Odsłonięte szyjki zębowe – jak leczyć tę nieprzyjemną dolegliwość?

Odsłonięte szyjki zębowe to dość powszechny problem zgłaszany przez pacjentów stomatologicznych. Powodem wizyty u specjalisty najczęściej są względy estetyczne, a także nadwrażliwość zębów, która znacznie utrudnia funkcjonowanie. Co ciekawe, z odsłonięciem szyjek zębowych mogą borykać się osoby zaniedbujące higienę jamy ustnej, jak i te dbające o nią przesadnie. Co jest zatem przyczyną recesji dziąseł? Jak sobie z nią radzić w warunkach domowych? Czy możliwe jest leczenie przypadłości u dentysty? 

Odsłonięte szyjki zębowe, czyli co to jest recesja dziąseł? 

Recesja dziąseł, potocznie nazywana cofniętymi dziąsłami lub odsłoniętymi szyjkami zębowymi, to schorzenie, które we współczesnej literaturze definiowane jest na kilka sposobów. Jedni mówią, że to przesunięcie miękkich tkanek brzeżnych w stosunku do granicy szkliwo-cementowej, w wyniku czego dochodzi do odsłonięcia powierzchni korzenia zęba. Inni autorzy wskazują zaś, że recesja dziąsłowa to miejscowe lub uogólnione obnażenie korzeni zębów, a kolejna grupa pomija istotę granicy szkliwo-cementowej, zwracając uwagę jedynie na obniżenie brzegu dziąsła.  

Uogólniając i upraszczając, można wskazać, że z odsłoniętymi szyjkami zębowymi mamy do czynienia wtedy, gdy ząb, a nawet jego korzeń, został obnażony w miejscu, w którym powinno znajdować się dziąsło. Warto podkreślić, że problem może dotyczyć pojedynczych zębów lub mieć postać uogólnioną. Jak poznać, że cię dotyczy? Poza względami estetycznymi – recesję widać gołym okiem – objawem odsłoniętych szyjek zębowych jest nadwrażliwość zębów. 

Przyczyny odsłoniętych szyjek zębowych 

Odsłanianie szyjek zębowych może być skutkiem działania wielu czynników. Wśród najważniejszych wymienia się: 

• niewłaściwe szczotkowanie zębów, czyli złą technikę, zbyt twarde włosie szczoteczki, zbyt dużą częstotliwość, 
• niedostateczną higienę jamy ustnej, 
• choroby ogólnoustrojowe, 
• przyjmowanie niektórych leków, 
• stres, 
• awitaminozę, czyli niedobór witamin, 
• nieprawidłowości w odżywianiu, 
• szkodliwe nawyki takie jak palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu, 
• uwarunkowania anatomiczne, czyli czynniki zębowe takie jak niewłaściwe ustawienie zębów oraz czynniki dziąsłowe, np. nieprawidłowe przyczepy wędzidełka, 
• postępująca choroba przyzębia, czyli paradontoza. 

Warto zaznaczyć, że niektórzy wskazują ponadto na korelację pomiędzy odsłanianiem się dziąseł a trwającym lub zakończonym leczeniem ortodontycznym.  

Domowe sposoby na odsłonięte szyjki zębowe 

Recesji warto przede wszystkim przeciwdziałać, stąd wśród domowych sposobów na odsłonięte szyjki zębowe szczególną uwagę należy zwrócić na budowanie właściwych nawyków. Pamiętaj zatem o odpowiedniej technice szczotkowania i nie przyciskaj włosia zbyt mocno do powierzchni zębów, a także o wyborze niezbyt twardej szczoteczki. Warto sięgać również po dedykowane produkty do higieny jamy ustnej – pasty, żele, płyny do płukania jamy ustnej.  

Jaką pastę na odsłonięte szyjki zębowe wybrać? Na pewno nie wybielającą, bo te charakteryzują się dużym stopniem ścieralności, ale do zębów wrażliwych. Drugą grupą past są produkty, które zawierają składniki zapobiegające powstawaniu stanów zapalnych, a dodatkowo działają regenerująco na tkanki. W aptekach znajdziesz także maści i żele na odsłonięte szyjki zębowe, które uszczelniają odsłonięte dziąsło i zabezpieczają ząb.  

Płyny do płukania jamy ustnej szczególnie sprawdzą się natomiast wtedy, gdy borykasz się ze stanem zapalnym, który często pojawia się przy retencji dziąseł. Z powodzeniem możesz zastosować także płukankę z ziół, w tym z działających przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie szałwii i rumianku.  

Leczenie odsłoniętych szyjek zębowych 

Poza domowymi sposobami przeciwdziałania i radzenia sobie z odsłoniętymi szyjkami zębowymi konieczne jest także wdrożenie leczenia stomatologicznego. Sprowadza się ono głównie do zlikwidowania kamienia, a tym samym czynnika drażniącego. Zabieg higienizacji – skalingu i piaskowania – wykonuje się również profilaktycznie. Odsłonięte szyjki zębowe zabezpiecza się też niekiedy kompozytem, który ma zastąpić szkliwo. 

W skrajnych przypadkach wdrożone może zostać także leczenie chirurgiczne. Jak podkreślają specjaliści, powinno się je jednak podejmować u pacjentów dorosłych, kiedy proces recesji postępuje. Jak się okazuje, możliwe jest bowiem samowyleczenie schorzenia u pacjentów młodszych, u których uzębienie dopiero się rozwija. Na czym polega chirurgiczny zabieg na odsłonięte szyjki zębowe? Sprowadza się on do przeszczepu tkanki z podniebienia i pokryciu cofniętego dziąsła. 

Bibliografia: 

1. Cieślik-Wegemund M., Leczenie pojedynczej recesji dziąsła z wykorzystaniem techniki tunelowej i przeszczepu łącznotkankowego – opis przypadku, Implantologia Stomatologiczna 2019, rok X, nr 2 (20). 
2. Dominiak M., Porównanie skuteczności chirurgicznych metod leczenia recesji dziąsła, praca doktorska, Wrocław 2001. 
3. Matejkowski B., Bogusławska-Kapała A., Strużycka I., Pokrycie recesji dziąsłowej zmodyfikowaną techniką tunelową przeszczepu tkanki łącznej – opis przypadku, Forum Ortodontyczne 2018, 14.