Lakowanie zębów – skuteczny sposób przeciwdziałania próchnicy

Lakowanie zębów to popularny i proponowany przez wielu stomatologów zabieg z zakresu profilaktyki próchnicy. Wykonywany zarówno u dzieci, jak i dorosłych, na zębach stałych oraz mlecznych, zmniejsza prawdopodobieństwo jej powstania nawet o 90 proc. Kiedy warto go wykonać? Jak przebiega lakowanie zębów?

Co to jest lakowanie zębów? 

Lakowanie zębów, nazywane inaczej uszczelnianiem bruzd, to zabieg zaliczany do profilaktycznych działań tradycyjnych, których celem jest przeciwdziałanie powstawaniu zmian chorobowych, głównie próchnicy. Lakowanie polega na pokryciu powierzchni zębów specjalnymi preparatami po to, aby oddzielić bruzdy, szczeliny lub zagłębienia od kariogennego środowiska jamy ustnej. Czym lakuje się zęby? Preparaty do lakowania zębów podzielić można na: 

• materiały na bazie żywic, 
• materiały na bazie cementów szklano-jonomerowych, 
• materiały kompozytowe, tzw. laki typu flow. 

Materiały na bazie żywic do łączenia ze szkliwem wykorzystują proces trawienia kwasem ortofosforowym. Cement szklano-jonomerowy łączy się zaś ze szkliwem oraz zębiną. Co warte podkreślenia, podczas jego aplikacji nie jest wymagane szczególne przygotowanie powierzchni szkliwa, przez co wykorzystuje się go, gdy nie sposób zachować całkowitej suchości pola zabiegowego. Laki kompozytowe uznawane są za najbardziej wytrzymałe, a dodatkowo często wzbogaca się je fluorem, który przyspiesza mineralizację zębów i działa bakteriostatycznie na szkliwo całego uzębienia.

Lakowanie zębów dla dzieci i dorosłych

Przyjmuje się, że wskazaniem do lakowania zębów są zarówno względy profilaktyczne, czyli chęć zapobiegania powstaniu próchnicy, jak i zatrzymanie próchnicy we wczesnym stadium. Kryteria kwalifikujące do zabiegu to: 

• stan bruzdy, 
• morfologia sprzyjająca retencji płytki i utrudniająca oczyszczanie, 
• ryzyko próchnicy (ze względu na obciążenie np. ogólnoustrojowe lub upośledzenie umysłowe), 
• czas, który upłynął od chwili wyrznięcia się zęba. 

Lakowanie zębów jest zabiegiem wykonywanym zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Lakowanie zębów u dzieci należy rozpocząć po wyrżnięciu się zębów stałych – przyjmuje się, że najbardziej skuteczne jest uszczelnianie zębów trzonowych bezpośrednio po wyrżnięciu aż do czwartego lub szóstego miesiąca. Zabieg powtarza się po pojawieniu się każdego kolejnego zęba stałego.  

Należy pamiętać, że z powodzeniem można także lakować zęby u dorosłych. Szczególnie polecane jest ono dla osób, które nie wykonywały zabiegu w dzieciństwie i są podatne na próchnicę. U dorosłych najczęściej lakuje się zęby trzonowe i przedtrzonowe. 

A co z lakowaniem zębów mlecznych? Wciąż wielu rodziców zapomina o tym, że stan zębów mlecznych wpływa na kondycję przyszłych zębów stałych. Dlatego właśnie zabieg lakowania jest polecany przez wielu stomatologów już u niespełna rocznych dzieci. Nie tylko pomoże on utrzymać mleczaki w dobrej kondycji, ale pozytywnie wpłynie też na zawiązujące się zęby stałe.

Lakowanie zębów krok po kroku 

Lakowanie zębów to bezbolesny i nieinwazyjny zabieg. Jak przebiega?  

1. Kontrola uzębienia – próchnica i uszkodzenia nią spowodowane są często przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu. Niekiedy na tym etapie wykonywane jest zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe zębów. 
2. Oczyszczenie powierzchni zębów (mechaniczne i wodno-powietrzne) oraz dokładne osuszenie. 
3. Nałożenie preparatu wytrawiającego, którego zadaniem jest zwiększenie przyczepności laku. 
4. Wypłukanie preparatu wytrawiającego i dokładne osuszenie zębów.  
5. Nałożenie laku. 
6. Utwardzenie laku za pomocą lampy polimeryzacyjnej, chyba że do zabiegu zastosowany został lak samopolimeryzujący. 
7. Sprawdzenie, czy lak nie przeszkadza w zagryzaniu lub mówieniu.

Czy lakowanie zębów się opłaca?

Czy warto wykonać zabieg lakowania zębów? Jak wynika z badań American Dental Association, skuteczność lakowania wynosi po roku 86 proc., po dwóch latach – 78,6 proc., a po czterech 58,6 proc. Inne badania wskazują zaś na blisko 90 proc. redukcję wystąpienia próchnicy. Lakowanie zębów wydaje się zatem skutecznym sposobem profilaktyki próchnicy.

Ile kosztuje lakowanie zębów? 

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych w zakresie leczenia stomatologicznego zabieg profilaktycznego zabezpieczenia bruzd lakiem jest refundowany przez NFZ, ale tylko raz do ukończenia 8. roku życia w stosunku do pierwszych trzonowców, a do ukończenia 14. roku życia – drugich trzonowców stałych. Jeżeli zdecydujesz się na wykonanie zabiegu nierefundowanego, musisz liczyć się z kosztami od 60 do nawet 150 zł za jednego zęba (dokładna cena zależy od miasta i specjalisty wykonującego zabieg).   

Bibliografia: 

1. Korporowicz E., Jasiński P., Wskazania do uszczelniania bruzd i zagłębień anatomicznych zębów w świetle współczesnej literatury, Nowa Stomatologia 2013, 4.  
2. Kustra P., Uszczelnianie w profilaktyce próchnicy, Twój Przegląd Stomatologiczny 2017, 12. 
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 grudnia 2017 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, Dz.U. 2017 poz. 2397.