Co to jest liszaj płaski? Leczenie tej choroby jest konieczne?

Liszaj płaski, chociaż kojarzy się z pasożytem, to tak naprawdę choroba zapalna skóry, której przyczyny wciąż nie zostały jednoznacznie ustalone, ale nie ma nic wspólnego z inwazją mikroskopijnych organizmów żywych. Symptomy są dokuczliwe i nieestetyczne, a do ich pojawienia się predysponują różne czynniki. Czy leczenie liszaja płaskiego jest konieczne? Jak diagnozuje się tę chorobę?

Co to jest liszaj płaski i dlaczego występuje?

Jak wspomniano, liszaj płaski to stan zapalny skóry, objawiający się jako niezakaźna, swędząca wysypka, o różowym lub fioletowym kolorze. Guzki są płaskie, okrągłe, czasami wielokształtne, pojawiają się w większych albo mniejszych skupiskach. Pojawiają się jako odpowiedź układu odpornościowego, ale naukowcy wciąż nie mają pewności, gdzie leży przyczyna tej odpowiedzi. Jako potencjalne powody powstawania liszaja uznaje się:

• czynniki genetyczne,
• doświadczanie silnego, przewlekłego stresu,
• infekcje wirusowe.

Czynnikiem predysponującym do pojawienia się liszaja płaskiego są współwystępujące choroby autoimmunologiczne, ale sama wysypka nie jest takim schorzeniem. Pewnie istotny będzie dla ciebie fakt, że to nie jest poważny stan, nie może też przenosić się z człowieka na człowieka. Wygląda jednak nieestetycznie, a także swędzi. Istnieją także poważniejsze odmiany liszaja płaskiego, które mogą być bolesne.

Liszaj płaski – leczenie polega na minimalizowaniu objawów

Wyleczenie liszaja płaskiego nie jest możliwe. Wysypka znika samoistnie po kilku miesiącach, ale w przypadku niektórych pacjentów symptomy utrzymują się nawet dwa lata. Proces leczenia polega na łagodzeniu objawów, kiedy te się zaostrzą, ale często nie wymaga interwencji lekarskiej. Warto jednak utrzymywać stały kontakt ze specjalistą w celu wykonywania regularnych badań kontrolnych.

Rodzaje i leczenie liszaja płaskiego

Liszaj płaski może występować w ustach, na skórze, a także na narządach płciowych u kobiet i mężczyzn. W zależności od tego, gdzie się rozwija, objawy oraz metody leczenia mogą się od siebie różnić. Co więcej, niektóre formy mogą być zdecydowanie bardziej uciążliwe niż inne, a także mieć charakter przewlekły.

Liszaj płaski na skórze

W przypadku liszaja płaskiego na skórze leczenie zwykle nie jest konieczne. Wysypka pojawia się tutaj nagle i utrzymuje przez długi czas. Może jej towarzyszyć silny świąd, w przypadku którego lekarz zaleca stosowanie maści sterydowych zmniejszających stan zapalny, a więc minimalizują dolegliwości. Pomocne są niekiedy także doustne leki przeciwhistaminowe powstrzymujące swędzenie. W najcięższych przypadkach przepisuje się leki mające zmniejszać aktywność układu odpornościowego, ale nie zawsze pomagają.

Liszaj płaski na skórze ma postać małych grudek (3-5 mm średnicy) o płaskim wierzchołku. Grudki te mogą występować bardzo gęsto i wtedy bywają mylone z innymi dermatozami, ponieważ z pozoru wyglądają jak wypukłe plamy. Przyjmują barwę od różowej po fioletową, niekiedy obserwuje się też tzw. rozstępy Wickkhama wyglądające jak białe smugi.

Liszaj płaski w ustach

Liszaj płaski w ustach objawia się jako białe smugi rozciągające się na policzkach, języku wargach oraz dziąsłach. Najczęściej nie towarzyszy im ból ani świąd, ale czasami na śluzówce pojawiają się zaczerwienienia, obrzęk i pęcherze związane ze stanem zapalnym – wtedy dolegliwości nasilają się niekiedy do tego stopnia, że uniemożliwiają sen. U wielu osób pojawia się uczucie suchości w ustach, a także problemy z odróżnianiem smaków.

Leczenie liszaja płaskiego w ustach jest kłopotliwe ze względu na warunki panujące w jamie gębowej – panuje tam wilgoć, a ciągłe przeżuwanie potraw sprawia, że wszelkie dermatozy nie chcą poddawać się leczeniu. Na szczęście przebieg tej choroby jest łagodny, a w sytuacji zaostrzenia objawów specjalista przepisuje tabletki sterydowe.

Liszaj płaski narządów płciowych

Na prąciu liszaj płaski objawia się jako białe lub fioletowe plamy o pierścieniowatym kształcie, często jest mylony z pleśniawką. Na pochwie oraz sromie pojawiają się natomiast białe smugi podobne do tych, które atakują śluzówkę jamy ustnej. Najczęściej nie występuje tutaj świąd ani ból, dlatego leczenie liszaja płaskiego narządów rodnych rzadko wymaga leczenia.

Liszaj płaski a łuszczyca – jak je odróżnić?

Diagnostyka liszaja płaskiego zwykle opiera się na wywiadzie lekarskim i ocenie zmian skórnych przez dermatologa. W niektórych przypadkach wygląd wysypki czy okoliczności jej powstania nie są charakterystyczne i czasami mogą przypominać łuszczycę lub inną dermatozę. Co zrobić w takim przypadku? Specjalista zleca wtedy zwykle wykonanie biopsji, a więc pobranie wycinka zmienionej skóry, którą następnie ogląda się pod mikroskopem.

Kolejnym wskaźnikiem będzie fakt, że standardowe postępowanie przeciwko łuszczycy nie zadziała na liszaja płaskiego – leczenie tej przypadłości, jak już zostało wyjaśnione, nie jest możliwe. Jeżeli więc lekarz pomyli się w diagnozie i przepisze ci specjalne maści czy zabiegi, a one nie przyniosą pożądanych efektów, prawdopodobnie cierpisz na omawianą przypadłość.

Bibliografia:

1. Arnold D. L., Krishnamurthy K., Lichen Planus, StatPearls 2023.
2. Boch K., Langan E. A., Kridin K., Zillikens D., Ludwig R. J., Bieber K., Lichen Planus. Frontiers Medicine 2021, sec. Dermatology, vol. 8.
3. Gorouhi F., Davari P., Fazel N., Cutaneous and Mucosal Lichen Planus: A Comprehensive Review of Clinical Subtypes, Risk Factors, Diagnosis, and Prognosis, The Scientific Wordl Journal 2014, 742826.
4. https://classic.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT00285779 [dostęp 12.08.2023].
5. https://medlineplus.gov/ency/article/000867.htm [dostęp 12.08.2023].