Badanie IgE – co o zdrowiu mówi nam stężenie immunoglobuliny E? 

Organizm, który zetknie się z alergenem bądź substancją drażniącą, niekiedy reaguje nadwrażliwie. W przypadku reakcji typu I, a więc natychmiastowej, w ciągu zaledwie kilku minut uwalniane są immunoglobuliny E i dalej histamina. Jednak wysokie IgE może pojawić się także przy chorobie pasożytniczej, mononukleozie czy szpiczaku IgE. Jaki jest prawidłowy poziom IgE całkowitego i alergenowo-swoistego? O czym świadczy przekroczenie normy? 

Czym jest IgE? 

IgE to immunoglobuliny E. Określenie ich stężenia we krwi wykorzystywane jest przede wszystkim w diagnostyce alergii. Oznaczone może zostać zarówno stężenie immunoglobuliny całkowitej (cIgE), jak i alergenowo-swoistej (sIgE). Wzrost stężenia sIgE jest przydatny w diagnostyce alergii pokarmowych i wziewnych. Całkowite IgE nie będzie miało wówczas aż tak dużej wartości diagnostycznej, ponieważ reakcja na alergeny pokarmowe i powietrznopochodne nie musi prowadzić do wzrostu stężenia wszystkich przeciwciał IgE (cIgE).  

Poziom IgE wzrasta przy alergii, ale też przy chorobach pasożytniczych. Immunoglobulina E uwalniana jest w przypadku reakcji nadwrażliwości typu I (zwana jest również reakcją anafilaktyczną). To natychmiastowa odpowiedź organizmu na bodziec. Wówczas antygeny łączą się z cząsteczkami IgE – wywołują reakcję nadwrażliwości.  

IgE wiążą się z błonami komórkowym komórek tucznych i bazofili już po pierwszej aktywacji komórek przez antygen i uwolnieniu immunoglobuliny. Pierwszy kontakt z antygenem może być bezobjawowy (uwrażliwianie bezobjawowe). Dopiero przy kolejnym pojawia się nieprawidłowa reakcja, której towarzyszy uwolnienie histaminy. 

To tak jak podczas westernu – bandyta (np. alergen) spotyka się w samo południe z szeryfem (wyspecjalizowanymi komórkami układu odpornościowego) na placu, by stoczyć pojedynek. Ten plac to właśnie cząsteczka IgE. Jeśli to bandyta odda celny strzał, czyli alergen związany zostanie z IgE, wówczas uwolniona zostaje histamina i uruchomiony zostaje mechanizm nieprawidłowej reakcji – reakcji nadwrażliwości.

Na czym polega badanie IgE? 

Z punktu widzenia pacjenta badanie IgE całkowitego i alergenowo-swoistego nie różni się niczym od wykonywania morfologii. Aby oznaczyć poziom IgE, wystarczy próbka krwi żylnej. Pozwala ona sprawdzić stężenie przeciwciał klasy IgE, które wzrasta po kontakcie z alergenem, ale też podczas choroby pasożytniczej.

Kiedy oznaczyć stężenie IgE we krwi? 

Jeśli zauważysz u siebie pokrzywkę skórną po zastosowaniu nowego kosmetyku, katar, który wzmaga się w okresie pylenia roślin albo bóle brzucha po wypiciu mleka krowiego – może to oznaczać alergię IgE-zależną. Jest to niemal pewne, gdy odpowiedź organizmu pojawia się bardzo szybko, bo już kilka minut po kontakcie z czynnikiem drażniącym. 

W takim wypadku umów się na wizytę do alergologa. Jeśli chcesz, aby wizyta została zrefundowana, najpierw konieczna będzie konsultacja z lekarzem rodzinnym, który wystawi skierowanie do alergologa. Dopiero specjalista zleci wykonanie badania stężenia IgE we krwi (niekiedy wraz z dodatkowymi testami skórnymi).

Jak przygotować się do badania IgE? 

O ile samo pobranie krwi odbywa się tak jak przy morfologii, o tyle badanie IgE nie wymaga aż tylu przygotowań. Nie musisz być nawet na czczo przed pobraniem krwi. To oznacza, że do laboratorium możesz zgłosić się po południu, gdy zwykle kolejki są krótsze. Przed pobraniem krwi wypij natomiast szklankę wody, co rozrzedzi ją nieco i ułatwi oraz przyspieszy pobranie próbki. To szczególnie warta zapamiętania uwaga, jeśli nie przepadasz za wizytami w laboratorium, czy wręcz robi ci się słabo na widok igły.

Jak interpretować wyniki stężenia IgE? 

Oznaczenie stężenia całkowitego IgE ma umiarkowaną wartość diagnostyczną. Wszystko dlatego, że podwyższony poziom immunoglobuliny może mieć związek z wieloma chorobami, a nie tylko alergią czy inwazją pasożytów. Natomiast stężenie alergenowo-swoistego IgE pozwala rozpoznać chorobę atopową i alergię powietrznopochodną. Za normy IgE całkowitego uważa się następujące wartości: 

Wiedz jednak, że IgE naturalnie wzrasta wraz z wiekiem, przy egzemie i szpiczaku IgE czy zakażeniach gronkowcem i grzybami Malassezia. Mało tego prawidłowy poziom IgE całkowitego wcale nie wyklucza alergii. Dlatego właśnie poza badaniem IgE całkowitego, warto oznaczyć też IgE alergenowo-swoiste. Normy wyglądają w tym wypadku następująco: 

Wartości referencyjne różnią się pomiędzy laboratoriami przeprowadzającymi diagnostykę. Dlatego to na wartościach podanych na otrzymanym wyniku lekarz będzie się opierał podczas interpretacji i stawiania diagnozy. Samodzielna ocena badań w domu jest niewskazana. 

Bibliografia: 

1. Bojarska-Junak A., Oznaczanie alergenowo-swoistych IgE, Alergia, 2013, nr 2, s. 21-25. 
2. Bożek A., Filipowska B., Starczewska-Dymek L., Jarząb J., Całkowity poziom IgE w surowicy chorych z alergią w wieku podeszłym, Alergia, Astma Immunologia, 2007,nr 12 (1), s. 46-50.