Walka z podrabianiem leków. „Dyrektywa Fałszywkowa” weszła w życie

Od 9 lutego weszły w życie nowe unijne przepisy dotyczące zabezpieczeń leków na receptę sprzedawanych w Unii Europejskiej. Producenci będą musieli zamieszczać na opakowaniach leków kod kreskowy wraz z elementem uniemożliwiającym naruszenie opakowania, natomiast w obowiązku farmaceutów będzie sprawdzanie autentyczności leków przed wydaniem go pacjentowi. To walka z podrabianiem leków i czarnym rynkiem, szczególnie w Intenecie, gdzie obrót lekami cieszy się dużą popularnością. 

„Dyrektywa Fałszywkowa”, która właśnie weszła w życie, ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa, poprzez obowiązek umieszczania na większości leków na receptę dwóch zabezpieczeń. Pierwszym rodzajem jest przypisanie unikalnego identyfikatora (UI) w postaci kodu 2D, a drugim – plomby, które wskazywałyby na otwarcie opakowania (ATD). Ta nowa regulacja ma przeciwdziałać obrotem sfałszowanych leków, szczególnie rozpowszechnionym na popularnych forach lub grupach internetowych.

Jednym z celów Dyrektywy Fałszywkowej jest stworzenie europejskiego systemu baz danych, dzięki któremu będzie możliwa weryfikacja autentyczności produktów przed ich wydaniem. Obowiązek każdego sprawdzenia przysługuje wszystkim osobom objętym w art. 23 Rozporządzenia Delegowanego 2016/161. Są to między innymi: hurtownicy, aptekarze w aptekach ogólnodostępnych i szpitalnych, osoby pracujące w sektorach farmacji.

Na opakowaniach leków na receptę producenci drukują identyfikator: kod 2D, który zawiera kod produktu umożliwiający rozpoznanie co najmniej nazwy, nazwy zwyczajowej, postaci farmaceutycznej, mocy, wielkości i rodzaju opakowania – w Polsce tym kodem będzie kod GTIN.

Dodatkowo na opakowaniu będzie znajdować się ciąg znaków numerycznych, który zostanie wygenerowany przez tzw. numer seryjny, a także numer serii i termin ważności.

Dyrektywa ta obowiązuje we wszystkich 28 państwach Unii Europejskiej oraz 4 członków EFTA: Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Liechtenstein.

„Dyrektywa fałszywkowa”wywołała duże zamieszanie w aptekach i szpitalach. Wynika ono z tego, że co czwarta apteka nie ma jeszcze dostępu do systemu weryfikacji leków, związku z późnym rozesłaniem loginów i haseł.

W aptekach wciąż jest wiele opakowań bez odpowiedniego, zgodnie z nowymi przepisami, zabezpieczenia. Nowy system rozpoznaje tylko unikalne kody 2D wygenerowane po 9 lutego tego roku. Jeśli zostanie wprowadzony kod, który wcześniej został umieszczony na opakowaniu leków, system rozpozna go jako fałszywy i wygeneruje alert wyświetlany na czerwono. Wówczas aptekarz może odmówić wydania leków. Dodatkowo, to spowoduje duże kolejki, na co skarzą się pracownicy aptek.