku występowania więcej niż 100 polipów w jelicie grubym, mówi się o tzw. polipowatości jelita grubego. Może mieć ona postać rodzinną. Czasami polipowatości towarzyszą objawy współistniejące, które wchodzą w skład określonego zespołu klinicznego.

Polipy jelita grubego – rodzaje

Wyróżnia się różne typy polipów jelita grubego:

• polipy uszypułowane – łączą się ze ścianą jelita grubego cienką szypułą;
• polipy przysadziste – mają szeroką podstawę bez szypuły,
• polipy kosmkowe – mają nieregularne kształty.

Polipy jednak przede wszystkim należy podzielić na nowotworowe i nienowotworowe. Wśród polipów nowotworowych największy odsetek stanowią gruczolaki. Wyróżnia się także rakowiaki i polipy nowotworowe z tkanki łącznej, jak włókniaki, tłuszczaki czy mięśniaki gładkokomórkowe. Polipy gruczolakowe niosą niebezpieczeństwo przemiany nowotworowej złośliwej, przy czym największe ryzyko dotyczy polipów o budowie kosmkowej i o wielkości przekraczającej 2 cm. Polipy jelita grubego nienowotworowe obejmują zmiany hiperplastyczne, polipy młodzieńcze, zapalne, łagodne przerosty tkanki limfatycznej czy zespół Peutza-Jeghersa-Touraine’a.

Jakie objawy dają polipy jelita grubego?

Polipy bardzo często wykrywane są przypadkowo podczas kolonoskopii wykonywanej z zupełnie innego powodu. Same w sobie przez długi czas mogą pozostawać bezobjawowe. Wraz ze wzrostem polipów może dojść do pojawienia się krwawienia, a także do nasilonego wydzielania śluzu. Ze względu na przewlekłą utratę krwi z polipa dochodzi niejednokrotnie do postępującej anemii. Objawy związane z obecnością polipów w odbytnicy to przede wszystkim biegunka, znaczna ilość śluzu w kale i utrata elektrolitów. Inne objawy czy powikłania polipa jelita grubego to również wgłobienie jelita bądź wypadnięcie odbytnicy. Aby rozpoznać polipowatość jelita grubego, konieczne jest badanie per rectum oraz kolonoskopia, czyli oglądanie pod specjalnym powiększeniem tego, co dzieje się w środku. Badanie per rectum jest badaniem palpacyjnym przez odbyt. Oznacza to, że lekarz wprowadza palec do odbytu, co pozwala wykryć wszystkie nieprawidłowości w końcowym odcinku jelita grubego. Niektóre polipy łatwo w takim badaniu pomylić np. z grudkami stolca. Ponadto badanie to pozwala jedynie zbadać niewielki odcinek jelita grubego. Badaniem koniecznym dla postawienia diagnozy jest badanie endoskopowe – kolonoskopia. Badanie to pozwala nie tylko zobaczyć ściany jelita grubego od wewnątrz, ale także pobrać polipy do badania histopatologicznego. Kolonoskopia pozwala również na usunięcie takiego polipa.

Leczenie polipów jelita grubego

Lekarz decyduje o tym, czy dane polipy należy usunąć, czy nie. Przede wszystkim polipy można usunąć w czasie wykonywania badania endoskopowego. Możliwe jest również usunięcie polipa chirurgicznie przez odbyt czy jamę brzuszną. Na wybór metody leczenia wpływa przede wszystkim charakter i objawy związane z danym polipem. Wskazania do usuwania polipów zależą od ich rodzaju. Zazwyczaj nie usuwa się polipów będących zwykłymi zmianami przerostowymi błony śluzowej ani polipów zapalnych. Jeśli polipy jelita grubego są źródłem krwawienia przewlekłego i anemizacji organizmu, należy je usunąć. W przypadku wykrycia gruczołkowatych polipów istnieje konieczność ich usunięcia ze względu na ryzyko zezłośliwienia tych zmian. Zawsze konieczna jest kontrola po około 5 latach od usunięcia polipów.

Polipy jelita grubego – dieta

Dieta przy polipach jelita grubego powinna być różnorodna, racjonalna i bogata w składniki odżywcze. Dostosowanie diety w polipach jelita grubego powinno być indywidualne. Ze względu na ryzyko zaburzeń wchłaniania, a także krwawień z uszkodzonej śluzówki przewodu pokarmowego, konieczne jest wprowadzenie diety bogatej w mikro- i makroelementy. Warto stosować też probiotyki. Dieta powinna zawierać optymalną ilość błonnika pokarmowego, bogate w białko produkty, jak chude mięso. Warto spożywać niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe obecne w rybach. Należy unikać słodyczy, tłuszczy nasyconych czy wysokoprzetworzonych produktów.

Polipy jelita grubego gruczolakowe – przyczyny powstawania

Polipy gruczolakowe stanowią najczęstszy typ polipów nowotworowych u dorosłych. Cechuje je dysplazja małego i dużego stopnia. Polip gruczolakowaty niesie ryzyko transformacji nowotworowej, co zależy od średnicy polipa, kształtu, a także wyniku badania histopatologicznego.