Co to jest fizjoterapia? Po co się na nią chodzi? Cele, rodzaje i działy fizjoterapii

Fizjoterapia stanowi jedną z najszybciej rozwijających się działów współczesnej medycyny. Metody i rodzaje pracy z pacjentem wchodzące w działy fizjoterapii powszechnie wykorzystywane są w placówkach służby zdrowia i uzdrowiskach oraz są praktykowane na rzecz sportu, rekreacji i kosmetologii.

Fizjoterapia zlecana jest w przebiegu leczenia wielu chorób układu ruchu, chorób wewnętrznych, a nawet psychicznych. Technik fizjoterapii może tylko realizować zlecenia, zaś fizjoterapeuta może uczestniczyć w stawianiu diagnozy zaburzeń obciążających organizm, planować postępowanie lecznicze i wykonywać zlecone zabiegi. Fizjoterapia to teoria w ścisłym przełożeniu na praktyczne działanie w pracy z pacjentem.

Fizjoterapia i rehabilitacja

Dynamiczny rozwój nauk medycznych powoduje nieustanną ewaluację nazewnictwa w zakresie wpływania na poprawę zdrowia pacjenta oraz dezorientację w używaniu poszczególnych terminów. Problem różnicowania rehabilitacji i fizjoterapii zauważają nawet międzynarodowe autorytety medyczne.

Rehabilitacja oznacza „zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej”.[1]

Fizjoterapia to dyscyplina medyczna zajmująca się łagodzeniem objawów procesów chorobowych, profilaktyką występowania patologii oraz przywracaniem sprawności psychofizycznej organizmu człowieka. Fizjoterapia ściśle związana jest pod względem metodycznym z naukami kultury fizycznej oraz dziedzinami behawioralnymi i społecznymi (w tym psychologicznymi, pedagogicznymi i socjologicznymi), dzięki którym możliwe jest prawidłowe poznanie procesów rozwoju, utrzymywanie i przywracanie zdolności ruchowo-funkcjonalnych organizmu człowieka.

Fizjoterapia jest dziedziną leczenia, w przebiegu której wykorzystuje się wszelkie formy energii fizycznej występujące w przyrodzie, takie jak: ruch, bodźce termiczne, kinetyczne, mechaniczne, elektryczne, świetlne i chemiczne.

Fizjoterapia

Fizjoterapia skupia się na diagnozowaniu, wyrywaniu i przywracaniu maksymalnego potencjału ruchowego. Pełne i funkcjonalne czynności motoryczne są wyznacznikiem zdrowia pacjenta.

Fizjoterapia i rehabilitacja nie są równoznaczne, a ich wymienne używanie jest nieprawidłowe i mylące. Rehabilitacja to całokształt działań usprawniających, z kolei fizjoterapia to dziedzina nauk medycznych wykorzystywana w procesie usprawniania, promocji zdrowia i prewencji.

Cele fizjoterapii

Głównym celem fizjoterapii jest zapobieganie postępom choroby, przywracanie sprawności fizyczno-czynnościowej oraz profilaktyka nawrotów zaburzeń i patologii czynnościowej organizmu. W ramach usług świadczonych na rzecz pacjenta fizjoterapeuta ma kompetencje do badania, oceny i diagnozy funkcjonalnej, prognozy, programowania postępowania ewaluacji i leczenia.

Realizacja celów odbywa się poprzez stosowanie metod stanowiących jednocześnie działy fizjoterapii.

Działy fizjoterapii

Na całokształt fizjoterapii składają się:

• Kinezyterapia, czyli postępowanie z pacjentem związane z wykorzystywaniem ruchu jako środka leczniczego, które może oddziaływać miejscowo i ogólnie. Kinezyterapia wykorzystywana jest jako podstawowa i samodzielna forma leczenia lub metoda skojarzona z leczeniem chirurgicznym. Wyróżnia się:

• kinezyterapię miejscową – angażuje nie więcej niż 30% dynamicznych zespołów mięśniowych, skupia się na konkretnych strukturach narządu ruchu. Jej celem jest przywrócenie utraconych funkcji tej części ciała bądź wytworzenie mechanizmów kompensacyjnych;
• kinezyterapię ogólną – wpływa na wydolność i kondycję ogólnoustrojową całego organizmu.

• Fizykoterapia, czyli część medycyny fizykalnej, w której wykorzystuje się naturalne bądź sztucznie uzyskane czynniki fizyczne (termiczne, fizyczne, chemiczne), wywierające określone reakcje miejscowe i ogólne w przebiegu celowego działania na organizm człowieka.
• Masaż, czyli postępowanie lecznicze, wykorzystujące ucisk mechaniczny na tkanki ustroju za pomocą rąk masażysty, urządzeń wibracyjnych, strumienia wody lub wirów wodnych.

Praktyczna fizjoterapia

Działalność fizjoterapii jest wielowymiarowa również ze względu na swego rodzaju specjalizacje ukierunkowane na pracę w określonych rodzajach schorzeń, np.:

• Fizjoterapia ogólna skupia się na poprawie sprawności chorego oraz zapobiega następstwom wynikającym z hipokinezy.
• Fizjoterapia kliniczna koncentruje się na realizacji celów w obszarze chorób wewnętrznych i dysfunkcji na tle neurologicznym i ortopedycznym.
• Fizjoterapia sportowa i fizjoterapia kręgosłupa diagnozują i leczą dolegliwości bólowe narządów ruchu.
• Fizjoterapia dla dzieci wykorzystuje wszelkie metody i techniki pracy w rozpoznawaniu prawidłowości i leczenia patologii rozwojowych dzieci.

Co po fizjoterapii?

Liczba czynnych zawodowo fizjoterapeutów stale rośnie. Zjawisko to ściśle związane jest z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa oraz epidemią chorób cywilizacyjnych i wynikającym z nich zapotrzebowaniem na opiekę fizjoterapeutyczną i rehabilitacyjną.