Zdarzyło ci się płakać po seksie? Nie jesteś jedyna. Skąd to się bierze? Wyjaśnia ekspert

Jakie masz pierwsze skojarzenia związane z seksem? Rozluźnienie, przyjemność, błogostan. A co jeśli zamiast spełnienia i radości odczuwamy po stosunku smutek i przygnębienie?

Właśnie miałaś ze swoim mężczyzną lub swoją kobietą świetny seks. I nagle robi ci się smutno, a do oczu napływają łzy. „Skąd to się bierze?”, „Przecież ten smutek ma się nijak do tego, co czuję”, „Dlaczego mi smutno, skoro było mi tak dobrze?” – próbujesz zrozumieć. O rozwianie tych wątpliwości poprosiliśmy ekspertkę – psycholożkę i seksuolożkę Marię Kmieciak.

Co to jest PCT?

Seks niesie wiele korzyści dla ciała – redukuje ból, ułatwia zasypianie, wzmacnia układ odpornościowy. Ale może też mieć nieoczekiwany i zaskakujący wpływ na twój nastrój. Zdarza się, że po seksie czujesz smutek tak bardzo, że nie potrafisz powstrzymać płaczu? To się zdarza.

Ten niewyjaśniony smutek po stosunku ma swoją nazwę – PCT (post-coital tristesse), inaczej dysforia lub nastrój dysforyczno-depresyjny. Naukowcy interesują się nim już od dawna, ale nadal nie są wstanie odpowiedzieć na wszystkie pytania.

– Stosunek seksualny dzielimy na cztery fazy: pobudzenia seksualnego, plateau, orgazmu i odprężenia. W ostatniej fazie napięcie mięśniowe towarzyszące podnieceniu ustępuje, a w krwi zaczyna krążyć miks hormonalny działający jak naturalne antydepresanty, czyli serotonina, oksytocyna i dopamina. W efekcie czego odczuwamy odprężenie psychiczne i fizyczne, osiągamy stan pełnego zrelaksowania oraz poprawę samopoczucia. Smutek pojawiający się nawet po satysfakcjonującym zbliżeniu seksualnym prawdopodobnie jest następstwem zakłóceń w cyklu ostatniej reakcji seksualnej, czyli fazy odprężenia po seksie – tłumaczy seksuolożka Maria Kmieciak.

Podstawowymi objawami dysforii są: uczuciem przygnębienia, rozdrażnienia i niepokoju. Jednak temu słabemu samopoczuciu po seksie może towarzyszyć też płaczliwość, a nawet oznaki depresji. PCT możemy doświadczyć również podczas masturbacji.

Słaby nastrój może trwać od kilku do kilkudziesięciu minut. Poza smutkiem możemy mieć poczucie winy, czuć wstyd albo strach.

Ile z nas płacze po?

Okazuje się, że smutek po stosunku jest powszechnym zjawiskiem. Według ankiety, której wyniki opublikowano na łamach „Sexual medicine”, 46% badanych przyznało, że choć raz przeżyli taki smutek. I chociaż w badaniach skupiano się na kobietach, to syndrom ten dotyczy też mężczyzn. Z jednej z ankiet przeprowadzonej przez australijskich naukowców na temat PCT opublikowanej w „Journal of Sex & Marital Therapy” wyszło, że ponad 40% mężczyzn zdarzyło się doświadczyć w sim życiu dysforii po seksie. Jednorazowe lub rzadko zdarzające się przypadki lekarze radzą uznać za coś normalnego. I nie przejmować się nimi. Podstawą jest zaakceptowanie, że masz prawo przeżywać cały wachlarz emocji – nie zawsze tylko pozytywnych.

Jak naukowcy tłumaczą smutek po seksie?

Najprawdopodobniej ma to związek z hormonami. W trakcie seksu i orgazmu wydziela się w organizmie oksytocyna – hormon odpowiadający za przywiązanie. Niektórzy eksperci uważają, że jeśli ogarnia cię smutek po zbliżeniu z twoim mężczyzną albo kobietą, może to odzwierciedlać twoje niezadowolenie z tego związku. Lekarze też dopatrują się znaczenia wzrostu dopaminy i prolaktyny w PCT.

Seks także sprawia, że czujemy się bezbronni, a to u niektórych może zwiększyć podatność na płacz. Kiedy emocje się uwalniają w trakcie stosunku, do głosu mogą też dojść te uczucia, które wolelibyśmy schować głęboko. W pewnej chwili tama pęka i wszystkie uczucia – też te smutku, strachu, przygnębienia – wypływają na wierzch.

– Każdemu może się zdarzyć odczuwanie smutku czy przygnębienia po stosunku i jeśli takie emocje pojawiają jednorazowo lub raz na kilka miesięcy nie ma powodów do obaw. Prawdopodobnie emocje te są następstwem stresu, napięć w związku, zmęczenia, przeciążenia codziennymi sprawami. Jeśli jednak stan ten przydarza się częściej lub po każdym zbliżeniu, należy wtedy udać się po pomoc do specjalisty – radzi seksuolożka Maria Kmieciak.

Syndrom PCT może też uaktywnić się u osób, które w przeszłości doznały np. napaści na tle seksualnym i doświadczenie seksualne może im przypomnieć o tym traumatycznym zdarzeniu.

– Podczas diagnozowania PCT trzeba wziąć również pod uwagę przeżywane emocje, obecny stan psychiczny, przekonania pacjenta, podejście do seksu czy wewnętrzne konflikty – mówi ekspertka.

Co może cię skłonić do wizyty u specjalisty?

Jeśli czujesz smutek i płaczesz po seksie, i nie masz pewności, dlaczego tak się dzieje, na pewno warto spotkać się z terapeutą, który pomoże dokonać wglądu w siebie.

Co powinno cię zaniepokoić?

– jeśli dysforia trwa kilka dni lub tygodni (może być oznaką głębszego problemu)

– jeśli te uczucia powodują, że zaczęłaś unikać seksu

– jeśli smutek i płacz po seksie przypominają ci o konkretnej traumie z przeszłości.