Wycięcie migdałków – kiedy należy wykonać tego typu zabieg?

Wycięcie migdałków, czyli tonsillektomia, to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów laryngologicznych. Zwykle jest robiony u dzieci, jednak może też się zdarzyć, że poddawani mu są dorośli pacjenci. Sam zabieg przeprowadza się na różne sposoby, a każdy z nich ma swoje wady, jak i zalety. Jakie objawy wskazują na konieczność wycięcia migdałków? Która metoda będzie najbezpieczniejsza?

Migdałki – co to takiego? 

Migdałki, czyli skupiska tkanki limfatycznej, znajdują się po dwóch stronach gardła – między wyrastającym z podniebienia języczkiem i grzbietem języka. Odgrywają bardzo istotną rolę, ponieważ wyłapują w spożywanym pokarmie i wdychanym powietrzu patogeny. Produkują też antygeny, które są potrzebne do tworzenia się przeciwciał broniących organizm przed drobnoustrojami. Są szczególnie ważne u małych dzieci, u nastolatków nie odgrywają już tak ważnej roli, jeśli chodzi o tworzenie odporności organizmu.

Jak wygląda wycięcie migdałków? 

Tonsillektormia, powszechnie nazywana wycięciem migdałków, to zabieg, który może być przeprowadzony rozmaitymi metodami, m.in.: 

• z wykorzystaniem elektrokauteryzacji,  
• z wykorzystaniem urządzenia ścinająco-odsysającego (microdebrider), 
• radiofrequency coblation. 

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, a więc pod narkozą. Trwa najczęściej około godziny, a po upływie czterech pacjent zazwyczaj może już wrócić do domu. Po wycięciu migdałków w gardle pozostaje rana. Charakterystyczne jest to, że gdy się goi, na błonie śluzowej widać biały nalot. Pacjent może się skarżyć przez kilka dni na ból lub uczucie dyskomfortu. Wszystkie dolegliwości powinny jednak minąć po upływie dwóch tygodni.

Kiedy zaleca się wycięcie migdałków? 

Wskazaniami do usunięcia migdałków są: 

• nawracające stany zapalne gardła,  
• minimum trzy anginy w ciągu roku lub pięć przez dwa lata, 
• powikłania po anginie (najczęściej ropień okołomigdałkowy), 
• przerost migdałków,  
• problemy z mówieniem, 
• zaburzenia przełykania, 
• serce płucne, 
• zaburzenia wzrostu uzębienia, 
• przewlekły stan zapalny migdałków, 
• podejrzenie nowotworu migdałków, 
• kamienie migdałkowe, 
• zapalne choroby oka, 
• niektóre choroby układu oddechowego, 
• zapalenie serca, 
• zapalenie nerek, 
• nieprzyjemny zapach z ust, po wykluczeniu wszystkich innych możliwych przyczyn takiego stanu.

W jaki sposób przygotować się do wycięcia migdałków? 

Przed zabiegiem usunięcia migdałków pacjent powinien się przygotować. Przede wszystkim musi dokładnie stosować się do zaleceń lekarza. Konieczne jest m.in.: 

• przyjmowanie środków przeciwkrzepliwych, 
• wyleczenie zębów, 
• wyleczenie infekcji i chorób jamy ustnej. 

Pacjent 10 dni przed planowaną operacją nie powinien stosować aspiryny, a tydzień przed zabiegiem niewskazane jest przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W dniu, kiedy ma być wykonany zabieg, nie wolno nic jeść ani pić.

Zalecenia po zabiegu usunięcia migdałków 

Po usunięciu migdałków pacjent powinien: 

• unikać przebywania w gorących miejscach (np. w saunie), 
• pamiętać, by nie usuwać białawych nalotów, które pojawią się po operacji, 
• zadbać o odpowiednią dietę, lekkostrawną, z minimalną ilością przypraw, 
• jeść chłodne posiłki, najlepiej zmiksowane, w formie papek, 
• zrezygnować z wysiłku fizycznego, 
• przyjmować leki przeciwbólowe, jeśli dolegliwości są dokuczliwe.

Usunięcie migdałków – przeciwwskazania 

Przeciwwskazaniami do usunięcia migdałków są: 

• niewydolność podniebienno-gardłowa, 
• rozszczep podniebienia, 
• niewydolność oddechowa, 
• niewydolność krążeniowa,  
• krótkie podniebienie, 
• białaczka, 
• skazy krwiotoczne, 
• rozdwojenie języka,  
• ostry stan zapalny dróg oddechowych, 
• przewlekły zanikowy nieżyt błony śluzowej gardła, 
• czynna gruźlica.  

Przed wykonaniem usunięcia migdałków konieczne jest wykonanie wielu badań, które wykluczą przeciwwskazania do zabiegu.  

Bibliografia: 

1. Katarzyna Mrówka-Kata i in., Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych, Forum Medycyny Rodzinnej 2009, tom 3, nr 2, 124–128.
2. Latkowski J. B., Otolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii, PZWL, Warszawa 2004.
3. Tessing J., Rettinger G., Werner J. A., Otolaryngologia. Chirurgia głowy i szyi, Medipage, Warszawa 2014.
4. Zielnik-Jurkiewicz B., Choroby laryngologiczne u dzieci, Medical Tribune, Warszawa 2018.