Czym są palce młotkowate? Jak je leczyć?

Palce młotkowate są jedną z często występujących deformacji stóp, spowodowanych przez niewłaściwe obuwie lub przewlekłe choroby układu ruchu. Jakie jeszcze mogą być przyczyny tego symptomu? Dowiedz się więcej o tym, czy są palce młotkowate i jak można je leczyć.

Czym są palce młotkowate? Przyczyny i objawy 

Palce młotkowate można zdefiniować jako deformację, która objawia się szponiastym zakrzywieniem stawów międzypaliczkowych palców u stóp. Zwykle deformacja ta obejmuje kilka palców (od II do V) lub też tylko jeden z nich. Przykurcz stawów może być utrwalony (palca nie da się wyprostować własną ręką) lub też możliwy do samodzielnej korekty.  

Zgodnie z dotychczasowymi badaniami uznaje się, że najważniejszą przyczyną powstania palców młotkowatych jest noszenie nieodpowiedniego obuwia. Ma to szczególne znaczenie w przypadku kobiet, które noszą buty na wysokim obcasie, a więc na przykład szpilki. Dodatkowo deformacja ta może pojawić się ze względu na reumatoidalne zapalenie stawów, wiek (po 50 roku życia), haluksy, wady anatomiczne, otyłość, odciski. Objawem palców młotkowatych jest ich charakterystyczne zgięcie, a do tego mogą dochodzić dolegliwości bólowe.

Leczenie palców młotkowatych 

Proces leczenia palców młotkowatych zależy od tego, w jakiej fazie choroby znajduje się dany przypadek. Na początku zwykle zaleca się po prostu zmianę obuwia na wygodniejsze i leczenie zachowawcze. W kolejnych etapach proponowane są separatory i ortezy, a czasami także rehabilitacja czy operacja.  

Buty na haluksy i palce młotkowate 

Jednym ze sposobów leczenia palców młotkowatych jest noszenia odpowiedniego obuwia, które jest nie tylko wygodne i komfortowe, ale również zmniejsza ryzyko rozwoju tego schorzenia. Szczególnie zalecane jest obuwie płaskie z szerokimi noskami, które pozwala na wygodne rozłożenie palców. W ten sposób można znacznie zmniejszyć pierwsze objawy palców młotkowatych oraz haluksów. 

Separator na palce młotkowate 

Separator na palce młotkowate to proste i tanie rozwiązanie, które zakłada się bezpośrednio na stopę. Można zakupić żelowy separator, który likwiduje naciski, zmniejsza ból i chroni palce przed otarciami. Inną opcją są specjalne plastry na palce młotkowate i haluksy.  

Ortezy na palce młotkowate 

Ortezy na palce młotkowate są szczególnie polecane w przypadku widocznych już objawów haluksów, ponieważ umożliwiają skuteczne zredukowanie bólu oraz polepszenie komfortu chodzenia. Dodatkowo ortezy sprawiają, że palce szybko wracają do swojej pierwotnej sprawności i rozwój schorzenia zostaje zahamowany. 

Operacja na palce młotkowate 

W początkowych stadiach choroby zwykle polecane są odpowiednie buty, rehabilitacja i ortezy, jednak w poważniejszych przypadkach jedynym rozwiązaniem jest operacja. Istnieją dwie główne procedury, a więc operacja Pisaniego oraz Girdelstona. Czasami wykonywana jest również bardziej zaawansowana operacja, czyli usunięcie powierzchni stawowych. Po takim działaniu leczniczym konieczne jest noszenie specjalnego obuwia, a także odpoczynek i rehabilitacja przez kilka tygodni.  

Dopiero po około trzech miesiącach od operacji możliwy jest powrót do aktywności fizycznej. W trakcie takiej operacji lekarz wycina tkankę kostną paliczka i wprowadza tam implant. Operacja jest zdecydowanie najskuteczniejszą metodą, ponieważ można zapobiec poważnym powikłaniom palców młotkowatych, takim jak wrastanie paznokci, podwichnięcie i zwichnięcia stawu śródstopno-palcowego. Koszt takiej operacji wynosi od 4 do 6 tysięcy złotych. 

Bibliografia: 

1. Kłosińska K., Jaworska E., Pawelczyk-Klimaszewska A., Wpływ wybranych deformacji na stan skóry i paznokci stóp, Kosmetologia Estetyczna 2018, 7: 212-216. 
2. Ligocki P., Pacjent z dolegliwościami bólowymi z seronegatywny reumatoidalnym zapaleniem stawów z niską aktywnością choroby i uogólnioną chorobą zwyrodnieniową stawów—czy jest alternatywna droga leczenia?, Rheumatology Forum 2020, 6: 51-58.  
3. Piejko L., Nawrat-Szołtysik A., Polak A., Grzybowska-Ganszczyk D., Zastosowanie fizjoterapii w leczeniu paluchów koślawych, Rehabilitacja w Praktyce 2020, 2: 44-49.