Przedawkowanie magnezu – czy jest możliwe? Jak się objawia?

Drgająca powieka, skurcze mięśni, zmęczenie, spadek samopoczucia – wszystko to są objawy niedoboru magnezu, których z pewnością nie raz było ci dane doświadczyć. Wystarczy zbyt duża ilość wypijanej kawy i nadmiar stresu…  Być może pomocne okazały się wówczas suplementy. Okazuje się jednak, że magnez można przedawkować, choć nie jest to częste zjawisko. Kiedy dochodzi do przedawkowania magnezu? Po czym rozpoznać nadmiar magnezu w organizmie?

Jaka rolę odgrywa magnez w organizmie? 

Magnez należy do grupy jonów najważniejszych dla funkcjonowania organizmu. U dorosłego człowieka znajduje się około 1000 mmol (22-26 g) tego pierwiastka. Zgromadzony jest przede wszystkim w mięśniach i kościach oraz tkankach układu nerwowego. Zaledwie 1% tych zasobów zasila erytrocyty i osocze, pozwalając laboratoryjnie oznaczyć stężenie magnezu we krwi. 

Dobowe zapotrzebowanie na magnez wynosi około 300-400 mg, przy czym znacząco wzrasta w czasie wysiłku fizycznego i przy silnym stresie, a także w okresie ciąży i karmienia piersią. Jego źródłem jest pokarm, a ponieważ magnez zasila chlorofil, aby zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na ten składnik, jedz zielone warzywa liściaste oraz strączkowe, a także orzechy i ziarna zbóż. 

Zachowanie równowagi magnezu w organizmie jest niezbędne, ponieważ pierwiastek ten m.in.: 

• uruchamia ponad 300 reakcji enzymatycznych, 
• stabilizuje strukturę RNA i DNA, 
• reguluje aktywność parathormonu, a ten natomiast odpowiada za stabilność gospodarki fosforanowo-wapniowej, 
• ma znaczenie dla gęstości, wytrzymałości i wzrostu kości, 
• uczestniczy w pracy skurczowej serca.

Czy można przedawkować magnez? 

Jak wspominano, dobowe zapotrzebowanie na magnez wzrasta m.in. w czasie silnego stresu i wzmożonej aktywności fizycznej. Jednak to, czy dostarczysz organizmowi odpowiedniej ilości tego pierwiastka, zależy też od innych składników diety. Jego wchłanianie ogranicza: 

• wapń i fosfor, 
• białko sojowe, 
• fityniany (znajdują się m.in. w ziarnach zbóż oraz warzywach i owocach), 
• kwas szczawiowy (znajduje się m.in. w szpinaku, kawie, kakao). 

Natomiast wchłanianie magnezu zwiększa: 

• laktoza, 
• białko (oprócz białka sojowego), 
• oligosacharydy. 

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe informacje, czy przedawkowanie magnezu jest możliwe, skoro jego wchłanianie więcej czynników ogranicza, niż poprawia? W istocie przedawkowanie magnezu u zdrowych osób wyłącznie poprzez nadmierne spożycie obfitujących w ten składnik produktów nie jest możliwe. Może jednak do tego doprowadzić stosowanie kroplówek z magnezem i niekontrolowana suplementacja doustna. 

Do przedawkowania magnezu przyczynia się także niewydolność nerek, ponieważ to one odpowiadają za wydalanie magnezu z organizmu. Ponadto do nadmiernej kumulacji pierwiastka w organizmie może dojść u osób zmagających się z: 

• niedoczynnością tarczycy, 
• nowotworami, 
• niektórymi chorobami autoimmunologicznymi.

Jakie są objawy przedawkowania magnezu? 

O nadmiarze magnezu jest mowa, gdy jego stężenie we krwi wynosi powyżej 1,2 mml/l. Wykonując laboratoryjną analizę próbki krwi, możesz jednak spotkać się z różnymi wartościami referencyjnymi, dlatego zawsze odnoś się do informacji podanych na otrzymanym wyniku. Do wizyty u lekarza powinny cię zmobilizować objawy świadczące o nadmiarze tego pierwiastka, czyli: 

• spadek ciśnienia tętniczego krwi, 
• nudności i wymioty, 
• osłabienie, 
• bradykardia (częstotliwość skurczów serca spada do 60/min), 
• hipotonia mięśniowa (obniżenie napięcia mięśniowego), 
• osłabienie odruchów ścięgnistych, 
• zaburzenia świadomości. 

W skrajnych przypadkach może dojść do porażenia układu oddechowego, zatrzymania pracy serca czy śpiączki. Każdy z tych stanów wymaga pilnej hospitalizacji. Niezbędne jest szybkie nawodnienie i wykonanie diurezy fosforanowej. Jeśli natomiast zmagasz się z niewydolnością nerek, konieczne będzie przeprowadzenie dializy. 

Bibliografia:

1. Iskra M., Krasińska B., Tykarski A., Magnez — rola fizjologiczna, znaczenie kliniczne niedoboru w nadciśnieniu tętniczym i jego powikłaniach oraz możliwości uzupełniania w organizmie człowieka, Nadciśnienie Tętnicze 2013, t. 17, nr 6, s. 447-459. 
2. Karmańska A., Stańczak A., Karwowski B., Magnez aktualny stan wiedzy, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2015, t. XLVIII, nr 4, s. 677-689. 
3. Kruk-Słoma M., Pożądane trio, czyli trzy najważniejsze pierwiastki w organizmie ludzkim [w:] Aptekarz Polski 2012, nr 65 (43e), s. 15-20.