Anestezjolog – lekarz nie tylko od znieczulenia. Jaka jest jego rola?

Anestezjolog to specjalista, którego większość osób kojarzy jako lekarza od „usypiania” pacjenta na czas operacji. Zakres kwalifikacji w zakresie anestezjologii jest jednak znacznie szerszy – specjalista tej dziedziny zajmuje się m.in. diagnostyką i leczeniem bólu oraz podawaniem znieczulenia podczas porodu. Jak wygląda wizyta przedzabiegowa u anestezjologa i o co pyta lekarz w czasie wywiadu?

Czym zajmuje się anestezjolog?

Anestezjolog to specjalista, który opiekuje się pacjentami w okresie okołooperacyjnym. Jego zadaniem jest podanie odpowiednio dobranego znieczulenia i monitorowanie stanu chorego w trakcie oraz po przeprowadzanej interwencji medycznej. Lekarze tej specjalizacji pracują na: 

• blokach operacyjnych – aplikują znieczulenie podczas zabiegów chirurgicznych, a po operacjach odpowiadają za podawanie leków przeciwbólowych; 
• oddziałach porodowych – asystują podczas porodu, podają znieczulenie wewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe; 
• pracowniach diagnostycznych – wprowadzają znieczulenie np. podczas zabiegów endoskopowych; 
• oddziałach intensywnej terapii – zajmują się pacjentami znajdującymi się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia, udzielają pierwszej pomocy w sytuacjach, gdy doszło do zatrzymania krążenia. Na oddziałach transplantologii biorą udział w identyfikacji pacjentów, którzy po śmierci zgodzili się być dawcami narządów, a na salach operacyjnych, jako członkowie zespołów asystująca podczas wykonywania przeszczepów; 
• klinikach leczenia bólu – odpowiadają za leczenie ostrego i przewlekłego bólu towarzyszącego wielu chorobom, w tym chorobie nowotworowej, fibromialgii, półpaścowi, schorzeniom kręgosłupa, polineuropatiom. 

W swojej pracy anestezjolog spotyka się z ludźmi cierpiącymi na wiele różnych schorzeń, dlatego musi mieć holistyczną wiedzę medyczną. Jego rola jest bardzo istotna, ponieważ bez znieczulenia nie jest możliwe wykonanie operacji. Po podaniu leków odpowiada za monitorowanie stanu pacjenta, tj. podstawowych funkcji życiowych, oddychania oraz krążenia krwi. 

Jak wygląda wizyta u anestezjologa przed zabiegiem?

Przed zastosowaniem znieczulenia konieczne jest odbycie rozmowy z anestezjologiem, który oceni stan pacjenta oraz dobierze odpowiedni lek. Podczas konsultacji lekarz zbiera informacje dotyczące: 

• występujących chorób; 
• stosowanych na stałe leków; 
• przebytych operacji; 
• spożywanych używek; 
• przebytych infekcji; 
• występujących alergii. 

Następnie anestezjolog wyjaśnia, jakie znieczulenie będzie najlepsze w danej sytuacji oraz tłumaczy poszczególne etapy postępowania. Rodzaj podawanego znieczulenia (np. znieczulenie ogólne – narkoza, sedacja, blokada nerwów) zależny jest od typu zabiegu, jego rozległości, umiejscowienia i czasu trwania. 

Czy anestezjolog to lekarz?

Wiele osób zastanawia się, czy anestezjolog jest technikiem, czy lekarzem. Wątpliwości wynikają przede wszystkim z faktu, iż pacjenci mają ograniczony kontakt z tym specjalistą. Aby pracować w zawodzie, konieczne jest uzyskanie specjalizacji z anestezjologii poprzez odbycie 6-letnich studiów medycznych oraz stażu zawodowego. Dopiero po zdobyciu uprawnień lekarskich anestezjolog może uczestniczyć w procedurach medycznych, m.in. przy zabiegach ginekologicznych, urologicznych czy stomatologicznych. 

Bibliografia: 

1. Berezowski J., Program specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii dla lekarzy nieposiadających odpowiedniej kwalifikacji I stopnia, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego 2018. 
2. Sawicka J., Czok R., Wawrzyniak K., Kusza K., Postrzeganie pracy lekarza anestezjologa przez pacjentów zakwalifikowanych do planowych zabiegów operacyjnych, Anestezjologia i Ratownictwo 2011, 5: 283-289. 
3. Yu S., Understanding the role and importance of anesthesiology in modern medicine, Allied Medical Research Journal 2023, vol. 7, iss. 3.