Arytmia serca – przyczyny, objawy i leczenie. Jakie są postacie zaburzeń rytmu serca?

Arytmia serca to zaburzenie związane z niemiarową pracą mięśnia sercowego. Choroba może mieć postać tachykardii lub bradykardii i dotyczyć przedsionków lub komór serca. Podatność na arytmię wzrasta z wiekiem, dlatego chorują na nią głównie osoby w podeszłym wieku.

Najczęstszą przyczyną zaburzeń rytmu serca jest choroba niedokrwienna tego narządu, ale nie jest to regułą. Schorzenie może powstać także na skutek innych chorób, a nawet leków. Charakterystyczne dla arytmii serca objawy takie jak duszność, zawroty głowy i omdlenia mogą ustępować samoistnie, ale często są leczone farmakologicznie.

Arytmia serca – co to jest?

Co to jest arytmia serca? To zaburzenie pracy mięśnia sercowego, które wiąże się z jego szybkim lub wolnym rytmem. Jej postaciami są: tachykardia (szybkie bicie serca) i bradykardia (wolne bicie serca). Arytmia serca może dotyczyć przedsionków lub komór mięśnia sercowego, dlatego dzieli się ją na komorową i nadkomorową.

Na chorobę zapadają głównie ludzie starsi, ponieważ podatność na nią wzrasta z wiekiem. Większość chorujących to osoby po 65 roku życia, choć zdarzają się również przypadki arytmii serca u dzieci i arytmii serca w ciąży.

Obecnie z arytmią zmaga się kilkanaście milionów ludzi na całym świecie.

Przyczyny arytmii serca

Najczęstszą przyczyną arytmii jest choroba niedokrwienna serca, ale nie jest to regułą. Również inne schorzenia układu krążenia mogą mieć wpływ na niemiarowość pracy serca. Należą do nich: zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, choroby płuc, nowotwory i choroby tarczycy oraz długotrwały stres. Silne emocje są bardzo częstą przyczyną arytmii serca, a nerwica (zaburzenia lękowe) jest tego klasycznym przykładem. Choroby na tle nerwicowym zalicza się do tzw. czynników pozasercowych predysponujących do powstania zaburzeń rytmu.

Na niemiarowość bicia serca wpływa także palenie papierosów, nadmierne picie alkoholu, zażywanie narkotyków i ćwiczenia wysiłkowe.

Czy arytmia serca jest groźna?

Czy arytmia serca jest groźna dla zdrowia? Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ zagrożenie wynika z postaci arytmii, a nie samego posiadania tego schorzenia. Najbardziej niebezpieczną postacią arytmii jest migotanie komór, ponieważ prowadzi ono do zatrzymania krążenia i do śmierci chorego w przypadku, gdy nie otrzyma on natychmiastowej pomocy lekarskiej. Pozostałe postacie arytmii nie stanowią na ogół zagrożenia życia.

Objawy arytmii serca

Charakterystycznym objawem arytmii jest osłabienie powiązane z narastającą dusznością. Chory ma trudności z zaczerpnięciem powietrza i wrażenie, że za chwilę się udusi. Przy galopującym tętnie odczuwalne jest kołatanie serca i wrażenie ciężkości w klatce piersiowej. U niektórych osób napad arytmii jest przerywany intensywnym kaszlem.

Przy bradykardii z kolei, gdy serce zwalnia swoje tempo, pacjent ma mroczki przed oczami i skarży się na zawroty głowy. Zarówno w jednej, jak i drugiej postaci zaburzeń rytmu serca może dojść do omdlenia lub całkowitej utraty przytomności. Zdarza się także, że arytmia nie powoduje żadnych objawów.

Arytmia serca – co robić, gdy chory straci przytomność?

Jeśli pacjent z arytmią serca straci przytomność, należy zapewnić mu bezpieczną pozycję i wezwać pogotowie ratunkowe. Można też unieść jego nogi do góry, a kark zwilżyć chłodnym ręcznikiem.Przyczyną napadu arytmii serca mogą być zmiany neurologiczne, które uległy pogorszeniu, dlatego osoby nieprzytomnej nie wolno na siłę podnosić ani szarpać.

Arytmia serca – diagnostyka

Kluczowym badaniem diagnostycznym pomocnym w rozpoznaniu arytmii serca jest elektrokardiogram (EKG). Jego zapis jest wiążący, jeśli chodzi o dalsze postępowanie. Choremu zleca się także całodobowy monitoring aparatem Holtera oraz echokardiografię (echo serca), która jest dokładnym badaniem obrazowym. Pomocne są także badania laboratoryjne i rentgenowskie.

Leczenie arytmii serca

Leczenie arytmii serca jest uwarunkowane jej postacią. Form napadowych się nie leczy, ponieważ są one okresowe i ustępują samoistnie. Leczenie farmakologiczne wdraża się, gdy arytmia ma postać przetrwałą lub utrwaloną i zagraża zdrowiu pacjenta. Stosowane w łagodzeniu arytmii serca leki mają regulować tempo pracy mięśnia sercowego i zapobiegać udarom oraz zawałom. Niektórzy chorzy stosują wspomagające terapię arytmii serca leczenie naturalne polegające na przyjmowaniu preparatów roślinnych. Są to preparaty ziołowe na bazie głogu, melisy lub waleriany.

Inną metodą leczenia jest kardiowersja elektryczna. Zabieg polega na przyłożeniu do klatki piersiowej chorego dwóch elektrod emitujących impulsy. Jeśli ten zabieg jest niewystarczający, pacjenta poddaje się ablacji termicznej. W ten sposób niszczy się obszar w sercu odpowiedzialny za napady arytmii.