Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – objawy i istota choroby

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby jest schorzeniem wątroby o przewlekłym przebiegu, które jest nieuleczalne i polega na stopniowej destrukcji miąższu tego narządu, prowadząc nieuchronnie do pogłębiania się niewydolności wątroby.

Choroby autoimmunologiczne to specyficzna grupa chorób, w których układ odpornościowy człowieka atakuje swoje własne prawidłowe komórki. Nie inaczej jest w przypadku autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Mechanizm tego schorzenia polega na niszczeniu komórek wątrobowych przez przeciwciała skierowane przeciwko białkom tych komórek. Jest to więc choroba polegająca na autoagresji. Nie określono żadnej przyczyny tej choroby, wyróżniono jednak czynniki mogące przyczynić się do zwiększonego ryzyka jej wystąpienia. Niekiedy autoimmunologiczne zapalenie wątroby może mieć związek z niektórymi przyjmowanymi lekami, jak również zakażeniami na tle bakteryjnym i wirusowym.

Mechanizm rozwoju autoimmunologicznego zapalenia wątroby

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby może pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej występuje u osób około 40. roku życia. Jak większość chorób autoimmunologicznych, schorzenie to częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Organizm zaczyna produkować przeciwciała skierowane przeciwko białkom komórek wątrobowych. Niejednokrotnie choroba ta współistnieje z innymi schorzeniami na tle autoimmunologicznym. W miąższu wątroby zaczynają tworzyć się nacieki zapalne, co prowadzi do obumarcia komórek i stopniowego włóknienia. Proces ten stopniowo postępuje, zajmując coraz większy obszar narządu. Pomimo prób terapii mającej na celu przyhamowanie tego procesu, nie udaje się go zupełnie zatrzymać.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – objawy

Przebieg autoimmunologicznego zapalenia wątroby jest bardzo indywidualny i zależy m.in. od wieku, płci, chorób współistniejących oraz typu autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Najczęściej można spotkać się ze skąpoobjawową postacią tej choroby. Objawy wtedy absolutnie nie są swoiste dla zapalenia wątroby i zwykle nie mogą stanowić podstawy do rozpoznania choroby. Najczęściej głównym objawem jest osłabienie, które stopniowo narasta, upośledzając niejednokrotnie codzienne funkcjonowanie. Czasami zdarzają się objawy takie jak:

• ból w prawym podżebrzu
• wzdęcia
• zmniejszony apetyt
• świąd skóry
• zaburzenia hormonalne u kobiet
• żółtaczka
• nudności i wymioty
• bóle stawów i mięśni
• stany podgorączkowe.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby może mieć postać długoletnią, przewlekłą, jak również może rozwinąć się nagle i gwałtownie postępować, prowadząc do ciężkiego stanu chorego, który wymaga pilnego przeszczepienia wątroby. Czasem zdarza się, że choroba zostaje rozpoznana dopiero podczas diagnostyki marskości wątroby. Podstawą rozpoznania choroby jest biopsja.

Leczenie autoimmunologicznego zapalenia wątroby

Leczenie autoimmunologicznego zapalenia wątroby jest poniekąd przyczynowe, jednak rzadko udaje się uzyskać trwałą remisję choroby. Czas trwania leczenia jest zmienny, tym bardziej, że niejednokrotnie uszkodzenie wątroby postępuje mimo braku objawów klinicznych i normalizacji wskaźników laboratoryjnych. W leczeniu podaje się leki immunosupresyjne obejmujące glikokortykosteroidy i azatiopryny. Dawki leków modyfikuje się wraz z czasem terapii i jej efektami. Kurację kończy się po stwierdzeniu remisji w biopsji kontrolnej. Jednak leczenie nie trwa krócej niż 2 lata. Azatiopryna to lek stosowany w terapii podtrzymującej przez kolejne 2 lata. Dopiero po zakończeniu leczenia podtrzymującego można wycofać się ze stosowanego leczenia, choć enzymy wątrobowe muszą przez cały czas mieć wartości mieszczące się w normie. Rzadko dochodzi do oporności na stosowane leki. Jeśli jednak zdarzają się takie przypadki, konieczne jest podanie silniejszych leków immunosupresyjnych.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – dieta

Osoby z niewydolnością wątroby w różnym stopniu nie tolerują tłuszczy, więc ich podaż powinna być dostosowywana indywidualnie – z pewnością jednak należy znacząco obniżyć ilość spożywanych tłuszczy zwierzęcych. Dieta powinna być oparta na lekkostrawnych daniach w postaci gotowanej. Ważne, by w jakichkolwiek schorzeniach wątroby, w tym w autoimmunologicznym zapaleniu wątroby, dieta była wzbogacana witaminami z grupy B. Należy spożywać więc takie produkty jak:

• ryby
• mleko
• wątroba
• kukurydza
• nabiał
• zielone warzywa
• kasza gryczana
• orzechy.

W autoimmunologicznym zapaleniu wątroby dieta powinna obejmować również suplementację witaminy C, najlepiej w postaci owoców, jak również pomidorów, kapusty kiszonej, pietruszki. Należy ograniczyć spożycie soli i unikać potraw smażonych, grillowanych, słodyczy, czekolady, ciast i tortów. Nie wolno spożywać alkoholu ani innych używek.