Mizofonia, czyli problem utrudniający odpoczynek i sen

Mizofonia charakteryzuje się nadwrażliwością na dźwięki, przede wszystkim te codzienne, odnoszące się do funkcji życiowych. Niestety, problem ten w znacznym stopniu utrudnia wykonywanie wielu czynności, a przede wszystkim sen i odpoczynek. Dowiedz się więcej na temat symptomów mizofonii oraz metod leczenia tego zaburzenia. 

Czym jest mizofonia i jakie są jej objawy?

Mizofonia to termin pochodzący z języka greckiego, od słów misos (nienawiść) i fone (głos). Zaburzenie to zostało dokładnie opisane po raz pierwszy dopiero w 2002 roku, w trakcie badania osób cierpiących na szumy uszne. Zgodnie z obecnymi statystykami, wskazuje się na to, że na omawiany problem może cierpieć od 3% do nawet 15% populacji, a różnice te są tak znaczne ze względu na to, że sporo osób w ogóle nie decyduje się na diagnozę i leczenie. Do najważniejszych objawów mizofonii można zakwalifikować:

• nadwrażliwość na różne dźwięki,
• zauważanie szczególnie tych dźwięków, które są dosyć naturalne dla ludzkiego organizmu oraz otoczenia, a więc oddychanie, mlaskanie, chrapanie, szuranie, pociąganie nosem, kichanie, pisanie na klawiaturze, tykanie zegara itp.,
• nadwrażliwość nie dotyczy tylko hałasów przekraczających normy decybeli, jak na przykład wiercenie, tylko większej ilości dźwięków, również tych cichych,
• określone sygnały akustyczne wywołują lęk, złość, drażliwość i niecierpliwość,
• po pewnym czasie mizofonia rozszerza się o kolejne dźwięki.

Mizofonia to dolegliwość nieprzyjemna nie tylko dla osoby na nią cierpiącej, ale także całego otoczenia, a więc znajomych oraz rodziny. Chodzi o to, że osoba z nadwrażliwością na dźwięki może upominać innych, przeszkadzać im w różnych czynnościach, denerwować się przy pewnych sygnałach akustycznych, co z kolei może znacząco wpłynąć na relacje, a nawet doprowadzić do ich rozpadu.

Jakie są przyczyny mizofonii? 

Niestety dotychczas nie opisano jednej i konkretnej przyczyny powodującej nadwrażliwość na dźwięki. Najczęściej mówi się o nadaktywności układu autonomicznego oraz limbicznego. Dodatkowo mizofonia może towarzyszyć różnym schorzeniom takim jak autyzm, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, fonofobia, a także zaburzeniom lękowym i obsesyjno-kompulsyjnym.

Jak sobie radzić z mizofonią? 

Musisz pamiętać, że samodzielne radzenie sobie z mizofonią jest niezwykle trudnym zadaniem, ponieważ w zasadzie niemożliwe jest przyzwyczajenie się do konkretnych dźwięków na własną rękę, żeby zmniejszyć poziom lęku oraz stresu. Właśnie dlatego kluczowe znaczenie ma udanie się na konsultację psychiatryczną i uzyskanie konkretnej diagnozy.

Jak leczyć mizofonię?

Proces leczenia mizofonii jest trudny i długotrwały, ponieważ zaburzenie to nie poddaje się farmakoterapii. Najczęściej wykorzystywana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, której celem jest nauczenie pacjenta wykrywania sytuacji nerwowych, godzenia się z dźwiękami i przyzwyczajenie do stresogennych sygnałów akustycznych. Właśnie dlatego w leczeniu wykorzystywane są często metody habituacyjne, czyli systematyczne przyzwyczajanie do dźwięków.

Duże znaczenie mają również techniki relaksacyjne oraz pokazywanie pacjentowi, jak radzić sobie ze stresem w różnych sytuacjach. Zdarza się, że osoby z mizofonią stosują stopery do uszu oraz słuchają muzyki w codziennym życiu, co prowadzi czasami do izolacji społecznej.

W tym kontekście ważnym zadaniem psychoterapeuty jest również nauczenie pacjenta cierpliwości i wyrozumiałości, a także poszukiwania kontaktów towarzyskich oraz otwarcia się na różne sytuacje społeczne. Doraźnie stosowane są czasami leki uspokajające czy antydepresyjne, które mogą przynieść krótkotrwałą ulgę. W niektórych przypadkach konieczne jest również zażywanie farmaceutyków nasennych.

Mizofonia wymaga leczenia i zaangażowania w terapię ze strony pacjenta, ponieważ zaburzenie to może bardzo negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie, zmniejszając zdolność organizmu do regeneracji, wypoczynku i snu.

Bibliografia:

1. Czarnecka E., Lachowska M., Nadwrażliwość słuchowa – definicja, etiologia, etiopatogeneza, możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2020, 9: 27-34.
2. Raj-Koziak D., Świerniak W., Skarżyński H., Skarżyński P. H., Obniżona tolerancja na dźwięki – przegląd piśmiennictwa, Nowa Audiofonologia 2020, 8: 9-17.
3. Ratajczak A., Skarżyński P. H., Zjawisko nadwrażliwości słuchowej – przegląd piśmiennictwa, Nowa Audiofonologia 2020, 6: 16-21. 
4. Siepsiak M., Dragan W., Mizofonia – przegląd badań i głównych koncepcji teoretycznych, Psychiatria Polska 2019, 53.