Jak wygląda badanie GBS? Na czym polega i jak się do niego przygotować?

Co piąta kobieta w ciąży w Polsce jest nosicielką bakterii paciorkowca GBS. Profilaktykę i badania GBS zaleca się wszystkim przyszłym mamom, ale nie tylko.

GBS to skrócona nazwa paciorkowca grupy B, zwanego też Streptococcus agalactiae.  Bakteria ta występuje u wielu osób (10–30% kobiet jest bezobjawowymi nosicielami), a jej naturalnym środowiskiem są drogi rodne kobiety oraz dolny odcinek układu pokarmowego.

Czym jest GBS? Kiedy może być niebezpieczny?

GBS w normalnych warunkach nie powoduje żadnych przykrych dolegliwości, jednak kolonizacja tej bakterii w drogach rodnych kobiety spodziewającej się dziecka może być niebezpieczna. W czasie ciąży mikroflora w drogach rodnych kobiety stwarza idealne warunki do rozmnażania się bakterii GBS. Paciorkowiec z grupy B może zostać przeniesiony na noworodka w trakcie porodu, kiedy maluszek, przedostając się przez kanał rodny, zachłyśnie się zakażonym płynem owodniowym.

Obecność bakterii GBS w pochwie może wywołać zakażenie wewnątrzmaciczne płodu, a także rozwój niebezpiecznych infekcji u noworodka. Niepożądane bakterie paciorkowca mogą stać się przyczyną powikłań w trakcie ciąży i powodem licznych problemów okołoporodowych.

W 70% przypadków kobiet w ciąży, u których wykryto GBS, dochodzi do przeniesienia paciorkowców grupy B na dziecko. Bakterie te najczęściej osiedlają się w jamie ustnej, w pępku czy uszach maluszka. Dobrą wiadomością jest fakt, że w czasie przebywania dziecka w macicy dochodzi do przekazania mu matczynych przeciwciał, które chronią noworodka przed infekcją. Warto jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach np. u wcześniaków może dojść do zakażenia, ponieważ ich organizmy nie rozwinęły się na tyle, by móc zwalczyć paciorkowca.

Zakażenie w pierwszym tygodniu życia dziecka może być przyczyną chorób układu oddechowego, zapalenia płuc czy posocznicy. Jeżeli do zakażenia dojdzie w późniejszym czasie, może skutkować to gorączką, osłabieniem, zapaleniem opon mózgowych, posocznicą czy chorobami układu oddechowego.

Paciorkowiec z grupy B stanowi również wyjątkowe niebezpieczeństwo dla pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby lub osób starszych, u których występuje znaczne upośledzenie odporności. GBS może powodować niebezpieczne zakażenia kości, stawów, płuc, dróg moczowych czy też posocznicę.

GBS – badanie, które może uratować życie dziecka

Wczesne wykrycie obecności w drogach rodnych paciorkowca z grupy B jest dziś możliwe i w pełni dostępne dzięki wypracowanym metodom diagnostycznym i odpowiedniej profilaktyce. Do rozpoznania bakterii u kobiet stosowane jest badanie GBS (Group B Streptococcus).

Badanie GBS to test mikrobiologiczny, który ma na celu wykrycie bakterii paciorkowca z grupy B w drogach rodnych kobiety.

Badanie w kierunku nosicielstwa paciorkowca z grupy B jest wykonywane rutynowo u wszystkich kobiet w ciąży. Jego przeprowadzenie zaleca się nie wcześniej niż pięć tygodni przed planowaną datą porodu, czyli pomiędzy 35. a 37. tygodniem ciąży. Nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Warto zadbać o aspekt higieniczny pochwy oraz nie współżyć na dobę przed wizytą u ginekologa. Polega ono na pobraniu jednego wymazu z przedsionka pochwy i jednego z rejonu odbytu.

Próbka wydzieliny z pochwy pobrana przez lekarza jest następnie poddawana ocenie mikrobiologicznej. Pobrane próbki umieszczane są na specjalnej płytce. Specjalistyczne oprzyrządowanie umożliwia identyfikację bakterii po mniej więcej pięciu dniach.

GBS dodatni – co oznacza?

Jak interpretować wyniki testu GBS? Jeśli wyniki badania GBS są negatywne, przyszła mama może być spokojna – nie ma bakterii paciorkowca z grupy B. Dodatni GBS oznacza, że w organizmie kobiety znajdują się niepożądane bakterie i konieczne jest podjęcie antybiotykoterapii podczas porodu, o ile pacjentka nie skarży się na dolegliwości związane z infekcją. GBS dodatni może oznaczać jedynie nosicielstwo, nie chorobę.

W przypadku stwierdzenia nosicielstwa bakterii paciorkowca stosowana jest antybiotykoterapia, polegająca na dożylnym podawaniu lekarstw podczas porodu, które mają na celu zapewnienie ochrony dziecku.

U 3 na 4 kobiet, które mimo dodatniego wyniku GBS nie podjęły stosownego leczenia, dochodzi do przeniesienia drobnoustrojów przez jamę ustną noworodka do jego do układu oddechowego i pokarmowego. Konsekwencje braku podjęcia antybiotykoterapii mogą być zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka. Każda świadoma przyszła mama powinna wykonać badanie GBS dla dobra swojego oraz dziecka. Warto pamiętać, że partnerzy zakażonych bakterią kobiet również mogą być nosicielami paciorkowca.