Kiedy wykonać USG nerek i jak się do niego przygotować?

USG nerek to jedno z podstawowych badań obrazowych wykorzystywanych w diagnozowaniu kamicy nerkowej, stanów zapalnych nerek i nowotworów. Przeprowadza się je przy pomocy głowicy, w której generowane są fale ultradźwiękowe. Aby jednak uzyskany obraz był jakościowy, do ultrasonografii nerek należy się odpowiednio przygotować. Jak przebiega badanie? Jakie są wskazania do jego wykonania? 

Czym jest USG nerek?

USG nerek to badanie będące składową ultrasonografii jamy brzusznej. Za jego pomocą urolodzy i radiolodzy mogą ocenić budowę organów oraz różnego rodzaju nieprawidłowości pojawiające się w ich obrębie. Badanie ultrasonograficzne pozwala na określenie anatomii nerki, w tym wielkości, kształtu, morfologii i ich umiejscowienia. 

Ultrasonografia nerek to szeroko dostępne i bezbolesne badanie o wysokiej wartości diagnostycznej. Aby je wykonać na Narodowy Fundusz Zdrowia, potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego, urologa lub nefrologa. Prywatnie cena USG nerek wynosi ok. 150-250 zł. 

Wskazania i przeciwwskazania do USG nerek

Podstawowym wskazaniem do wykonania USG jamy brzusznej są ostre lub przewlekłe dolegliwości bólowe brzucha. Do wizyty u specjalisty często skłania atak kolki nerkowej objawiający się: 

• nagłym, silnym bólem w okolicy lędźwiowej, promieniującym w kierunku pachwiny, 
• uczuciem parcia na mocz, 
• potrzebą częstego oddawania moczu, 
• pieczeniem w okolicy cewki moczowej, 
• pojawieniem się krwi w moczu. 

USG nerek to także badanie profilaktyczne wykonywane w celu wczesnego wykrycia chorób układu moczowego oraz nowotworów. Powinny poddać się mu osoby, u których stwierdzono nieprawidłowy wynik badań laboratoryjnych moczu. Ultrasonografia jest również stosowana jako metoda kontrolna po przebytych zabiegach operacyjnych oraz przy kamicy nerkowej. Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania badania USG jamy brzusznej. Można przeprowadzać je zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci oraz kobiet w ciąży. 

Jak wygląda USG nerek i jak się przygotować?

Na badanie obrazowe jamy brzusznej powinnaś zgłosić się na czczo (nie spożywaj pokarmów co najmniej 3 godziny przed badaniem). Godzinę przed wizytą wypij szklankę niegazowanej wody. Do badania nie musisz się rozbierać, wystarczy podnieść bluzkę i zsunąć nieco niżej spodnie. 

Na początku na skórze rozprowadza się żel, który zapewnia odpowiednie przewodnictwo ultradźwięków. Lekarz przykłada głowicę do brzucha, a emitowany obraz pojawia się na ekranie urządzenia w czasie rzeczywistym. Badanie przeprowadzane jest w kilku pozycjach: na plecach oraz lewym i prawym boku. Cała procedura trwa kilka-kilkanaście minut. 

Co można wykryć w badaniu ultrasonograficznym nerek? 

Badanie ultrasonograficzne pozwala na wykrycie w szybki i bezinwazyjny sposób wielu stanów chorobowych. Poszczególne nieprawidłowości określane są w opisie jako zmiany hipoechogeniczne, hiperechogeniczne oraz ogniskowe. Wykonując USG nerek, można stwierdzić: 

• kamicę nerkową: w USG widoczne są nawet niewielkie, kilkumilimetrowe złogi potocznie nazywane piaskiem w nerkach lub kamieniami nerkowymi. Przy użyciu ultrasonografii wykryć można każdy rodzaj złogów bez względu na ich skład chemiczny, 
• choroby zapalne nerek: odmiedniczkowe zapalenie nerek, roponercze, ropnie nerek, melakoplakię nerek, 
• Wodonercze, czyli zastój moczu w nerkach, 
• torbiele nerkowe, 
• raka nerki, 
• stany po przebytych urazach nerki, w tym pęknięcia czy krwiaki, 
• wady anatomiczne, m.in. nerkę podkowiastą, agenezję nerek. 

Bibliografia: 

1. Lewicki A., Lewicka A., Jakubowski W., Diagnostyka ultrasonograficzna chorób zapalnych nerek, Przegląd Urologiczny 2017, 3 (103). 
2. Singla R., Kadatz M., Rohling R., Nguan C., Kidney Ultrasound for Nephrologists: A Review, Kidney Medicine 2022, vol. 4, iss. 6. 
3. Szopiński T., Keller E., Záťura F., Kidney ultrasound – what is important for a urologist? Journal of Ultrasonography 2016, 16, 371–377.