Spondyloza kręgosłupa to postępująca choroba zwyrodnieniowa

Spondyloza jest jedną ze zwyrodnieniowych chorób kręgosłupa, w której przebiegu dochodzi do stanu zapalnego wywołanego rozrostem kości kręgów, tworzeniem się na nich tzw. ostróg kostnych. W zaawansowanym stadium narośla zaczynają uciskać nerwy, co wywołuje silne dolegliwości bólowe.

Co to jest spondyloza?

Spondyloza jest zwyrodnieniem kręgosłupa, które najczęściej rozwija się u osób po 60. roku życia. Aby jednak zrozumieć jego istotę, należy poznać pobieżnie budowę anatomiczną pojedynczego kręgu. Składa się on bowiem z części kostnej oraz stawowej, przy czym częścią stawu jest dysk, czyli elastyczny, gąbczasty twór, odpowiadający za stabilizację oraz amortyzację kręgosłupa.

Wraz z wiekiem dysk zużywa się, wyciera. Na skutek różnych czynników może dojść również do jego uszkodzenia. Kiedy tak się dzieje, funkcje stabilizacyjne przejmują sąsiadujące z nią kręgi, ale nie są one przystosowane do znoszenia tak dużych obciążeń jak dysk, dlatego zaczynają wytwarzać osteoblasty w miejscach, gdzie normalnie nie powinny one narastać. W ten sposób powstają wspomniane wcześniej narośla, które ograniczają ruchomość kręgosłupa, a z czasem mogą też wywoływać szereg innych dolegliwości.

Rodzaje spondylozy kręgosłupa

Spondylozę kręgosłupa dzieli się w następujący sposób:

• spondyloza kręgosłupa szyjnego – to najczęściej diagnozowane zwyrodnienie. Amerykańska Akademia Chirurgów Ortopedów szacuje, że cierpi na nią ponad 85% osób po 60. roku życia,
• spondyloza kręgosłupa lędźwiowego – dotyczy dolnej części pleców,
• spondyloza piersiowej części kręgosłupa – rozwija się w środkowej części kręgosłupa,
• wielopoziomowa spondyloza – to zwyrodnienie, które obejmuje kilka fragmentów kręgosłupa jednocześnie.

Czynniki sprzyjające rozwojowi spondylozy

Spondyloza uważana jest za chorobę osób starszych i seniorów, ale niekiedy do jej rozwoju dochodzi zdecydowanie wcześniej. Gdzie w takiej sytuacji tkwi przyczyna? Tego do końca nie wiadomo, ale jasne jest, że istnieją czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa. Wymienia się tutaj:

• obciążenie genetyczne,
• nadwagę oraz otyłość,
• łuszczycowe zapalenie stawów,
• zbyt duże obciążenie kręgosłupa podczas podnoszenia ciężarów,
• urazy lub operacje kręgosłupa,
• siedzący tryb życia i brak ruchu.

Jak może objawiać się spondyloza kręgosłupa?

W początkowym stadium spondyloza kręgosłupa najczęściej nie daje żadnych objawów. U niektórych osób symptomy pojawiają się na jakiś czas, by potem ustąpić. Zwykle dolegliwości odczuwa się podczas konkretnych ruchów lub w określonych pozycjach. Po czym zatem można poznać omawiane schorzenie? Oto alarmujące sygnały:

• sztywność i ból,
• bóle i zawroty głowy,
• problemy z koordynacją ruchową,
• osłabienie mięśni rąk i nóg,
• trzaskające dźwięki podczas prób odwracania się czy wyginania kręgosłupa pod innymi kątami.

Powikłaniami, czy też (według niektórych źródeł) zaawansowanymi formami spondylozy są następujące schorzenia:

• stenoza kręgosłupa,
• skolioza
• mielopatia spondylotyczna odcinka szyjnego,
• radiokulopatia szyjna.

Leczenie spondylozy kręgosłupa

Jak wspomniano, w większości przypadków spondyloza kręgosłupa ma łagodny przebieg i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Jeżeli odczuwasz ból, możesz sięgnąć po leki dostępne bez recepty, które zawierają ibuprofen czy paracetamol. Poza tym warto także skorzystać z fizjoterapii, kiedy dochodzi do zaostrzenia objawów – fizjoterapeuta wykona serię masaży, zabiegów lub wskaże ci, jakie ćwiczenia wykonywać, aby spowolnić postęp zwyrodnień.

Poza tym musisz zwracać uwagę na swoją postawę zarówno kiedy siedzi, jak i stoisz. Odpoczywaj, kiedy odczuwasz sztywność i ból, a w lepszych okresach bądź aktywna fizycznie – nie musisz od razu podnosić ciężarów. Wystarczy iść na spacer lub na basen albo się porozciągać, aby utrzymać siłę oraz elastyczność mięśni i stawów. Niektórzy pacjenci decydują się na leczenie alternatywne, które obejmuje np. akupunkturę albo nastawianie kręgosłupa.

W cięższych przypadkach stosuje się przeciwbólowe leki sterydowe w formie zastrzyków, mogą one jednak wywołać szereg działań niepożądanych. W skrajnej sytuacji konieczne jest wykonanie zabiegu chirurgicznego, który lekarz dopasowuje do potrzeb pacjenta. Na szczęście w XXI w. możliwe jest wykonanie jej za pomocą endoskopu, a więc nie jest to już tak inwazyjna operacja, jak kiedyś.

Bibliografia:

1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17685-cervical-spondylosis [dostęp 14.10.2023].
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-spondylosis/symptoms-causes/syc-20370787 [dostęp 14.10.2023].
3. Middleton K., Fish D. E., Lumbar spondylosis: clinical presentation and treatment approaches, Current Reviews in Muscoloskeletal Medicine 2009, 2(2): 94-104.