Grzybica układu pokarmowego – jakie objawy powinny cię zaniepokoić?

Grzybica układu pokarmowego jest wywoływana przez mikroorganizmy drożdżopodobne, najczęściej z rodzaju Candida. Dlaczego tak się dzieje? Wspomniane grzyby bytują naturalnie w ludzkim organizmie, ale zwykle żyją w stanie harmonii z pozostałymi drobnoustrojami zamieszkującymi ciało. Kiedy jednak ta równowaga zostanie zaburzona, drożdżaki zaczynają się bardzo szybko namnażać, skutecznie wypierając pozostałe elementy mikroflory. A gdy dochodzi do takiej sytuacji, mamy do czynienia z grzybicą, czy też kandydozą.

Układ pokarmowy – krótka lekcja anatomii

Mówiąc bardzo ogólnie, ssaki wykorzystują swój układ pokarmowy do tego, aby przyswajać z pokarmu składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Niestrawione resztki są usuwane, a substancje niebezpieczne, zagrażające zdrowiu czy życiu – filtrowane. W tym procesie biorą jednak udział nie tylko narządy czy enzymy, ale także mikroorganizmu.

Grzybica układu pokarmowego może zatem objąć różne organy wchodzące w jego skład, ale tylko te, w których bytują bakterie oraz drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Biorąc to pod uwagę, najczęściej diagnozuje się:

• grzybicę jelit,
• grzybicę jamy ustnej i gardła,
• grzybicę przełyku,
• grzybicę odbytu.

A zatem, kiedy mowa jest o grzybicy układu pokarmowego, objawy mogą pojawiać się w obrębie wszystkich wymienionych wyżej części ciała, a niekiedy w kilku naraz, kiedy dojdzie do rozległej kandydozy wielonarządowej. Na jakie symptomy należy zwrócić uwagę w pierwszej kolejności?

Grzybica układu pokarmowego – objawy są zależne od tego, gdzie rozwinęła się kandydoza

Myślisz, że dopadła cię grzybica układu pokarmowego? Jak wykryć przerost drożdżaków w jelicie, jamie gębowej czy odbycie? Nie jest to tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać. Chodzi o to, że dla infekcji grzybiczych najbardziej charakterystyczny jest biały nalot oznaczający rozwijającą się kolonię, nagły świąd zakażonego miejsca oraz pieczenie, ewentualnie ból. Jednak w przypadku układu pokarmowego te objawy mogą być niezauważalne na pierwszy rzut oka, a występujące oddzielnie, mogą stanowić przyczynę różnych patologii.

Grzybica jelit to szereg nieswoistych objawów

Jeżeli w twoich jelitach doszło do nadmiernego rozrostu grzybów z rodzaju Candida, będziesz mogła zaobserwować u siebie szereg nieswoistych objawów, które często są mylone ze zwykłą niestrawnością. Wśród nich należy wymienić:

• zaparcia albo biegunki występujące naprzemiennie,
• ból brzucha oraz wzdęcia,
• obecność śluzu w kale.

Poza tym, grzybica układu pokarmowego – w tym jelit – często objawia się na skórze w postaci wyprysków. Mogą nawet wystąpić kaszel czy katar charakterystyczne dla alergii. To wszystko jest efektem procesów metabolicznych, jakie zachodzą podczas cyklu życiowego Candida.

Grzybica odbytu, a może owsiki?

Objawem charakterystycznym dla grzybicy odbytu jest silny świąd, który nasila się w nocy, niekiedy towarzyszy mu też ból – podobny objaw występuje w przypadku inwazji owsików. Oczywiście zakażenie pasożytami łatwo jest wykluczyć, wykonując badanie kału. W przebiegu kandydozy skóra wokół odbytu jest często wysuszona, mogą też pojawić się na niej krosty.

Grzybica jamy ustnej, gardła i przełyku

Kiedy zakażenie grzybicze rozwija się w górnej części układu pokarmowego, najczęściej bardzo szybko dochodzi do przeniesienia się zakażenia do jamy ustnej, gardła i przełyku. Obserwacja rozwoju Candida lub innych grzybów w obrębie tych struktur jest o tyle łatwa, że zwykle na języku, policzkach lub migdałkach pojawia się biały nalot. Poza tym u pacjentów obserwuje się:

• ból podczas przełykania śliny lub pokarmu,
• zaczerwienienie podniebienia,
• zaburzenia odczuwania smaku.

Diagnostyka i leczenie grzybicy układu pokarmowego

Diagnostyka grzybicy układu pokarmowego opiera się na wywiadzie medycznym z lekarzem, a także na posiewie materiałów takich jak ślina czy kał w celu wyhodowania kolonii grzybów odpowiedzialnych za nieprzyjemne dolegliwości. Jeżeli zakażenie grzybicze nie jest widoczne na pierwszy rzut oka, ale pojawiło się podejrzenie nadmiernego rozrostu grzybów, lekarz może wykonać endoskopię przełyku lub jelita.

Została u ciebie stwierdzona grzybica układu pokarmowego? Leczenie będzie skuteczne, o ile dostosujesz się do zaleceń lekarza. Podstawą w tym przypadku będzie zażywanie leków przeciwgrzybiczych (mogą zawierać m.in. mikonazol, klotrimazol czy flukonazol). Ważna będzie także zmiana nawyków żywieniowych. Co powinno znaleźć się w diecie przeciwgrzybiczej, a jakie produkty należy wyeliminować?

1. Unikaj jedzenia nadmiernych ilości cukru – jest on doskonałą pożywką dla drożdżaków, które najlepiej rozwijają się w słodkim środowisku,
2. Jedz produkty zawierające bakterie kwasu mlekowego – wśród tych produktów należy wymienić naturalny nabiał (jogurty, ser biały, maślanka, kefir, mleko), a także kiszone warzywa. Pamiętaj jednak, aby nie poddawać ich obróbce termicznej, ponieważ wysoka temperatura zabija mikroorganizmy.

Bibliografia:

1. https://www.cdc.gov/fungal/diseases/index.html [dostęp 16.09.2023].
2. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/expert-answers/candida-cleanse/faq-20058174 [dostęp 16.09.2023].
3. Lamps L. W., Lai K. K. T., Milner D. A., Fungal Infections of te Gastrointestinal Tract in the Immunocopromised Host-An Update, Advances in Anatomic Pathology 2015, 21(4): 217-227.
4. Wang Z. K., Yang Y. S., Stefka A. T., Sun G., Peng L. H., Review article: fungal microbiota and digestive diseases, Alimentary Pharmacology & Therapeutics 2014, vol. 39, iss. 8, p. 751-766.