Czop śluzowy to zwiastun zbliżającego się porodu

Szyjkę macicy każdej ciężarnej wypełnia gęsty śluz, którego zadaniem jest ochrona płodu przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi. Wspomniana wydzielina to czop śluzowy. Kiedy wypadnie, możemy przypuszczać, że niebawem nastąpi poród. Sprawdź, jak wygląda czop śluzowy. Czy jest się czym martwić, jeśli czop śluzowy odchodzi „na raty”?

Czop śluzowy – co to jest? Jakie ma funkcje? 

Na skutek zapłodnienia dochodzi do wzrostu stężenia progesteronu we krwi kobiety. Hormon ten pełni ważne funkcje związane z utrzymaniem ciąży – między innymi wpływa na pojawienie się czopu śluzowego, czyli gęstej wydzieliny wypełniającej kanał szyjki macicy przyszłej mamy. Objaw ten został po raz pierwszy opisany przez niemieckiego ginekologa, po którego nazwisku przyjęto fachowy termin „czop Kristellera”. 

Czop śluzowy (zwany też korkiem śluzowym) szczelnie wypełnia szyjkę macicy przez całą ciążę, aż do ostatnich dni przed porodem. Jego funkcja jest niezwykle istotna, bowiem śluz, zamykając dostęp do jamy macicy, chroni ją i rozwijający się płód przed dostępem czynników zewnętrznych. Chodzi głównie o niekorzystne drobnoustroje, które bez istnienia wspomnianej bariery mogłyby wniknąć do macicy i zagrozić zdrowiu, a nawet życiu matki oraz dziecka.

Czop śluzowy – jak wygląda? 

Czop śluzowy, jak sama nazwa wskazuje, składa się z gęstego śluzu wydzielanego przez komórki gruczołowe szyjki macicy. Ma zbitą konsystencję, często kojarzoną z galaretką. Jest mętny, nie ma zapachu, a w dotyku jest lepki. Poza tym może się różnić kolorem oraz kształtem. 

Kolor czopu śluzowego

Czop śluzowy może przybierać różne zabarwienie. Zależy ono od tego, czy w wydzielinie obecna jest domieszka krwi. Możesz więc zaobserwować następujące kolory: 

• kremowy, żółtawy lub przeźroczysty – czop śluzowy bez krwi, 
• lekko różowy – świadczy o obecności niewielkiej ilości krwi pochodzącej najpewniej z drobnych naczynek krwionośnych, które uległy pęknięciu podczas rozwierania szyjki macicy, 
• brązowy – związany z obecnością umiarkowanej ilości krwi, która pojawiła się na długo przed wydaleniem czopu śluzowego i uległa krzepnięciu. 

Kształt czopu śluzowego

Jeśli czop śluzowy zostanie wydalony w całości, zwykle zachowuje on swój pierwotny kształt, niejako odlewu wnętrza szyjki macicy. Jest więc podłużny i dość cienki. Zdarza się również, że czop śluzowy odchodzi stopniowo. W tej sytuacji możesz zaobserwować na bieliźnie galaretowatą wydzielinę. Jej barwy mogą być różne, jak wspomniałam powyżej. Z kolei u części kobiet ciężarnych czop śluzowy wygląda jak gęsta kulka złożona ze śluzu – zwykle ma ona wielkość korka od butelki.

Odejście czopa śluzowego przed porodem – kiedy się tego spodziewać? 

Odejście czopa śluzowego jest niezbitym objawem na to, że poród powinien nastąpić w ciągu kilku dni. U niektórych ciężarnych dzieje się to tuż przed, a nawet w pierwszym okresie porodu. Jego wydalenie jest spowodowane rozluźnieniem mięśniówki narządów rodnych, a mogą towarzyszyć temu również następujące objawy: 

• niepokój, 
• ból głowy, 
• kołatanie serca, 
• uczucie uderzenia krwi do głowy, 
• brak lub wzmożony apetyt, 
• ból miednicy, 
• ból kręgosłupa w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, 
• zaburzenia pracy układu pokarmowego: wzdęcia, wymioty, biegunka, 
• skurcze macicy występujące co ok. 10-30 minut, z czasem zwiększające swoją częstotliwość.

Czop śluzowy zabarwiony krwią – czy jest się czym martwić? 

Zaobserwowanie krwi w czopie śluzowym może w pierwszej chwili wzbudzić panikę przyszłej mamy, jednak sytuacja nie powinna stanowić powodu do niepokoju. Przeważnie śluz jest delikatnie podbarwiony krwią na różowo, ponieważ podczas rozwierania szyjki macicy może dochodzić do pękania drobnych naczyń krwionośnych. Zwykle ma to miejsce niedługo przed porodem. 

Jeśli czop śluzowy jest intensywnie czerwony (zawiera w sobie dużo krwi) lub po jego odejściu pojawiło się krwawienie z dróg rodnych, powinnaś pilnie udać się do szpitala lub wezwać pogotowie. Taki krwotok może być objawem problemów z łożyskiem.

Kiedy udać się do lekarza? 

Odejście czopu śluzowego jest objawem fizjologicznym zbliżającego się porodu. Istnieją jednak sytuacje towarzyszące temu wydarzeniu, w których niezbędna jest pilna interwencja medyczna. Należą do nich: 

• regularne skurcze macicy, 
• krwawienie z dróg rodnych, 
• przerwanie pęcherza płodowego, 
• odejście czopu podbarwionego krwią przed 36. tygodniem ciąży lub poród przedwczesny w poprzedniej ciąży. 

Wspomniane sytuacje wymagają ścisłej obserwacji lekarskiej w oddziale szpitalnym. 

Bibliografia: 

1. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/21606-mucus-plug [dostęp  12.11.2023].
2. Becher N., Adams Waldorf K., Hein M., Uldbjerg N., The cervical mucus plug: structured review of the literature, Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica 2009, 88:502-513.
3. Stawicka K., Kotlarz B., Opieka nad kobietą rodzącą, Poród. Przebieg, zasady prowadzenia i kompetencje położnicze, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, 2015, str. 97-129.