Antykoncepcja dla mężczyzn – z czego możecie skorzystać?

Jeśli chodzi o dostępne metody antykoncepcji, mężczyźni mają zdecydowanie mniejszy wybór, niż kobiety. Na rynku dostępne są jedynie prezerwatywy oraz dość radykalna opcja, czyli zabieg wazektomii. Pojawiają się również doniesienia o tabletce antykoncepcyjnej, ale na nią trzeba będzie jeszcze poczekać. Zapraszam do zapoznania się z artykułem.

Antykoncepcja dla mężczyzn – z jakich metod można skorzystać? 

Na polskim rynku istnieje multum preparatów antykoncepcyjnych dla kobiet – od pigułek zawierających hormony przez krążki i kapturki dopochwowe po wkładki domaciczne czy implanty antykoncepcyjne. Sytuacja ma się zupełnie odwrotnie w przypadku mężczyzn. W ciągu ostatnich 50. lat rynek nie zaoferował żadnej nowej metody – mężczyźni mogą skorzystać jedynie z prezerwatyw, czyli metody mechanicznej (barierowej) oraz zabiegu wazektomii, czyli metody chirurgicznej. Na horyzoncie pojawiają się również doniesienia o tabletkach antykoncepcyjnych dla mężczyzn.

Prezerwatywa (kondom) 

Prezerwatywy cieszą się największą popularnością wśród mężczyzn. Wykonuje się je z lateksu, poliuretanu lub poliizoprenu, które tworzą bardzo cienką barierę mechaniczną nieprzepuszczalną dla plemników. Wypełnia je substancja plemnikobójcza, co jeszcze bardziej podnosi ich skuteczność. Zapewniają też ochronę przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, jednak skuteczność prezerwatyw jest ściśle uzależniona od regularnego i prawidłowego stosowania. 

Rodzaje prezerwatyw 

Na rynku dostępne są dziesiątki rodzajów prezerwatyw, które różnią się między sobą rozmiarem, grubością oraz stopniem nawilżenia. Niektóre z nich mają wypustki i prążki, mające na celu zwiększenie intensywności doznań podczas stosunku. Inne charakteryzuje owocowy smak i zapach, wybór nie jest więc oczywisty. Oto rodzaje prezerwatyw dostępnych na polskim rynku: 

• prezerwatywy lateksowe – najpopularniejsze kondomy, wykonane z naturalnego kauczuku, czyli lateksu. Część osób jest uczulona na ten materiał. Są one zwykle grube, przez co mogą osłabiać doznania, 
• prezerwatywy nielateksowe – alternatywa dla wszystkich osób uczulonych na lateks. Stopniowo zastępują na rynku prezerwatywy wykonane z innych materiałów. Są lżejsze, cieńsze i delikatniejsze w dotyku. Przypominają ludzką skórę, przez co seks jest bardziej naturalny w odczuciu obojga partnerów, 
• prezerwatywy nawilżane – pokryte z obu stron specjalnym lubrykantem, który wspomaga zbliżenie, szczególnie u pań zmagających się z suchością pochwy, 
• prezerwatywy z wypustkami – pokrywają je prążki lub wypustki stymulujące doznania partnerów podczas seksu. Ich głównym celem jest ułatwienie osiągnięcia orgazmu przez kobietę, 
• prezerwatywy wydłużające czas zbliżenia – pokryte substancją o działaniu znieczulającym, benzokainą. Sprawdzą się wśród panów zmagających się z przedwczesnym wytryskiem oraz u wszystkich par, którym zależy na przedłużeniu stosunku seksualnego, 
• prezerwatywy zwiększające doznania – pokryte żelem chłodzącym lub rozgrzewającym, 
• prezerwatywy zapachowe i smakowe – zwiększają doznania podczas stosunku oralnego poprzez owocowy smak i zapach. Uwaga! Podczas klasycznego zbliżenia mogą powodować reakcje alergiczne. Bywają również bardziej lepkie, co zwiększa tarcie. Kobiety z predyspozycjami do infekcji intymnych powinny zrezygnować z tego typu kondomów, ponieważ dodatki smakowe, w tym cukry, zwiększają ryzyko rozwoju infekcji grzybiczej. 

Jak dobrać rozmiar prezerwatywy? 

Rozmiar kondomu dobiera się w stosunku do rozmiaru (obwodu) penisa we wzwodzie. Należy zadbać o prawidłowy dobór rozmiaru, ponieważ zbyt mała prezerwatywa podczas stosunku może pęknąć, natomiast zbyt duża zsunie się z członka podczas ruchów frykcyjnych. 

Jak poprawnie założyć prezerwatywę, a potem ją zdjąć? 

Kondom nakłada się na penisa jedynie w stanie wzwodu, przed rozpoczęciem stosunku seksualnego. Po ostrożnym wyjęciu z opakowania należy sprawdzić, która strona jest bardziej zrolowana – jest to zawsze strona zewnętrzna. Następnie czubek prezerwatywy przykłada się do żołędzi, nasuwając resztę zabezpieczenia na penisa. Czubek powinna wypełniać wolna przestrzeń, w której zgromadzi się nasienie po wytrysku. 

W trakcie stosunku warto kontrolować stan oraz prawidłowość założenia prezerwatywy, gdyż może się ona zsunąć lub uszkodzić. Po wytrysku należy jedną ręką przytrzymać prezerwatywę u podstawy członka i dopiero wtedy wycofać go z pochwy. Pamiętaj, że kondom to produkt jednorazowego użytku.

