Jakie są wskazania do USG tarczycy i jak przygotować się do badania?

USG tarczycy to badanie obrazowe, pomocne w diagnostyce wielu schorzeń, w tym choroby Hashimoto, wola guzkowego czy raka tarczycy. Dzięki niemu można precyzyjnie określić cechy anatomiczne narządu oraz nieprawidłowe zmiany w jego obrębie. Jak wygląda badanie ultrasonograficzne i kto powinien badać tarczycę? 

Co wykrywa badanie ultrasonograficzne tarczycy? 

USG tarczycy to szybkie, bezbolesne i nieinwazyjne badanie przeprowadzane w celach diagnostycznych oraz profilaktycznych. Za pomocą ultrasonografii możliwe jest określenie lokalizacji i rozmiarów tarczycy, zbadanie struktury, unaczynienia gruczołu tarczowego czy ocenienie pobliskich węzłów chłonnych.  

U osoby zdrowej omawiany gruczoł zlokalizowany jest symetrycznie na chrząstce tarczowej, ma jednorodną echogeniczność i hiperechogeniczny miąższ w stosunku do mięśni, a jego objętość nie przekracza 18-20 ml u kobiet i 25 ml u mężczyzn. U osób chorych w USG można zaobserwować różne zmiany w obrazie tarczycy, takie jak: 

• niejednorodna echogeniczność (hipoechogeniczność, hiperechogeniczność) – oznacza to obecność zmian zapalnych, 
• zmiany ogniskowe – wskazują na guzy nowotworowe, 
• zwapnienia, 
• torbiele. 

USG tarczycy wykonuje się podczas monitorowania efektów prowadzonego leczenia. Poza tym jest jednym z badań diagnostycznych wykonywanych w celu rozpoznania: 

• niedoczynności lub nadczynności gruczołu tarczowego,  
• choroby Hashimoto, 
• wola guzkowego, 
• chorób nowotworowych tarczycy. 

Kto powinien wykonać USG tarczycy?

Badanie ultrasonograficzne tarczycy powinno być przeprowadzone u osób, u których pojawiły się niepokojące objawy sugerujące nieprawidłową pracę tego gruczołu. W przypadku nadczynności tarczycy może to być kołatanie serca, zwiększony apetyt z jednoczesnym chudnięciem czy nadpobudliwość nerwowa. Z kolei niedoczynność tarczycy objawia się przewlekłym zmęczeniem, bólami mięśni i stawów, nietolerancją zimna. 

USG tarczycy jest formą diagnostyki pomocniczej, więc na jego podstawie nie można postawić ostatecznej diagnozy. Rozpoznanie choroby powinno opierać się na obrazie klinicznym, badaniach laboratoryjnych i pozostałych badaniach obrazowych zleconych przez lekarza. Profilaktycznie USG tarczycy warto wykonywać raz na kilka lat, a jeśli w rodzinie ktoś chorował na nowotwór tego gruczołu, raz w roku. Ceny USG tarczycy wykonanego prywatnie są dość zróżnicowane. W mniejszych miejscowościach za badanie trzeba zapłacić około 120-150 zł, w dużych miastach koszt może wynieść nawet 250-300 zł.

Jak przygotować się do badania USG tarczycy?

USG tarczycy to bezpieczne i szeroko dostępne badanie, które można przeprowadzić u każdego, bez względu na wiek. Do wizyty nie trzeba się przygotowywać – nie jest wymagane przybycie na czczo. Dobrze jest założyć ubranie, które nie zasłania szyi oraz zrezygnować z biżuterii. 

Jak przebiega badanie? Pacjent proszony jest o położenie się na kozetce i lekkie odchylenie głowy. Na skórę szyi nanosi się żel transmisyjny, który jest niezbędny do prawidłowego przewodnictwa ultradźwięków. Radiolog przykłada głowicę aparatu do ciała i obserwuje obraz wyświetlany na ekranie. Na koniec pacjent otrzymuje opis wraz z wydrukowanymi zdjęciami. Z wynikiem należy udać się do specjalisty (endokrynologa), który wskaże dalsze postępowanie medyczne. 

Bibliografia: 

1. Budlewski T., Franek E., Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy, Choroby Serca i Naczyń 2009, tom 6, nr 1, 37-41. 
2. Omiotek Z., Burda A., Wójcik W., Metoda klasyfikacji obrazów USG tarczycy z wykorzystaniem indukcji drzew decyzji, Prace Instytutu Elektrotechniki 2012, zeszyt 260, s. 57-76. 
3. Trzebińska A., Dobruch-Sobczak K., Jakubowski W., Jędrzejowski M., Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie ultrasonograficzne tarczycy oraz biopsja tarczycy pod kontrolą ultrasonografii, Journal of Ultrasonography 2014, 14: 49-60.