Tanoreksja, czyli uzależnienie od opalania, to poważny problem

Tanoreksja to szczególnie trudne uzależnienie, które nie jest definiowane jako choroba, tylko raczej zaburzenie polegające na nadmiernym opalaniu się. Niestety tanoreksja może prowadzić do wielu chorób skóry, w tym nowotworu, oraz szybkiego starzenia się jej. Jakie są objawy tego zaburzenia? Gdzie tkwi przyczyna uzależnienia od opalania? Czy można je skutecznie wyleczyć? 

Czym charakteryzuje się tanoreksja? 

Tanoreksja to uzależnienie od opalania się, związane zarówno z wizytami w solarium, jak i spędzaniem czasu w pełnym słońcu na balkonie, w parku lub na plaży. Zaburzenie opiera się przede wszystkim na problemie dysmorfofobii, czyli niezgodnym z rzeczywistością postrzeganiem własnego ciała. Osoby z tanoreksją, podobnie jak te z anoreksją lub bulimią, widzą swoje ciało inaczej, niż wygląda ono naprawdę. W tym wypadku nie chodzi jednak o figurę, tylko nadmierną bladość.

Zwykle początki tanoreksji są niewinne i powiązane z pewnymi skojarzeniami. Przykładowo, pacjent po wizycie w solarium otrzymał awans w pracy, a inny był komplementowany po opalaniu się na wakacjach. Z czasem, w pewnym momencie przebywanie na słońcu staje się celem samym w sobie, bo obraz własnego ciała zmienia się, co prowadzi do groźnego uzależnienia. Tanorektycy rezygnują więc z innych zainteresowań, a cały swój wolny czas poświęcają na solarium lub opalanie się na słońcu.

Konsekwencje tanoreksji 

Tanoreksja wpływa w negatywny sposób na życie fizyczne i psychiczne osoby uzależnionej, a także na jej rodzinę. Do najważniejszych konsekwencji tego problemu można zakwalifikować: 

• choroby skórne, w tym także te najbardziej niebezpieczne, jak nowotwór (czerniak), 
• szybkie starzenie się skóry, 
• nieużywanie kremów z filtrem, aby przyspieszyć proces opalania, 
• pojawianie się przebarwień i znamion, 
• koncentrowanie się na opalaniu z pominięciem wszelkich zainteresowań i innych sposobów spędzania wolnego czasu.

Niestety tanoreksja jest niezwykle groźnym i podstępnym zaburzeniem, ponieważ może doprowadzić nawet do przedwczesnej śmierci, a często jest bagatelizowana zarówno przez pacjenta, jak i jego otoczenie, ponieważ z pozoru i w początkowej fazie nie wydaje się niczym nadzwyczajnym, a już z pewnością nie uznaje się tego problemu za uzależnienie.

Na czym polega leczenie tanoreksji? 

Proces leczenia tanoreksji jest trudny, wymaga czasu i motywacji ze strony osoby uzależnionej od opalania. Najczęściej pacjenci nie zdają sobie sprawy ze swojego problemu, zwłaszcza że postrzegają ciało w sposób zaburzony i niezgodny z rzeczywistością. Niestety dopiero w momencie pojawienia się problemów zdrowotnych decydują się na kontakt ze specjalistą, ale niekoniecznie z psychologiem.

W procesie leczenia tanoreksji szczególne znaczenie ma psychoterapia oraz psychoedukacja. W trakcie cotygodniowych sesji omawiane są problemy pacjenta, poszukuje się przyczyny zaburzenia oraz przygotowywane są nowe, skuteczne sposoby działania i odmienne postawy wobec opalania.  

Czasami chorzy dodatkowo otrzymują leki antydepresyjne, bo zdarza się, że tanoreksja występuje wraz z anoreksją lub bulimią ze względu na dysmorfofobię. Jak wspomniano, proces leczenia jest długi, jednak przy odpowiedniej motywacji pacjenta i wsparciu ze strony najbliższej rodziny oraz znajomych przynosi bardzo dobre rezultaty.  

Bibliografia:

1. Ebisz M., Brokowska M., Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę człowieka, Hygeia Public Health 2015, 50, 467-473. 
2. Komorowska-Szczepańska W., Tryk L., Nowicka-Sauer K., Hansdorfer-Korzon R., Poziom wiedzy uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat tanoreksji, Family Medicine & Primary Care Review 2013, 2, 121-123. 
3. Torzewska K., Malinowska-Borowska J., Wypych-Ślusarska A., Zieliński G., Opalanie się w solarium – wiedza, postawa i nawyki Polaków, Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine 2014, 17, 52-59.