Skuteczność prezerwatyw 

Używanie prezerwatyw jako samodzielnej metody zapobiegania ciąży nie daje wysokiej skuteczności. Wskaźnik Pearl’a, który określa skuteczność antykoncepcji, w idealnych warunkach stosowania kondomów wynosi 3, natomiast podczas standardowego zastosowania rośnie aż do 14. Oznacza to, że wśród 100 par używających prezerwatyw, aż 14 kobiet zachodzi w nieplanowaną ciążę.  

Na skuteczność prezerwatyw wpływa poprawność założenia, sposób przechowywania oraz data ważności. Nie należy używać przeterminowanych kondomów oraz trzymać ich w kieszeni lub portfelu, gdzie narażone są nie tylko na ciepło, ale i uszkodzenie mechaniczne. 

Natomiast prezerwatywy lateksowe lub wykonane z poliizoprenu należy używać wyłącznie z lubrykantami na bazie wody, bo olej czy wazelina mogą rozpuszczać ich powierzchnię. 

Zalety i wady prezerwatyw 

Niewątpliwie największą zaletą tej metody jest szeroka dostępność oraz cena. Ponadto, prezerwatywy można kupić bez recepty i chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową aż w 80-95%. Największą wadą jest konieczność zachowania szczególnej ostrożności podczas stosunku oraz niska skuteczność w porównaniu z metodami antykoncepcji dla kobiet.

Wazektomia 

Zabieg wazektomii jest procedurą mikrochirurgiczną, służącą do czasowego ubezpłodnienia mężczyzny. To metoda niezwykle skuteczna oraz bezpieczna. Polega na przecięciu nasieniowodów, dzięki którym plemniki dostarczane są do ejakulatu. Wbrew powszechnie krążącej opinii, zabieg ten nie pozbawia mężczyzny sprawności seksualnej. Po wazektomii mężczyzna nadal jest w stanie osiągnąć erekcję, przyjemność oraz wytrysk, natomiast jego sperma nie zawiera plemników, co daje praktycznie zerowe szanse na poczęcie. 

Na czym polega wazektomia? 

Zabieg wazektomii przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, zwykle trwa on około godziny. W pierwszej kolejności nacinana jest skóra, a następnie przecina się lub podwiązuje nasieniowód, co uniemożliwia swobodny przepływ plemników do prącia. Po założeniu szwów pacjent jest wypisywany do domu. Przez pierwsze 90. dni po zabiegu zaleca się stosowanie prezerwatyw na czas stosunku, ponieważ plemniki mogą nadal być obecne w narządach płciowych. Następnie, w 8. i 19. tygodniu po zabiegu, wykonuje się badanie ejakulatu, aby całkowicie wykluczyć ich obecność. 

Wazektomię można przeprowadzić również mniej inwazyjną metodą – bez wykorzystania skalpela. W tym wypadku używa się narzędzia, którym chwyta się znieczuloną skórę worka mosznowego, a następnie wykonuje się małe dziurki, które dają dostęp do nasieniowodów. Te z kolei są przecinane. Po takim zabiegu skóra zasklepia się samoistnie, co eliminuje konieczność szycia. Już kilka dni od zabiegu, na skórze moszny nie widać żadnych śladów.

Skuteczność i odwracalność wazektomii 

Wazektomia trwale chroni przed ciążą w 99% przypadków. Bywa również zabiegiem odwracalnym, co oznacza, że możliwe jest przywrócenie męskiej płodności. Niestety, nie zawsze się to udaje. Największe szanse (75%) na skuteczną rewazektomię uzyskuje się w ciągu 3. lat od zabiegu. Jeśli mężczyzna zdecyduje się na ten krok po 3-8. latach, szanse na powodzenie ocenia się na 55%. Rewazektomia wykonana po 9-19. latach udaje się jedynie w 35% przypadków.  

Zalety i wady wazektomii 

Zabieg wazektomii gwarantuje wysoką skuteczność. Rekonwalescencja pozabiegowa jest krótka, a pacjent nie odczuwa ostrego bólu i szybko dochodzi do siebie. Jeśli w tym czasie nie zaistnieją dodatkowe komplikacje, do aktywności seksualnej można powrócić już po tygodniu. Wazektomia jest jednak zabiegiem inwazyjnym, dlatego może się wiązać z pewnymi komplikacjami. U niektórych mężczyzn rozwija się infekcja. Inni mogą odczuwać ból jąder i w takiej sytuacji wskazana jest interwencja operacyjna, gdyż najczęściej wynika to z naruszenia nerwu.  

Zdarza się również, że w mosznie powstaje krwiak lub skrzep, który należy usunąć chirurgicznie. Ponadto, zabieg wazektomia wiąże się z ryzykiem powstania ziarniniaka nasiennego, czyli reakcji zapalnej spowodowanej wyciekiem plemników z przeciętego nasieniowodu do okolicznych tkanek. Za wadę, w porównaniu z prezerwatywami, można uznać również brak ochrony przed chorobami wenerycznymi.

Tabletki antykoncepcyjne dla mężczyzn – czym jest tabletka „przed”? 

Środowisko naukowe od dziesięcioleci próbuje wynaleźć nowe rozwiązanie antykoncepcyjne dla mężczyzn. Póki co, badacze z Cornell University udowodnili w badaniach na myszach, że inhibitor TDI-11861 wykazuje zdolność usypiania plemników na około 2,5 godziny. Przez ten czas związek zapobiega ciąży w 100%, a w ciągu doby od zażycia, wszystkie plemniki odzyskują sprawność. 

Bibliografia: 

1. Alfonsi G. A., Shlay J.,The effectiveness of condoms for the prevention of sexually transmitted diseases, Current Women’s Health Reviews 2005,1, 151-9. 
2. https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/male-contraceptive-disables-sperm [dostęp 12.10.2023]. 
3. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0015028221002508 [dostęp 12.10.2023].