Skręt kiszek, czyli dolegliwość z rozdzierającym bólem brzucha

Czujesz skurczowy, rozdzierający ból brzucha? Towarzyszą ci mdłości lub wymioty, które mają nieprzyjemną woń? Jeśli tak, bardzo możliwe, że dopadł cię skręt kiszek. W takiej sytuacji konieczna jest interwencja lekarska, która może zakończyć się zabiegiem chirurgicznym. Co to jest skręt kiszek? Czy taki stan może skończyć się śmiercią? 

Czym jest skręt kiszek? 

Skręt kiszek (inaczej skręt jelit) to niedrożność mechaniczna lub niedrożność porażenna jelit, czyli bardzo bolesna dolegliwość, która często kończy się operacją. Doprowadza ona do zatrzymania ruchów perystaltycznych, dzięki którym możliwe jest przesuwanie się pokarmu do kolejnych fragmentów układu pokarmowego, a na samym końcu do odbytu, w postaci masy kałowej. Czasem występuje również skręt kiszek u dziecka. 

Objawy skrętu kiszek 

Główne objawy skrętu kiszek to: 

• silny, nagły, kolkowy ból brzucha, określany też często mianem rozdzierającego, który raz jest większy, a raz mniejszy, 
• wymioty (treścią pokarmową i jelitową, często ma ona nieprzyjemny zapach kału), 
• mdłości, 
• wstrzymanie stolca i gazów, 
• obniżenie łaknienia, 
• wzdęcia, 
• zwiększenie obwodu brzucha w wyniku tzw. stawiania się jelit, 
• wzmożone ruchy perystaltyczne (tylko w początkowym stadium), 
• zaburzenia świadomości, 
• zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, 
• niskie ciśnienie, 
• suche błony śluzowe, 
• częstomocz.

Skręt kiszek – przyczyny 

Można wyróżnić wiele przyczyn skrętu kiszek. Jednym z nich są guzy w jelicie lub w pobliżu niego, co doprowadza z kolei do ucisku tego fragmentu przewodu pokarmowego. Często powstaje on na skutek zaciśnięcia pętli jelita lub zatkania jego światła, np. w wyniku obecności kamieni żółciowych. Co więcej, omawiana przez nas dolegliwość może być efektem zmian w ścianie jelita, a więc np. przy atrezji czy chorobie Leśniowskiego-Crohna. 

Nierzadko do tej patologii przyczyniają się zrosty pooperacyjne (otrzewnowe), które powodują ucisk jelita od zewnątrz. Powodują one niedrożność porażenną, która szczególnie długo utrzymuje się po zabiegach chirurgicznych z wycięciem jelit metodą klasyczną. Czasem jest to przepuklina jamy brzusznej lub zaawansowany nowotwór jelita grubego. Do problemu doprowadza też zapalenie otrzewnej, a czasem również niewydolność nerek. Ryzyko pojawienia się skrętu kiszek zwiększa wrzodziejące zapalenie jelita grubego. 

U dzieci przyczyna skrętu kiszek najczęściej związana jest z przepukliną, wgłobieniem jelita lub malrotacją jelit. Czy może wystąpić skręt kiszek po jedzeniu? Tak, rozwija się on w wyniku przejedzenia. A czy może pojawić się skręt kiszek od gorącego ciasta? Na razie nie ma żadnych badań, które stanowiłyby potwierdzenie tej tezy. 

Leczenie skrętu kiszek 

Jeśli chodzi o leczenie skrętu kiszek, sporo zależy od tego, jaka przyczyna go wywołała. Często jedynym skutecznym rozwiązaniem jest operacja mająca na celu przywrócenie drożności jelit w taki sposób, aby na całej długości ich światło było widoczne. Ale pamiętaj, że nie jest to jedyna skuteczna forma terapii. 

Przyczyną skrętu kiszek jest niedrożność porażenna? W takim przypadku zazwyczaj pacjent nie wymaga opieki lekarskiej. Dzieje się tak wtedy, gdy doprowadziła do niej operacja narządów jamy brzusznej – wówczas jest to stan normalny w okresie rekonwalescencji i nie należy się nim niepokoić. Jeżeli jednak przyczyniła się do niej choroba narządów jamy brzusznej, wskazane jest intensywne leczenie stanu zapalnego odpowiedzialnego za patologię macierzystą. 

Do skrętu kiszek doprowadził nowotwór? W takiej sytuacji następuje najczęściej wielopoziomowa niedrożność jelit, podczas której stosuje się leczenie zachowawcze w formie uzupełniania płynów drogą dożylną, zakładaniem sondy nosowo-żołądkowej oraz przyjmowaniem leków przeciwobrzękowych. Jeżeli pacjent nie wymaga operacji (co ma miejsce rzadko), można spróbować lewatywy lub ręcznie wyciągnąć stolec. 

Czy istnieją domowe sposoby na skręt kiszek? Jak się okazuje, nie. W przypadku tej dolegliwości trzeba jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. W przeciwnym razie może dojść do zapalenia otrzewnej, co niekiedy kończy się śmiercią pacjenta. Wówczas zabieg jest również jeszcze trudniejszy, bo trzeba usunąć fragmenty jelita, w których obrębie pojawiła się martwica. 

Bibliografia: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441836/ [dostęp 23.02.2024]. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441925/ [dostęp 23.02.2024]. 
3. Kapadia M. R., Volvulus of the Small Bowel and Colon, Clinics in Colon and Rectal Surgery, 2017, 30(1), s. 40-45.