Mineralizacja szkliwa – na czym to polega?

Szkliwo pełni funkcję ochronną dla naszych zębów. Mineralizacja szkliwa jest bardzo ważnym procesem mającym swój początek w okresie płodowym. Na czym polega mineralizacja szkliwa? Jak uchronić się przed jego uszkodzeniem?

Szkliwo i jego funkcje

Szkliwo to jedna z najtwardszych tkanek w ludzkim organizmie. W skład wchodzi 95% związków nieorganicznych i 5% związków organicznych oraz wody. Jest to zewnętrzna warstwa zęba kontaktująca się ze środowiskiem jamy ustnej.

Do funkcji szkliwa należy ochrona nerwów i naczyń krwionośnych znajdujących się w naszych buziach, ochrona przed erozyjnym działaniem kwasów i innych substancji chemicznych. Tworzy również tarcze ochronną przed wszystkimi bakteriami, jakie znaleźć można w jamie ustnej.

Szkliwo odpowiedzialne jest za śnieżnobiałą biel naszych zębów.

Mineralizacja szkliwa i uszkodzenie szkliwa

W momencie ścierania się szkliwa wielu pacjentów cierpi na nadwrażliwość zębów. Dochodzi do tego poprzez odsłonięcie kanalików znajdujących się w zębinie. Brak szkliwa lub jego cienka warstwa powoduje dopuszczanie do nich bodźców zewnętrznych powodujących ostry, nieprzyjemny ból.

Efekty uszkodzenia szkliwa to także:

• Ukruszenia i odpryśnięcia zębów;
• Pęknięcia na krawędziach zębów;
• Nierówności występujące na powierzchni zęba;
• Postępująca próchnica zębów.

Demineralizacja szkliwa to proces uszkodzenia szkliwa, który objawia się białą plamą będącą wczesną postacią próchnicy przedinwazyjnej. Stan jest możliwy do wyleczenia poprzez wykonanie remineralizacji szkliwa.

Zaawansowana demineralizacja szkliwa wymaga opracowania mechanicznego przez stomatologa (założenie plomb w miejscu uszkodzenia).

Należy unikać sytuacji powodujących uszkodzenie szkliwa:

• Ograniczenie spożywania kwaśnego pożywienia i napojów (owoce cytrusowe, soki owocowe, koktajle owocowe i wino);
• Soki z cytrusów należy pić podczas posiłków;
• Nienadużywanie produktów spożywczych i napojów o wysokiej zawartości cukru (słodycze, suszone owoce i napoje gazowane);
• Po spożyciu kwaśnego pożywienia lub napojów należy przepłukać jamę ustną wodą;
• Kwaśne napoje należy pić szybko i nie przetrzymywać ich w jamie ustnej;
• Nie bagatelizować takich schorzeń, jak refluks żołądkowo-przełykowy czy zgaga.

Proces mineralizacji szkliwa

95% związków nieorganicznych to składniki mineralne wchodzące w skład szkliwa zębowego.

Proces wytworzenia się warstwy minerałów nazywany jest mineralizacją szkliwa. Podczas formowania się zawiązków zębów mlecznych w okresie ciąży dochodzi do tworzenia się warstwy minerałów na przyszłych zębach.

Działanie kwasów i bakterii w życiu człowieka doprowadza do ubywania szkliwa. Jeżeli nie zadbamy o prawidłową higienę jamy ustnej (poprzez użytkowanie pasty z fluorem), to poziom demineralizacji będzie bardzo mocno posunięty (powstanie próchnica).

Raz uszkodzone szkliwo może się już nie zregenerować.

Remineralizacja szkliwa

Jest to ważny proces dla zachowania zdrowia wewnątrz jamy ustnej. Działanie jest odwrotne do demineralizacji szkliwa. W ścianki szkliwa zostają wbudowane odpowiednie minerały – wapń i fosfor. Zwiększa się odporność na kwasy i drobnoustroje przebywające w jamie ustnej. Remineralizacja wpływa na obniżenie poziomu próchnicy na zębach.

Przy remineralizacji szkliwa bardzo ważny jest:

• Fluor (składnik wielu past do zębów);
• Witamina D (kontroluje cały proces wchłaniania wapnia);
• Witamina A (utrzymuje prawidłowy przepływ śliny);
• Fosfor i magnez (wspólnie z wapniem wspomaga remineralizację);
• Żelazo (zapobiega infekcjom jamy ustnej oraz odkładaniu się płytki nazębnej);
• Cynk  (zapobiega rozwojowi bakterii i tworzeniu się płytki nazębnej)
• Wapń (najważniejszy składnik nadający szkliwu twardość, zmniejszający w dużym stopniu ryzyko rozwoju próchnicy).

Aby mineralizacja szkliwa mogła odbywać się prawidłowo, warto zadbać o obecność produktów spożywczych wspomagających ten proces (źródlana woda pomagająca oczyścić zęby i neutralizująca działanie cukrów, naturalne włókna zawarte w wodzie pobudzają produkcję śliny wspomagającej mineralizację szkliwa).

Należy spożywać produkty twardych i chrupiące – warzywa i owoce. Są bogatym źródłem wody oraz witamin i minerałów korzystnie wpływających na proces tworzenia się szkliwa na naszych zębach.