Rurki tracheostomijne, czyli akcesoria do udrażniania dróg oddechowych

Rurki tracheostomijne to akcesoria wykorzystywane u pacjentów z różnymi problemami. Nierzadko stosowane są u osób z rakiem, urazami krtani oraz porażeniem fałdów głosowych. W pewien sposób umożliwiają one oddychanie. Jakie rodzaje rurek tracheostomijnych można wyróżnić i na czym polega ich pielęgnacja? 

Czym są rurki tracheostomijne? 

Rurki tracheostomijne to wyrób medyczny, którego celem jest udrażnianie górnych dróg oddechowych. Aby umieścić w odpowiedni sposób ten przewód w ciele, należy otworzyć przednią ściankę tchawicy podczas zabiegu określanego mianem tracheotomii. Powstały w ten sposób otwór to z kolei tzw. tracheostomia. 

Rurki tracheostomijne charakteryzują się tym, że są charakterystycznie wygięte. Z jednej strony znajduje się kołnierz, dzięki któremu można przymocować je do skóry lub opatrunku, a z drugiej balonik, dzięki któremu lepiej przylegają tchawicy. Aby jednak spełnił swoje zadanie, należy go odpowiednio napełnić powietrzem. 

Rodzaje rurek tracheostomijnych 

Omawiane rurki mogą mieć różną długość, zakrzywienie oraz średnicę. W zależności od materiału, z jakiego są wykonane, można wyodrębnić m.in. rurkę tracheostomijną metalową oraz modele z tworzyw sztucznych, a więc rurki plastikowe, akrylowe czy silikonowe. Klasyczne rurki tracheostomijne nie pozwalają wydawać dźwięków. Na rynku można znaleźć jednak tzw. rurkę tracheostomijną foniatryczną, która to umożliwia. Wyposażona jest ona w otwory sprawiające, że powietrze przedostaje się do górnej części tchawicy, w związku z czym pacjent może się komunikować. Dlatego określa się ją także mianem rurki tracheostomijnej do mówienia. 

Pielęgnacja rurki tracheostomijnej w domu 

Pielęgnacja rurki tracheostomijnej w domu jest niezwykle istotna. Dzięki temu utrzymuje się odpowiednią wentylację. Przede wszystkim należy regularnie odsysać z niej wydzielinę. Tylko w ten sposób można zapewnić drożność i ustrzec pacjenta przed ewentualnymi powikłaniami niedotlenienia. Niestety to wszystko sprawia, że życie z rurką tracheostomijną nie jest proste.  

Jeśli chodzi o samo czyszczenie, należy najpierw przejść szkolenie pod okiem wykwalifikowanej osoby. Warto też pamiętać, aby pod kołnierzem rurki umieszczać odpowiedni opatrunek. Warto zaznaczyć, że w celu stabilizacji i zwiększenia komfortu pacjenta wykorzystuje się specjalne opaski do rurki tracheostomijnej, które wykonane są tak, żeby nie wywoływać podrażnień na skórze. 

Wymiana rurki tracheostomijnej i filtra 

Sama wymiana rurki tracheostomijnej w domu powinna odbywać się co 2 tygodnie. Czynnością tą z reguły zajmuje się lekarz, ale tę umiejętność powinien opanować również opiekun pacjenta. Co 3 dni należy zmieniać filtry do rurki tracheostomijnej z wymiennikiem ciepła i wilgoci HME. Zbierają one wilgoć z powietrza, które jest wydychane i oddają ją do układu oddechowego wraz z kolejnym wdechem. Dzięki temu nie dochodzi do wysuszenia dróg oddechowych. 

Zatkana rurka tracheostomijna – co robić? 

Niekiedy, bardzo rzadko, dochodzi do niedrożności omawianego przez nas przewodu. Zazwyczaj ma to miejsce, wtedy gdy nie dba się o niego w prawidłowy sposób. W przypadku zatkanej rurki tracheostomijnej pacjent powinien znaleźć się na SOR-ze, czyli oddziale ratunkowym – tam lekarze podadzą mu tlen oraz wymienią rurkę.

Rurka tracheostomijna a refundacja NFZ 

Jeśli pacjent ma orzeczenie o niepełnosprawności lub pierwszą grupę inwalidzką, może nabywać pewne artykuły refundowane przez NFZ. W praktyce oznacza to, że możliwe jest skorzystanie z refundacji na poziomie 150 zł na rurkę tracheostomijną z wymiennym wkładem, do 3. sztuk w ciągu 6. miesięcy. W przypadku rurek tracheostomijnych silikonowych refundacja wynosi 235 zł i obejmuje 1. produkt na 6 miesięcy. 

Bibliografia: 

1. Engels P. T., Bagshaw S. M., Meier M., Brindley P. G., Tracheostomy: from insertion to decannulation, Canadian Journal of Surgery 2009, 52(5), s. 427-433.
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555919/ [dostęp 23.11.23].
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559124/ [dostęp 23.11.23].