Tęgoryjec – co to za pasożyt? Dowiedz się, jakie są objawy zakażenia pasożytem i jak wygląda leczenie

Tęgoryjec to pasożyt, który bytuje w dwunastnicy człowieka. Należy do rodziny nicieni. Dorosły osobnik osiąga wielkość około 2 cm. Do zakażenia najczęściej dochodzi przez spożycie zanieczyszczonych owoców lub wody, ale pasożyty te mają też zdolność do aktywnego wnikania przez skórę. Głównym objawem zakażenia jest niedokrwistość.

Tęgoryjec należy do rodziny nicieni. Dorosły pasożyt mierzy nawet 2 cm. Ma postać obłą i bladoróżowe zabarwienie. Po wniknięciu do organizmu i przejściu cyklu rozwojowego osiada w dwunastnicy i żywi się jej nabłonkiem oraz wyssaną z jej ścian krwią. Do zakażenia zwykle dochodzi po spożyciu zanieczyszczonych owoców lub wypiciu brudnej wody. Tęgoryjec dwunastnicy ma także zdolność aktywnego wnikania przez skórę, najczęściej dotyczy to stóp u osób chodzących boso. Pasożyt występuje głównie w klimacie subtropikalnym, rzadko spotyka się go w południowej Europie. Głównym objawem zakażenia pasożytem jest niedokrwistość. Długo trwająca infekcja może stanowić zagrożenie dla życia. Zdiagnozowanie choroby nie jest łatwe, gdyż objawy są bardzo niejednoznaczne. Czynnikiem decydującym jest skrupulatny wywiad. Po rozpoznaniu niezwłocznie powinno zostać włączone leczenie.

Tęgoryjec dwunastnicy – cykl rozwojowy i sposoby zakażenia

Chorobę wywołaną przez tęgoryjca nazywa się ankylostomozą lub chorobą górników. Druga nazwa wzięła się z częstego szerzenia się jej w przeszłości u górników, czemu sprzyjały warunki zewnętrzne – ciepło i duża wilgotność. W tych warunkach tęgoryjec rozwija się najlepiej. Samica tęgoryjca składa od około 10 aż do 25 tysięcy jaj, z których wylęgają się larwy. Jeżeli w ciągu kilku dni dostaną się one do organizmu człowieka, mają zdolność przenikania do naczyń krwionośnych. To rozpoczyna ich wędrówkę po ciele człowieka. Wraz z krwią trafiają do serca, następnie do płuc i tchawicy. Przez odkrztuszanie zalegającej wydzieliny i następnie połykanie jej trafiają do układu pokarmowego i osiedlają się w dwunastnicy. Cykl od wniknięcia do organizmu do osiągnięcia dwunastnicy trwa około 7 dni. W narządzie docelowym tęgoryjec dojrzewa, osiąga postać dorosłą i zaczyna się rozmnażać. Dorosły osobnik jest tak zbudowany, że swoim otworem gębowym przywiera do ściany dwunastnicy i odżywia się krwią i nabłonkiem błony śluzowej. W takiej postaci zakażenie może trwać latami.

Objawy zakażenia pasożytem

Najbardziej charakterystycznym, długotrwałym objawem jest stwierdzana w badaniach laboratoryjnych niedokrwistość. Ma ona związek z tym, że tęgoryjec u człowieka wysysa krew z naczyń zaopatrujących dwunastnicę. Niedokrwistość wiąże się z osłabieniem, nadmierną sennością, bladością powłok skórnych, zwiększoną wrażliwością na zimno. Poza tymi dolegliwościami często występują objawy związane z krwawieniami z przewodu pokarmowego i narządów układu oddechowego. Zdarzają się bóle brzucha, nudności, wymioty z domieszką fusowatej treści oraz biegunki i ciemne zabarwienie stolca. Ponadto zdarza się krwioplucie.

Jeżeli pacjent zgłasza takie objawy, a w wywiadzie podaje odbycie egzotycznej podróży, lekarz powinien dopuszczać prawdopodobieństwo zakażenia tęgoryjcem.

Jednak czasami zdarza się, że brak jest tych najbardziej charakterystycznych objawów, a występują dolegliwości bardzo niespecyficzne. Należą do nich objawy skórne – w postaci wysypek, obrzęków – zwłaszcza kończyn i twarzy. Może pojawić się odczyn zapalny wraz ze świądem w miejscu wniknięcia pasożyta przez skórę. Czasem występuje kaszel, uczucie duszności i niespecyficzne bóle w klatce piersiowej.

Jak zdiagnozować zakażenie tęgoryjcem?

W związku z tym że objawów może być dużo i bywają one mało charakterystyczne, bardzo istotny jest wywiad. Przede wszystkim powinno się zwrócić uwagę na wszelkie egzotyczne podróże i możliwość spożywania przez pacjenta owoców i wody wątpliwej czystości oraz na chodzenie boso w przypadku zranień lub otarć na stopach. Czasami w diagnostyce tęgoryjca może pomóc badanie kału, choć rzadko udaje się trafić w odpowiedni moment cyklu rozwojowego. Na zakażenie tęgoryjcem wskazuje także podniesiony poziom eozynofili w morfologii krwi (jest to wykładnik chorób pasożytniczych).

Tęgoryjec – leczenie i rokowania

W przypadku potwierdzenia lub silnego podejrzenia zakażenia tęgoryjcem należy zastosować leczenie preparatem farmakologicznym. Dwa najczęściej stosowane leki to albendazol i mebendazol. Charakteryzują się one wysoką skutecznością i dają wysoki odsetek wyleczeń. Choroba w przypadkach nieleczonych ma przebieg przewlekły, może prowadzić do znacznej niedokrwistości, wyniszczenia i utraty masy ciała. Szczególnie groźna jest u dzieci, u których może dojść do zaburzeń wzrostu.

Jeżeli po zastosowaniu preparatów przeciwpasożytniczych przez 3–4 lata nie ma nawrotu dolegliwości, chorobę traktuje się za wyleczoną.