Białe plamy na paznokciach – przyczyny powstawania i leczenie

Białe plamy na paznokciach to dosyć powszechna przypadłość. Ma różne przyczyny, z których tylko część może oznaczać poważniejsze dolegliwości i jako taka stanowić powód do niepokoju. O czym świadczą białe plamy na paznokciach? Skąd biorą się u dzieci? W jaki sposób pozbyć się takiej przypadłości? Czy można jej jakoś zapobiec? 

Białe plamy na paznokciach – co to takiego? 

Białe plamki na paznokciach to zmiany pojawiające się na powierzchni płytki paznokciowej. Najpierw pojawiają się w centrum płytki paznokciowej, a potem przesuwają się w kierunku wolnego brzegu. Mogą występować zarówno na paznokciach rąk, jak i nóg. Białe plamy nazywane są leukonychią, pseudoleukonychią i leukonychią pozorną.

Rodzaje białych plam na paznokciach  

Jeden z podziałów oparty jest o obraz kliniczny. Plamy mogą przybrać zarówno postać punktową, jak i poprzecznych lub podłużnych pasm czy kresek. Drugim kryterium podziału jest część paznokcia, jaką pokrywa zmiana. W zależności od typu leukonychii białe przebarwienia pojawiają się w następujących częściach paznokcia: 

• leukonychia prawdziwa – macierz paznokcia; 
• pseudoleukonychia – płytka paznokcia; 
• leukonychia pozorna – tkanki podpaznokciowe.

Od czego są białe plamy na paznokciach? 

Przyczyny białych plan na paznokciach można podzielić na wrodzone (genetyczne) i nabyte. Nabyte mogą zarówno wynikać z nieznacznych urazów, jak i wiązać się z chorobami ogólnoustrojowymi lub też poważnym zatruciem organizmu. Powody zmian, które nie są groźne dla organizmu, to: 

• niewielkie urazy płytki paznokciowej; 
• reakcja alergiczna na kosmetyki do paznokci (np. lakiery i zmywacze). 

Białe przebarwienia na paznokciach mogą być wywołane niedoborem w organizmie składników mineralnych i witamin oraz chorobami ogólnoustrojowymi. Choroby, przy których mogą pojawić się białe plamy na paznokciach to: 

• marskość wątroby; 
• choroby nerek; 
• niedokrwistość; 
• niewydolność serca i nerek; 
• ziarnica złośliwa; 
• łysienie plackowate; 
• infekcje (w tym infekcje grzybicze); 
• łuszczyca.

Leukonychia występuje także przy zatruciu metalami ciężkimi (ołów, arsen, kadm, rtęć) i po chemioterapii. 

Białe plamy na paznokciach a niedobór minerałów i witamin 

Białe plamy na paznokciach (głównie u rąk) występują też przy niedoborze składników takich jak: 

• magnez; 
• cynk; 
• potas; 
• wapń;
• witaminy z grupy B, szczególnie witamina B12. 

Mogą też powstać w przypadku… nadmiaru jednego składnika mineralnego, mianowicie – wapnia. 

Zmiany na paznokciach po hybrydzie 

Przebarwienia na paznokciach mogą pojawić się w konsekwencji nakładania na nie lakieru hybrydowego. Dzieje się to w następujących przypadkach: 

• niewłaściwa technika aplikacji (np. zbyt grube nałożenie hybrydy lub nieodpowiednie utwardzanie);
• alergia na jakiś składnik produktu używanego do hybrydowego manicure;
• uszkodzenie mechaniczne paznokcia przy ściąganiu hybrydy i nadmiernym tarciu.

Nie tylko po hybrydzie mogą pojawić się zmiany. Taki skutek uboczny dotyczy każdego niepoprawnie wykonanego manicure oraz pedicure, gdy nastąpi oddzielenie macierzy od płytki paznokciowej. Najbardziej narażone są osoby o cienkich i łamliwych płytkach.

Białe plamy na paznokciach u dzieci  

Białe plamy na paznokciach u dzieci najczęściej pojawiają się w wyniku mikrourazów paznokcia podczas jego uderzenia czy przytrząśnięcia, a także przy niedoborze składników mineralnych. W rzadkich przypadkach występują u dzieci podobne przyczyny jak u dorosłych, czyli alergie lub infekcje grzybicze. 

Przebarwienia na paznokciach u kobiet w ciąży 

Białe plamy na paznokciach mogą także pojawić się u kobiet ciężarnych. W tym przypadku najczęściej jest to skutek niedoboru minerałów i witamin, na który przyszłe mamy są szczególnie narażone. 

Grzybica a białe przebarwienia na paznokciach 

Jedną z przyczyn białych plam może być infekcja grzybicza. Charakterystyczne dla zainfekowania grzybami (dermatofitami) i drożdżakami jest występowanie białych i żółtych plamek na płytce. W przypadku grzybicy plamy pojawiają się raczej na palcach nóg niż rąk. Występują też inne zmiany na paznokciach jak: 

• zmatowienie; 
• zgrubienie; 
• łamliwość i kruchość.

Jak pozbyć się białych plam na paznokciach? 

Ustalenie przyczyn występowania zmian jest kluczowe dla właściwego leczenia. W zdecydowanej większości przypadków wystarczy poczekać, aż paznokieć urośnie i w ten sposób biała plamka samoistnie zniknie. Tak jest wtedy, gdy przebarwienie powstało na skutek urazu. Jeśli za białe plamy na paznokciach odpowiada niedobór witamin i pierwiastków, konieczna będzie zmiana nawyków żywieniowych i zadbanie o odpowiednią ilość w diecie takich składników jak: 

• witaminy z grupy B; 
• kwasy tłuszczowe Omega-3; 
• cynk; 
• magnez; 
• wapń; 
• żelazo. 

Możesz też sięgać po suplementy diety zawierające te składniki. Jeśli poza zmianami na paznokciach zauważysz u siebie ogólne pogorszenie stanu zdrowia, warto skonsultować się ze specjalistą. Być może potrzebna będzie pogłębiona diagnostyka, która wykluczy poważniejsze choroby. W przypadku zakażenia grzybiczego lekarz zaleci właściwe leczenie. Podczas kuracji stosuje się preparaty miejscowe zawierające mikonazol i terbinafinę. Ten drugi stosowany jest też doustnie. 

Bibliografia: 

1. Morgan Z., Wickett H., Leukonychia on finger nails as a marker of calcium and/or zinc deficiency, Journal of Human Nutrition and Dietetics 2011,  24(3), 294-295.
2. Singal A., Arora R., Nail as a window of systemic diseases. Indian Dermatology Online Journal 2015,  6(2), 67-74.
3. https://www.centrumluszczycy.pl/Luszczyca-paznokci-zdjecia-leczenie-objawy-i-dieta-blog-pol-1603109794.html [dostęp 25.08.2023].
4. https://dietetycy.org.pl/paznokcie-dieta/ [dostęp 25.08.2023].