Jak bezpiecznie wyczyścić uszy? Poznaj domowe sposoby ułatwiające pozbycie się woskowiny

Woskowina to wydzielina gruczołów łojowych i potowych skóry przewodu słuchowego. Jej nadmiar powoduje zwężenie lub zamknięcie światła przewodów słuchowych, co pogarsza słyszenie, może też dawać dolegliwości bólowe. Ważne, aby wiedzieć, jak czyścić uszy, by nie uszkodzić ucha zewnętrznego i środkowego.

Woskowina to żółtawa wydzielina o różnej konsystencji, która jest naturalnie wydzielana przez gruczoły potowe i łojowe skóry przewodu słuchowego zewnętrznego. Jej obecność jest niezbędna do oczyszczania przewodu słuchowego zewnętrznego z różnego rodzaju zanieczyszczeń pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Ponadto stanowi barierę ochronną przed niektórymi bakteriami i grzybami. U niektórych osób produkcja wydzieliny jest bardzo nasilona i mimo należytej higieny uszu dochodzi do odkładania się woskowiny w przewodach, co znacznie pogarsza słyszenie, może być również przyczyną dolegliwości bólowych albo powodować rozwój stanu zapalnego. W związku z tym ważne jest wiedzieć, jak czyścić uszy skutecznie, ale bezpiecznie, nie narażając się na uszkodzenie struktur ucha zewnętrznego i środkowego.

Jak wyczyścić uszy?

Odkąd pojawiły się ogólnodostępne patyczki do czyszczenia uszu, ludzie zaczęli z ochotą stosować ten produkt. Wiele osób używa jednak patyczków nieprawidłowo, co powoduje więcej szkód niż korzyści. Patyczkami wkładanymi do ucha zwykle upycha się woskowinę i przesuwa się ją bliżej błony bębenkowej, zatem tylko niewielką jej ilość jesteśmy w stanie usunąć. Poza tym nieodpowiednio i za głęboko wkładając patyczek, możemy uszkodzić błonę bębenkową. Taka perforacja (dziurka) w błonie może wygoić się samoistnie, ale może również pozostać i czasami konieczne jest leczenie operacyjne, aby poprawić słuch i wyeliminować kontakt ucha środkowego ze światem zewnętrznym. Ponadto patyczkiem możemy skaleczyć przewód słuchowy, co powoduje krwawienie z ucha, dolegliwości bólowe i może przyczyniać się do rozwoju stanu zapalnego. Poza tym zdarza się, że wacik może się zsunąć z patyczka i utknąć w uchu na tyle głęboko, że jedynie laryngolog może go usunąć.

Patyczki do czyszczenia uszu nie są jednak całkowicie bezużyteczne i szkodliwe. Ważne jest jednak ich prawidłowe zastosowanie. Powinno się ich używać wyłącznie zewnętrznie do oczyszczenia małżowiny usznej i usunięcia wody z wejścia do przewodu słuchowego zewnętrznego.

Zatem, jak oczyścić ucho z woskowiny prawidłowo i bezpiecznie? Najbezpieczniejsze i najbardziej efektywne jest mycie ucha wodą albo wodą z mydłem. Najlepiej robić to w czasie kąpieli i używać do tego wody z prysznica. Prysznic nie powinien być nastawiony na najmocniejszy strumień (to też może uszkodzić błonę bębenkową), woda nie powinna być ani gorąca ani zimna. Jak myć uszy? Pochylamy głowę w jedną stronę, na ucho kierujemy strumień prysznica, przez kilkanaście sekund płuczemy ucho wodą, następnie w podobny sposób myjemy drugie ucho. Po zakończeniu ważne jest dokładne wytarcie ucha i osuszenie go z pozostałości wody.

Objawy zalegającej woskowiny

Nietrudno jest się zorientować, że w uchu zalega woskowina. Początkowo uczucie „przytkania” i „jakby wody” w uchu pojawia się po kąpieli albo po dostaniu się do ucha wody (woskowina wówczas pęcznieje). Następnie uczucie to utrzymuje się, pojawiają się szumy uszne, znaczny niedosłuch, a czasem nawet dolegliwości bólowe.

Można spróbować tzw. czop woskowinowy usunąć samodzielnie. W aptekach dostępna jest parafina oraz preparaty w kroplach i aerozolu, które można bezpiecznie wlewać do uszu. Początkowo zastosowanie ich może nasilać niedosłuch ( olejek także powoduje pęcznienie woskowiny), ale jeżeli wykażemy się odrobiną cierpliwości, rozmiękczona woskowina powinna zacząć samoistnie wypływać z ucha.

Parafina czy aerozole rozrzedzające woskowinę mogą być także stosowane profilaktycznie 1–2 razy na tydzień, to powinno zabezpieczyć nas przed powstaniem czopu woskowinowego i koniecznością częstych wizyt u laryngologa.

Jak wyczyścić uszy z woskowiny – wizyta u laryngologa

Jeżeli samodzielne zabiegi zawodzą i nadal utrzymują się dolegliwości, należy udać się na wizytę do laryngologa, który oceni przewody słuchowe i zastosuje odpowiedni sposób oczyszczenia. Jeżeli woskowina jest miękka, najprostsze będzie jej wypłukanie. Używa się do tego dużej strzykawki („Żanety”) wypełnionej wodą o temperaturze około 37 stopni℃. Wodę wtłacza się do ucha pod ciśnieniem, jednocześnie odciągając małżowinę ku górze i ku tyłowi. Jeżeli woskowina jest bardzo zbita i twarda, lekarz może zamiast płukania zastosować specjalny haczyk lub pętlę, którymi wyciągnie korek woskowinowy na zewnątrz. Możliwa jest też ewakuacja woskowiny poprzez wykorzystanie specjalnego ssaka.

Jak czyścić uszy niemowlakowi?

Zasada dotycząca mycia uszu jest w zasadzie dokładnie taka sama, jedynie u dziecka strumień wody powinien być łagodniejszy. Ponadto część z dostępnych preparatów zmiękczających woskowinę można stosować od pierwszych dni życia i taka profilaktyka jest wskazana.