Czym jest esica jelita grubego? Objawy chorób lokalizujących się w jej obszarze

Esica – okrężnica esowata – to przedostatni fragment jelita grubego. Znajduje się ona w lewym dolnym kwadrancie brzucha, a na jej obszarze często dochodzi do zmian patologicznych. Objawy chorób esicy są charakterystyczne i mogą naprowadzić na prawidłową diagnostykę oraz leczenie.

To właśnie w esicy dochodzi najczęściej do powstawania niedrożności ze względu na specyficzne ułożenie tej części przewodu pokarmowego. Ból okolicy lewego dołu biodrowego, wyczuwanie guza w tym obszarze powinny sprowokować do jak najszybszego stawienia się u lekarza, w celu odnalezienia przyczyny dolegliwości i szybkiego wdrożenia leczenia.

Co to jest esica?

Przedostatni odcinek jelita grubego – esica, to część przewodu pokarmowego, występująca przed odbytnicą w lewym dole biodrowym. Jej nazwa pochodzi od kształtu, który przypomina literę S. Anatomicznie esica jest końcowym fragmentem okrężnicy. Od góry łączy się z okrężnicą zstepującą.

Esica zlokalizowana jest w lewym dole biodrowym. Tak jak całość jelita grubego odpowiedzialna jest za formowanie kału, który trafia z niej bezpośrednio do odbytnicy i kanału odbytu. W wyniku położenia oraz charakterystycznego kształtu dość często dochodzi do patologii w jej obrębie – między innymi tzw. skrętu kiszek, który może być powikłaniem groźnym dla życia człowieka, szczególnie u osób, u których ten fragment jelita jest dłuższy. W tej lokalizacji mogą powstawać zmiany związane z nowotworzeniem lub zaburzeniami wypróżniania.

Esica – choroby

W obrębie esicy może dojść do rozwoju wielu schorzeń. W tej lokalizacji stosunkowo często rozwija się rak jelita grubego – 15–20% wszystkich jego przypadków, na drugim miejscu po odbytnicy. Jest on skutkiem predyspozycji genetycznych, częściej rozwija się u osób starszych płci męskiej. Na powstanie raka esicy duży wpływ ma dieta, palenie tytoniu, niska aktywność fizyczna. Inny nowotwór esicy dość często się w niej rozwijający to GIST – nowotwór podścieliskowy przewodu pokarmowego.

Inna choroba charakterystyczna dla tej lokalizacji to uchyłki esicy. Są to nabyte drobne przepukliny błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy. Szacuje się, że występują aż u 30% osób po 60. roku życia. Są wynikiem zalegania mas kałowych w jelicie grubym – zaparć. Najczęstszym powikłaniem jest zapalenie uchyłków esicy.

Polipy w esicy wykrywane podczas gastroskopii to najczęściej polipy hiperplastyczne, utworzone przez pogrubiałą błonę śluzową. Nie są one groźne i nie mają cech atypii. Drugimi co do kolejności występowania są polipy gruczolakowate, które wykazują potencjał złośliwienia. Dzielą się na gruczolaki cewkowe, kosmkowe i cewkowo-kosmkowe. Większość przypadków wymaga ich usunięcia podczas endoskopii, a następnie badania histopatologicznego. Wykrycie mnogich polipów esicy wymaga dokładnej diagnostyki ze względu na możliwość występowania zespołów uwarunkowanych genetycznie.

Skręt jelita w odcinku esicy jest groźnym dla życia stanem, w którym może dojść do nieodwracalnego niedokrwienia oraz niedrożności, co może doprowadzić do powstania martwicy i pęknięcia przewodu pokarmowego. Wymaga pilnej interwencji chirurgicznej, a jego objawy nie powinny być bagatelizowane. W jego rozpoznaniu pomocne są badania obrazowe.

Esica – objawy schorzeń znajdujących się w jej obrębie

Zmiana lokalizująca się w końcowym odcinku okrężnicy może dawać charakterystyczne dla tej lokalizacji objawy. Zapalenie uchyłków, nowotwór, skręt esicy mogą powodować ból lewego dołu biodrowego miejscowy, promieniujący lub rozlany.

Wiele osób chorych na nowotwór nie zgłasza żadnych dolegliwości. Objawy raka esicy sugerujące chorobę w tej lokalizacji to:

• obecność świeżej krwi na stolcu,
• zmęczenie, osłabienie wynikające z niedokrwistości,
• wzdęcia i bóle, często o charakterze kolkowym,
• problemy z oddawaniem stolca: zwiększenie lub zmniejszenie objętości, zwężenie kału, zaparcia,
• objawy związane z niedrożnością: wzdęcia, bóle, nudności, wymioty,
• spadek masy ciała.

Objawowa choroba uchyłkowa esicy, oprócz występującego bólu, objawia się zmianą rytmu wypróżnień, zaparciem lub zaparciem naprzemiennym z biegunką. Kiedy dojdzie do powikłania w postaci zapalenia, dodatkowo można obserwować gorączkę, wyczuwalny guz oraz obronę mięśniową brzucha.

Skręt esicy objawia się zwykle nagłym, narastającym i falującym bólem, nudnościami, wymiotami, czasem treścią kałową. Zwykle następuje zatrzymanie stolca i gazów. W późniejszym czasie obserwuje się wzdęcie brzucha.