Dializa nerek, czyli metoda leczenia schyłkowej niewydolności nerek

Dializa nerek to metoda leczenia schyłkowej niewydolności tych narządów. Jak pokazują badania, wydłuża ona życie chorujących i to w ogromnym stopniu. Jest to możliwe, dlatego że omawiana metoda pozwala odciążyć organy, do pewnego stopnia przejmując ich funkcje. Jak długo można żyć z dializą nerek? Ile ona trwa i na czym właściwie polega? 

Czym jest dializa nerek? 

Nerki to organy zlokalizowane z tylnej strony jamy brzusznej. Pełnią one w organizmie bardzo istotne funkcje. Przede wszystkim wytwarzają mocz, który pozwala pozbywać się toksycznych związków chemicznych z organizmu, jednocześnie filtrując i zatrzymują te składniki, które są niezbędne dla jego prawidłowego funkcjonowania. 

Dializa nerek to sposób leczenia pacjentów cierpiących na niewydolność wspomnianych narządów. Polega ona na wyprowadzaniu krwi z organizmu, a następnie oczyszczeniu jej. W ten sposób można pozbywać się szkodliwych związków, które w normalnych warunkach powinny usuwać nerki – mowa tu np. o toksynach czy zbyt dużych ilościach płynów albo soli. Dodajmy, że dzięki dializie można ustabilizować również pH krwi oraz jej ciśnienie. Ważne jest też to, iż pomaga utrzymać prawidłowe stężenie elektrolitów. 

Rodzaje dializy 

Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje dializy. Oto one: 

• hemodializa – zabieg, w ramach którego krew filtrowana jest z wykorzystaniem aparatu do dializy, na zewnątrz organizmu, 
• dializa otrzewnowa – w tym przypadku do filtrowania krwi dochodzi w otrzewnej, a więc błonie znajdującej się w jamie otrzewnej.

Kiedy dializa jest konieczna? 

Zastanawiasz się, kiedy dializa nerek jest konieczna? Wtedy, gdy zupełnie nie spełniają swojej funkcji lub są upośledzone w bardzo dużym stopniu, a więc znajdują się w 5. stadium przewlekłej choroby nerek. Istnieją również inne wskazania do dializy, tzn. wskaźnik filtracji kłębuszkowej poniżej 10-15 ml/min/1,73 m², a także powikłania przewlekłej niewydolności nerek (np. skaza krwotoczna czy zapalenie osierdzia). 

Dializa nerek a oddawanie moczu i rokowania 

W przypadku wielu pacjentów, u których wykonuje się dializę, obserwuje się nieoddawanie moczu. W takiej sytuacji hemodializa to jedyna metoda pozwalająca pozbyć się zbyt dużej ilości płynów z organizmu. W naszym kraju odnotowuje się śmierć 15 proc. pacjentów poddających się dializie, jednak wiele osób żyje w ten sposób nawet kilkadziesiąt lat. W dużym stopniu zależy to od ogólnej kondycji organizmu oraz chorób dodatkowych. Znaczenie ma tutaj również wdrożenie odpowiedniego jadłospisu oraz regularne zażywanie lekarstw. 

Dializa nerek w domu 

Dializa nerek w domu, czyli dializa otrzewnowa, jest możliwa i warto się często na nią zdecydować, pozwala bowiem prowadzić w miarę normalny tryb życia. Należy jednak najpierw przejść odpowiednie szkolenie. Ciekawostką jest to, że w Polsce decyduje się na nią jedynie 4 proc. pacjentów – to bardzo mały odsetek, biorąc pod uwagę, że za granicą znacznie większa liczba osób wybiera tę metodę. 

Dieta przy dializie nerek 

Dieta przy dializie nerek powinna być indywidualnie dobrana do potrzeb każdego pacjenta. Osoby, u których przeprowadza się dializę, są bardziej narażone na wysokie stężenie cholesterolu w organizmie, dlatego w wielu przypadkach warto zrezygnować z produktów bogatych w cholesterol oraz tłuszcze nasycone. Ważne jest też, aby zadbać o odpowiednią podaż białka, zwłaszcza tego wysokogatunkowego, które znajduje się np. w mięsie drobiowym, rybach czy białku jajka. Nie mniej istotne jest ograniczenie soli oraz żywności wysoko przetworzonej, a także mleka i soli, awokado, kiwi oraz bananów. 

Ile trwa dializa nerek? 

Hemodializa zwykle trwa 4-5 godzin. Jeśli chodzi o dializę otrzewnową, zazwyczaj zajmuje 8-10 godzin i ma miejsce podczas snu. Następnie przeprowadza się 3-4 „krótkie” dializy w dzień. W tym przypadku pacjent musi również kilkakrotnie w ciągu dnia wymieniać płyn dializacyjny. 

Bibliografia: 

1. Flythe J. E., Dialysis—Past, Present, and Future: A Kidney360 Perspectives Series, Kidney360 2023, 4(5), s. 567-568. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563296/ [dostęp 15.02.24]. 
3. Vadakedath S., Venkataramana K., Dialysis: A Review of the Mechanisms Underlying Complications in the Management of Chronic Renal Failure, The Cureus Journal of Medical Science 2017, 9(8), s. 1603.