Czym jest pronacja? Okazuje się, że ma ją każdy 

Pronacja jest to amortyzacja stopy, którą ma każdy z nas. Mimo to, większość osób słyszy o niej po raz pierwszy, kupując profesjonalne obuwie do joggingu. Niewłaściwie skorygowana pronacja stopy podczas aktywności fizycznej, a przede wszystkim w trakcie biegania, może doprowadzić do różnych kontuzji. 

Co to jest pronacja? 

Pronacja jest wymiennie nazywana rotacją wewnętrzną. To naturalna amortyzacja, która chroni stopę podczas przenoszenia ciężaru ciała (w trakcie biegania czy chodzenia) i przechylania jej w stawie skokowym do wewnątrz.  Dzięki temu podeszwa dostosowuje się do powierzchni, a więc nie dochodzi tak łatwo do kontuzji.

Nadmierna pronacja stopy jest sporym problemem 

Problem pojawia się wówczas, gdy noga ucieka zbyt mocno do środka – w takim przypadku mówi się o nadmiernej pronacji stopy. Wówczas jest ona bardziej po wewnętrznej stronie, przez co dochodzi do koślawienia kostek. Bardzo często pojawia się wtedy także koślawość kolan. W takich przypadkach bardzo łatwo o uraz oraz o szereg innych problemów, bo ciężar ciała nie rozkłada się równomiernie. Nadmierna pronacja może przyczynić się do takich urazów jak: 

• obrzęk mięśni piszczelowych, 
• zespół cieśni stępu, 
• ból rzepkowo-udowy, 
• stan zapalny ścięgna Achillesa, 
• zespół pasma biodrowo-piszczelowego, 
• ból lędźwiowo-krzyżowy. 

Osoby, które mają stwierdzoną nadmierną pronację stopy, powinny zadbać o specjalne obuwie, wyposażone od wewnętrznej strony w specjalne wstawki stabilizujące. Dzięki nim podeszwy nie uginają się tak łatwo pod naciskiem i znacznie ograniczają ruch w stawie skokowym. Takie obuwie pozwala więc zapobiegać wykręcaniu kostek do wewnątrz. 

Czym różni się supinacja od pronacji? 

Jeśli kostka w stawie skokowym ucieka do zewnątrz, wówczas nie mówimy o pronacji a supinacji. Osoby z tym problemem z reguły mają również szpotawatość kolan.  O ile w przypadku pronacji można zaopatrzyć się w specjalistyczne obuwie, które pozwala zwalczać problem, o tyle przy supinacji takiej możliwości już nie ma. W tym przypadku najlepiej wybierać buty dedykowane neutralnej stopie, które nie mają po stronie przyśrodkowej stabilizujących elementów, a ich podeszwa z obu stron jest identyczna.

Jak sprawdzić, czy masz pronację stopy? 

Chcąc ocenić problemy swoich stóp i sprawdzić, czy kostka w stawie skokowym układa się prawidłowo podczas chodzenia oraz biegania, należy udać się do fizjoterapeuty, który doskonale zna biomechanikę stopy. Niektóre profesjonalne sklepy dla biegaczy oferują badanie na miejscu. To bardzo wygodne, gdyż dzięki temu można dobrać obuwie dopasowane do indywidualnych potrzeb. 

Jest też domowy sposób, by sprawdzić, czy masz pronację stopy. Wówczas wykonuje się tzw. test mokrej stopy. Wystarczy ją zamoczyć i odcisnąć np. na papierze, wtedy można określić jej kształt oraz wielkość luku. Niestety metoda ta nie zastąpi badania specjalisty, nie daje bowiem żadnej wiedzy o pracy kostki i o jej zachowaniu podczas chodzenia czy biegania.

Pronacja kończyny górnej 

Wyróżnia się nie tylko pronację stopy, ale i kończyny górnej. Mówi się o niej wtedy, gdy dochodzi do zmian pozycji: 

• stawu łokciowo-promiennego bliższego, 
• stawu łokciowo-promiennego dalszego,  
• kości łokciowej, 
• kości promieniowej. 

Pronacja przedramienia przyczynia się do dyskomfortu podczas wielu codziennych ruchów np. pisania na klawiaturze komputera, łapania czegoś czy grania w tenisa albo inną grę wymagającą intensywnego ruchu górnej części ciała. Wówczas pojawia się ból, utrudniający ich wykonywanie. 

Bibliografia: 

1. Białoszewski D., Fizjoterapia w ortopedii, PZWL, Warszawa 2022. 
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, PZWL, Warszawa 2012. 
3. Ronikier A., Diagnostyka funkcjonalna w fizjoterapii, PZWL, Warszawa 2012.