Czym zajmuje się okulista? Jak przebiega badanie wzroku i kiedy warto je wykonać?

Okulista leczy i diagnozuje choroby związane z narządem wzroku. Dobiera pacjentom odpowiednie okulary lub soczewki kontaktowe. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek problemy związane ze wzrokiem lub oczami i towarzyszą im dodatkowe reakcje, np. w postaci bólu głowy, jak najszybciej należy skonsultować się z tym specjalistą.

Pacjenci odwiedzają okulistę w momencie, gdy zauważą u siebie problem ze wzrokiem oraz gdy muszą wykonać badania wstępne lub okresowe. Tymczasem warto to robić regularnie w ramach profilaktyki – w ten sposób możliwe będzie wykrycie chorób oczu już na początkowym etapie.

Badanie okulistyczne u dorosłych

Wizyta u okulisty rozpoczyna się od przeprowadzenia wywiadu z pacjentem. Należy wówczas powiedzieć o niepokojących objawach lub przyczynie, przez którą przyszło się na wizytę. Trzeba poinformować go również o przebytych chorobach i operacjach, a także o wszelkich urazach oczu. Jeżeli w rodzinie pojawiły się już takie choroby, jak jaskra czy zaćma, również należy o tym wspomnieć.

Po przeprowadzeniu wywiadu okulista wykonuje badanie przedmiotowe. Ocenia stan powiek i oczodołów, a także ruchomość i wielkość gałek ocznych. Okulista sprawdza również ostrość wzroku, postrzeganie kolorów, a także przednią i tylną część oka.

Obecnie, aby badanie ostrości wzroku przebiegało szybko i dokładnie, przeprowadza się refraktometrię, czyli komputerowe badanie wzroku. Do tego typu badania pacjent nie musi się w żaden sposób przygotowywać. Aby sprawdzić ostrość widzenia, można przeprowadzić też tradycyjne badanie Snellena, na którym widoczne są litery o różnej wielkości. Należy je odczytać z wyznaczonej przez okulistę odległości, ale tylko jednym okiem – osobno lewym i osobno prawym.

Okulista zajmuje się również leczeniem chorób:

• narządu łzowego – np. zapaleniem gruczołu łzowego, zapaleniem woreczka łzowego, zapaleniem kanalika łzowego,
• spojówek – np. zespołem suchego oka, zapaleniem spojówek, zmianami barwnikowymi spojówek, wylewem podspojówkowym,
• gałki ocznej – np. zaćmą, zapaleniem rogówki, bielmem,
• oczodołu – np. jaskrą, zapaleniem oczodołu, ropawicą,
• nerwu wzrokowego – np. niedowidzeniem połowicznym skroniowym,
• powiek – np. nowotworem podstawnokomórkowym powiek.

Czasem lekarz przeprowadza odpowiednie zabiegi okulistyczne, takie jak np. usuwanie zaćmy.

Okulista dziecięcy – czym się zajmuje?

Pierwsze badanie okulistyczne powinny mieć dzieci, które skończyły 3 miesiące. Okulista dziecięcy sprawdza wówczas ruchomość gałek ocznych oraz to, czy dzieci nie mają zeza. Badanie przeprowadza się w ten sposób, że dziecko – zamiast literek – musi rozpoznać obrazki.

Na kolejne badania do okulisty dla dzieci warto wybrać się wówczas, gdy widoczne są jakiekolwiek nieprawidłowości związane ze wzrokiem. Dobrze jest także przychodzić na regularne wizyty kontrolne w ramach profilaktyki – dzięki temu na wczesnym etapie można wykryć różne wady wzroku.

Na badanie okulistyczne dzieci warto zgłosić się, zwłaszcza gdy:

• dziecko urodziło się przedwcześnie – wymagane jest wówczas badanie dna oczu ze względu na możliwość pojawienia się retinopatii wcześniaczej, która prowadzi do utraty wzroku,
• dziecku łzawią lub ropieją oczy – istnieje podejrzenie niedrożności kanału nosowo-łzowego, którą należy wyleczyć przy pomocy odpowiedniego zabiegu,
• doszło do urazu, infekcji, pojawiła się alergia lub ropieją dziecku oczy,
• prawdopodobnie dziecko ma wadę wzroku,
• u dziecka występuje nierówna wielkość i szerokość szpar powiek,
• istnieje podejrzenie zeza,
• widoczna jest nieprawidłowa budowa oczu,
• widoczny jest oczopląs, czyli drżenie gałek ocznych,
• dziecko zostało skierowane do okulisty przez innego specjalistę w celu oceny dna oczu w kierunku nadciśnienia śródczaszkowego.

Warto pamiętać, że okulista dziecięcy jest również okulistą dla niemowląt. Co ciekawe, wskazówką dla rodziców, że coś jest nie tak ze wzrokiem dziecka, może być brak czerwonego odblasku na oczach, który widoczny jest na zdjęciach robionych aparatem fotograficznym. Jeśli zamiast czerwonych kropek widoczne są białe refleksy, może to wskazywać na siatkówczaka lub zaćmę wrodzoną.

Optyk a okulista – na czym polega różnica?

Optyk jest osobą, która wykonuje okulary dla danego pacjenta na podstawie recepty przekazanej przez okulistę lub optometrystę. Dobierając okulary, powinien on zwrócić też uwagę na tryb życia pacjenta. Warto odwiedzić optyka również, gdy potrzebna jest naprawa lub konserwacja okularów. Należy zaznaczyć, że niektórzy optycy są po studiach dyplomowych, które dają im kwalifikacje dotyczące także i doboru odpowiednich okularów dla pacjenta.