Resuscytacja krążeniowo-oddechowa jako pierwsza pomoc

Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej powinien znać każdy z nas. Wszyscy możemy być któregoś dnia świadkami wypadku lub zasłabnięcia. To z kolei sprawia, że musimy wiedzieć, na czym polega resuscytacja krążeniowo-oddechowa oraz w jaki sposób należy ją przeprowadzić, aby ocalić czyjeś życie. 

Czym jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa? 

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) to szereg czynności, które mają na celu przywrócenie akcji serca oraz oddechu. Należy wykonać ją wtedy, gdy zauważy się, że poszkodowana osoba nie oddycha, a więc jej klatka piersiowa nie porusza się, a po przyłożeniu policzka do twarzy nie czuć przepływu powietrza. RKO najczęściej stosuje się w przypadku zawałów serca lub dotkliwych obrażeń. Czasem to jedyna szansa, aby pacjent przeżył. Warto zaznaczyć, że wszyscy mamy obowiązek udzielania pierwszej pomocy – określone to zostało w art. 162 §1 Kodeksu Karnego.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dorosłych 

Zanim rozpoczniesz właściwą resuscytację krążeniowo-oddechową, należy przeprowadzić działania zgodne z poniższym schematem postępowania: 

1. Złap poszkodowanego za barki, spróbuj go ocucić. Zapytaj, czy wszystko jest w porządku. 
2. Jeśli dana osoba reaguje, pozostaw ją w obecnej pozycji i wezwij pomoc. Jeśli nie reaguje, poproś kogoś, aby zadzwonił na pogotowie (w razie braku innych osób, sama zadzwoń pod numer alarmowy) i wykonaj poniższe kroki. 
3. Sprawdź, czy poszkodowany oddycha. Zwróć uwagę na to, czy klatka piersiowa się porusza, posłuchaj również oddechu. Sprawdź też, czy nie ma nic w ustach, co mogłoby blokować przepływ powietrza. O prawidłowym oddechu mówi się wtedy, gdy w ciągu 10 sekund pojawiają się przynajmniej dwa pełne cykle oddechowe. Jeżeli wszystko jest w porządku i nie podejrzewasz uszkodzenia kręgosłupa, możesz ułożyć go w pozycji bezpiecznej i czekać na przyjazd karetki. 
4. Jeżeli poszkodowany nie oddycha, udrożnij jego drogi oddechowe – jedną rękę połóż na czole, drugą na brodzie i delikatnie odchyl głowę do tyłu. 

Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. 

1. Uklęknij obok poszkodowanego, w miarę możliwości w wygodnej pozycji. 
2. Połóż dłoń na dolnym fragmencie mostka. 
3. Drugą dłoń ustaw na grzbiecie pierwszej. 
4. Spleć palce obu dłoni. 
5. Wyprostuj ramiona i ustaw je prostopadle do klatki piersiowej. 
6. Zacznij rytmicznie uciskać klatkę piersiową, na głębokość 5-6 cm, w tempie 100-120 na minutę. Ile ucisków trzeba wykonać przy resuscytacji krążeniowo-oddechowej? U dorosłych należy przeprowadzić 30 takich uciśnięć. 
7. Po każdym uciśnięciu zadbaj o to, aby klatka piersiowa wracała do pozycji wyjściowej. 

Po wykonaniu 30 uciśnięć klatki wykonaj 2 oddechy ratunkowe. 

1. Udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego. 
2. Zaciśnij jego skrzydełka nosa. 
3. Wdmuchnij powietrze do ust tak, aby było widać uniesienie się klatki piersiowej. Czas jednego wdmuchnięcia powinien wynosić sekundę. Jeżeli przy pierwszym wdechu klatka piersiowa się nie uniesie, sprawdź, czy poprawnie udrożniłaś drogi oddechowe. 

Następnie powtarzaj cykl 30 uciśnięć oraz 2 oddechów ratunkowych. Czynności te należy wykonywać aż do momentu, gdy poszkodowany odzyska oddech lub pojawi się pomoc.

www.gov.pl

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dziecka starszego 

Oto jak należy przeprowadzać resuscytację krążeniowo-oddechową u starszego dziecka: 

1. Sprawdź, czy dziecko reaguje. Jeśli nie, poproś kogoś o wezwanie pogotowia lub zrób to sama. 
2. Udrożnij drogi oddechowe dziecka. W tym celu odegnij jego głowę do tyłu i podnieś lekko żuchwę. Sprawdź, czy oddycha, przykładając ucho do ust oraz obserwując ruchy klatki piersiowej. Pamiętaj, że jeżeli istnieje taka potrzeba i nie podejrzewasz, że doszło do uszkodzenia kręgosłupa, należy wcześniej ułożyć dziecko na twardym podłożu. 
3. Jeśli dziecko oddycha, ułóż je w pozycji bezpiecznej i poczekaj na pomoc. Jeżeli natomiast oddech jest nieprawidłowy, zacznij wykonywać RKO. 
4. Wykonaj 15 uciśnięć w okolicy dolnej części mostka, na około 5 cm, z częstotliwością 100-120 ucisków na minutę. Wykonuj tę czynność jedną lub dwiema rękami. 
5. Po 15 uciśnięciach wykonaj 2 oddechy ratownicze. Następnie należy powtarzać cały ten cykl aż do momentu, gdy dziecko zacznie oddychać lub przyjedzie pomoc.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u niemowląt 

Jak należy prawidłowo rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową małego dziecka? Poniżej znajdziesz odpowiedź. 

1. Sprawdź przytomność dziecka. W tym celu połaskocz je po stopach lub delikatnie uszczyp. Jeżeli nie reaguje, należy zadzwonić pod numer alarmowy 112. 
2. Ułóż dziecko na plecach. 
3. Udrożnij drogi oddechowe, odchylając głowę delikatnie do tyłu – nosek powinien być skierowany ku górze. 
4. Sprawdź, czy w ustach dziecka nie ma jakichś przedmiotów. Jeżeli są, delikatnie je wyciągnij. 
5. Sprawdź, czy klatka piersiowa się unosi. Jeśli nie, wykonaj 5 wdechów ratowniczych. W tym celu obejmij ustami nos i usta dziecka. 
6. Jeżeli nie zacznie oddychać, dłoń włóż pod plecy niemowlaka. Drugą ręką wykonaj 30 uciśnięć. Pamiętaj, aby u dzieci poniżej 1. roku życia nie wykonywać tej czynności całą dłonią, ale dwoma palcami, środkowym i wskazującym. Należy je ułożyć w dolnej części mostka, między sutkami, prostopadle do klatki piersiowej, na 1/3 jej głębokości. U dzieci powyżej 1. roku życia należy cały zabieg przeprowadzić jedną dłonią, a konkretnie nasadą nadgarstka. 
7. Później wykonaj kolejne 2 wdechy ratownicze, a następnie kolejne 15 uciśnięć. 

Kiedy można przerwać resuscytację krążeniowo-oddechową u niemowlęcia? Należy prowadzić ją tak długo, aż dziecko zacznie w jakiś sposób reagować. 

Bibliografia: 

1. https://legionhdk.pl/pierwsza-pomoc/zasady-pierwszej-pomocy/resuscytacja-krazeniowo-oddechowa [dostęp 20.02.2024]. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470402/ [dostęp 20.02.24]. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK469741/ [dostęp 20.02.24].