Przejdź do treści

Kretynizm, czyli wrodzona niedoczynność tarczycy. Na czym polega?

Czym jest kretynizm tarczycowy? Dowiedz się, jakie są objawy schorzenia oraz jak wygląda postępowanie terapeutyczne; na zdjęciu noworodek-Hello Zdrowie
Czym jest kretynizm tarczycowy? Dowiedz się, jakie są objawy schorzenia oraz jak wygląda postępowanie terapeutyczne Adobe Srock
Podoba Ci
się ten artykuł?

Chociaż określenie „kretynizm” przywołuje dziś negatywne skojarzenia, w rzeczywistości oznacza ono wrodzoną niedoczynność tarczycy, która doprowadza do różnych zaburzeń rozwojowych. Najczęściej diagnozuje się ją u dziewczynek – nawet dwukrotnie częściej niż u chłopców. 

Czym jest kretynizm? Rodzaje 

Kretynizm, określany też mianem matołectwa, to coraz rzadziej stosowana nazwa wrodzonego zespołu niedoboru jodu. U pacjentów z tą przypadłością wspomnianego pierwiastka brakuje już w okresie płodowym. Dlatego, nawet jeśli uzupełni się odpowiednią jego ilość w późniejszym okresie, nie spowoduje to cofnięcia się objawów. Dodajmy, że choroba ta nie jest spotykana szczególnie często – niegdyś występowała przede wszystkim w górach (czyli tam, gdzie jest najmniej jodu). Odkąd jednak spożywamy sól jodowaną, problem ten został w znacznej mierze wyeliminowany. 

A jakie są typy omawianego schorzenia? Jeśli chodzi o kretynizm z niedoczynnością tarczycy i obrzękiem śluzakowatym, w tym przypadku dochodzi nie tylko do upośledzenia umysłowego, ale też do zaburzeń wzrostu i rozwoju płciowego. Czasem wyróżnia się również kretynizm neurologiczny, w jego przebiegu dochodzi do nieodwracalnego upośledzenia umysłowego. Ta druga postać wiąże się również z głuchotą oraz objawami spastycznymi pochodzącymi z wielu grup mięśniowych. W tym wypadku stwierdza się jednak prawidłowy poziom hormonów tarczycy, a dalszy rozwój somatyczny przebiega prawidłowo. 

Tarczyca. Co powinnaś o niej wiedzieć?; na zdjęciu kobieta trzymająca dłoń na szyi- Hello Zdrowie

Objawy kretynizmu tarczycowego 

Główne objawy kretynizmu tarczycowego to: 

  • zahamowanie rozwoju (psychicznego, fizycznego i płciowego), 
  • zachrypnięty głos, 
  • niski wzrost, 
  • nieustanne osłabienie i senność, 
  • płaski nos, 
  • nieproporcjonalnie mała głowa i krótka szyja, 
  • powiększony język, 
  • dotkliwe zaparcia, 
  • skłonność do tycia, 
  • łamliwość włosów i paznokci, 
  • obniżenie łaknienia, 
  • bełkotliwa mowa (w niektórych przypadkach), 
  • obniżone libido.

Przyczyny kretynizmu 

Nie bez powodu omawianą przypadłość określa się często mianem kretynizmu tarczycowego. Przyczyną kretynizmu u dzieci i dorosłych jest bowiem niedoczynność tarczycy, czyli niewystarczająca ilość hormonów tego gruczołu oraz niedobór jodu. Powody niedoboru mogą być różne. Często matka nie leczy się z powodu niedoczynności tarczycy lub w swojej diecie uwzględnia zbyt małą ilość jodu. Czasem też przyjmuje w trakcie ciąży leki, które doprowadzają do zaburzenia funkcji gruczołu tarczowego lub hamowania wchłaniania przez niego jodu.  

Kobieta trzyma się na szyję, bo ma niedoczynność tarczycy

Leczenie kretynizmu 

Kretynizm to choroba, którą leczy się głównie przy pomocy preparatów z syntetycznymi hormonami lub jodem. Istotne jest to, aby zdiagnozować chorobę jak najszybciej – dzięki temu można uniknąć kolejnych negatywnych następstw niedoczynności tarczycy i zapobiec zaburzeniom rozwoju fizycznego. Co więcej, taka farmakoterapia musi być stosowana do końca życia. 

Należy pamiętać o tym, że zawsze trzeba przyjmować zaleconą przez lekarza dawkę – w przeciwnym wypadku może dojść do wtórnej nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Warto także stosować dietę bogatą w jod. Najlepiej jednak działać profilaktycznie i nie doprowadzić w ogóle do rozwoju choroby. 

Diagnostyka kretynizmu 

Aby zdiagnozować omawiany przez nas problem, należy przeprowadzić badania poziomu hormonów TSH i T4. Jeśli chodzi o kretynizm, stężenie TSH jest wysokie, a T4 – niskie.  Często wykonuje się również badanie fizykalne, testy genetyczne, a także badanie krwi. Zmiany, które zaszły w życiu płodowym, są z kolei widoczne gołym okiem. 

 

Bibliografia: 

  1. Raiti S., Newns G. H., Cretinism, Archives of Disease in Childhood 1971, 46 (249), s. 692-694. 
  2. Salisbury S., Cretinism: The past, present and future of diagnosis and cure, Paediatrics & Child Health 2003, 8(2), s. 105-106. 
  3. Srivastav A., Maisnam I., Dutta D., Ghosh S., Mukhopadhyay S., Chowdhury S., Cretinism revisited, Indian Journal of Endocrinology and Metabolism 2012, 16 (Suppl 2), s. 336-337. 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci
się ten artykuł?