Zapalenie błędnika obejmuje ucho wewnętrzne. Co warto o nim wiedzieć?

Stan zapalny błędnika rozwija się w przebiegu infekcji bakteryjnych lub wirusowych ucha wewnętrznego. Najczęściej jest powikłaniem chorób układu oddechowego, takich jak grypa czy przeziębienie. Jakie są objawy zapalenia błędnika? Czy leczenie tego problemu wymaga stosowania antybiotyków, czy zapalenie błędnika przejdzie samo? Ile może trwać terapia?

Gdzie zlokalizowany jest błędnik?

Wiele osób uważa, że błędnik jest zlokalizowany w mózgu, gdzie odpowiada m.in. za utrzymanie równowagi. Ile w tym prawdy? Ta struktura faktycznie odgrywa istotną rolę dla zmysłu równowagi (a także słuchu) i rzeczywiście znajduje się w czaszce, ale jest to element ucha wewnętrznego. Wyróżnia się:

• błędnik błoniasty,
• błędnik kostny.

Zapalenie błędnika – przyczyny tkwią w infekcji

Zapalenie błędnika rozwija się na skutek infekcji ucha wewnętrznego. Zwykle diagnozuje się wirusowe zapalenie błędnika, natomiast bardziej niebezpieczną i na szczęście rzadziej występującą postacią jest stan zapalny spowodowany rozwojem bakterii. Jak wspomniano, infekcja najczęściej powikłanie po nieleczonej grypie lub przeziębieniu, ale istnieją także inne czynniki ryzyka, np.:

• stosowanie używek – palenie papierosów, picie dużych ilości alkoholu,
• przewlekły stres,
• przyjmowanie niektórych leków,
• inne choroby układu oddechowego, np. zapalenie płuc,
• choroby autoimmunologiczne,
• urazy głowy.

Zapalenie błędnika a stres

Stres jest silnie powiązany z reakcją ucieczki – kiedy się boisz, organizm wytwarza hormony takie jak kortyzol, adrenalina i noradrenalina. Do pewnego momentu jest to pożądane, ponieważ w takiej sytuacji znajdujesz się w stanie podwyższonej gotowości. Jeżeli jednak stres jest przewlekły, a poziom wspomnianych substancji stale wysoki, dochodzi do szeregu zaburzeń układowych, które mogą obejmować m.in. osłabienie odporności czy rozwój chorób układu krążenia.

Jeżeli chodzi o wpływ stresu na zapalenie błędnika, może on pośrednio przyczynić się do rozwoju infekcji, bo organizm jest po prostu osłabiony. Natomiast. pacjenci często łączą jeden z objawów stanu zapalnego błędnika ze stresem, czyli zawroty głowy. Musisz jednak pamiętać, że jedno z drugim nie musi mieć wiele wspólnego.

Zapalenie błędnika – objawy mogą niepokoić

Jak już wspomniano, błędnik ma duże znaczenie dla zmysłu słuchu i równowagi. W związku z tym stan zapalny omawianej struktury może wywoływać dużo niepokojących objawów, często mylonych przez pacjentów z dużo poważniejszymi chorobami. Wśród najczęściej obserwowanych symptomów wymienia się:

• silne zawroty głowy,
• wymioty, mdłości,
• problemy ze słuchem lub wzrokiem,
• zaburzenia równowagi,
• szum lub dzwonienie w uszach.

Co więcej, objawy zapalenia błędnika często pojawiają się nagle. Czasami utrzymują się przez kilka tygodni i zanikają samoistnie, innym razem mają charakter nawrotowy. U niektórych pacjentów problemy pojawiają się jedynie podczas ruchu, np. kiedy kręcą głową lub podnoszą się albo kładą.

Zapalenie błędnika – leczenie jest zależne od przyczyny

Czy zapalenie błędnika przejdzie samo? Może się tak zdarzyć, ale tak naprawdę zależy to od czynnika, jaki doprowadził do stanu zapalnego. Jeżeli rozwinęło się u ciebie wirusowe zapalenie błędnika, nie musisz wprowadzać leków na receptę. Możesz stosować farmaceutyki, które pomogą ci zminimalizować objawy. Ile trwa taka infekcja? Objawy mogą się utrzymywać nawet kilka tygodni.

Bakteryjne zapalenie błędnika wymaga wdrożenia antybiotykoterapii. Nieleczony stan zapalny może przyjąć postać ropną, w jej przebiegu często pojawia się oczopląs, czyli niekontrolowane ruchy gałek ocznych. Powikłaniem w tym przypadku może być nawet trwała utrata słuchu. W tym wypadku infekcja nie minie samoistnie. Aby ją potwierdzić, konieczne będzie wykonanie wymazu oraz posiewu bakteriologicznego, ponieważ w początkowym stadium objawy obu postaci choroby pokrywają się.

Co jeszcze sprawdzi się na zapalenie błędnika? Leczenie domowe możesz zastosować w celu zminimalizowania objawów i dolegliwości. Na mdłości sprawdzą się napary z mięty, które możesz pić każdego dnia. Z kolei przy zawrotach głowy pomagają niekiedy techniki relaksacyjne.

Jeżeli wystąpią u ciebie objawy zapalenia błędnika, powinnaś udać się do lekarza. Specjalista będzie mógł wykluczyć infekcję bakteryjną, a jeżeli to ona będzie odpowiedzialna za symptomy, szybko wdroży odpowiednie leczenie. Ponadto wykluczy inne możliwe przyczyny wystąpienia problemów, takie jak uraz lub inne schorzenia, które można pomylić z omawianą jednostką chorobową, np. udar, choroby układu krążenia czy zaburzenia neurologiczne.

Bibliografia:

1. Barkwill D., Arora R., Labyrinthitis, StatPearls 2023.
2. https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/labyrinthitis [dostęp 18.11.2023].
3. https://www.healthdirect.gov.au/labyrinthitis [dostęp 18.11.2023].
4. Lemmerling M., Chapter 5 – Temporal Bone Inflammatory and Infectious Diseases, Skull Base Imaging 2018, pp. 83-97.