Zwichnięcie rzepki – jak rozpoznać i co zrobić?

Niewiele trzeba, by uszkodzić delikatne elementy ludzkiego szkieletu. Jednym z nich jest rzepka, która odpowiada za prawidłowe działanie stawu kolanowego. Choć potocznie kontuzję nazywa się zwichnięciem rzepki, prawidłowa nazwa to zwichnięcie stawu rzepkowo-udowego. Jak może do niego dojść? Czy zwichnięcie rzepki jest poważne? Jak je rozpoznać? Jakiego leczenia wymaga?

Co to jest rzepka?

Odgrywa istotną rolę w aparacie ruchowym człowieka i w prawidłowym funkcjonowaniu całego kolana. Współtworzy staw kolanowy pod postacią kości zwanej fachowo trzeszczką. Rzepka jest odpowiedzialna za staw kolanowy w części przedniej, zwiększa działanie mięśnia czworogłowego uda, a także przenosi obciążenia dynamiczne. Zbudowana jest z elementu przedniego, tylnego, trzech brzegów i wierzchołka. Ze względu na funkcję ochronną, którą spełnia, jest wystawiona w pierwszej kolejności na różne uszkodzenia.

Na czym polega zwichnięcie rzepki?

W momencie urazu rzepka „ucieka” z bruzdy, która znajduje się pomiędzy kłykciami kości udowej i ulega przemieszczeniu.

Przyczyny zwichnięcia rzepki:

• wiotkość stawowa,
• patologie związane z budową struktury rzepki,
• koślawość kolan,
• szybkie poruszanie się, nagła zmienność kierunku (np. przy dryblingu w piłce nożnej),
• nagły ruch w stawie kolanowym,
• bezpośrednie i mocne uderzenie w kolano,
• skręcenie nogi.

Objawy zwichnięcia rzepki:

• ból w kolanie,
• stan zapalny,
• widoczny obrzęk,
• ograniczenie ruchomości nogi,
• ograniczenie zgięcia stawu kolanowego.

Zwichnięcie rzepki — postępowanie

Niektórzy uważają, że jest to uraz dosyć błahy. Natomiast prawda wygląda zupełnie inaczej. Jeśli tylko zachodzi podejrzenie zwichnięcia rzepki, konieczna jest konsultacja z ortopedą i wykonanie profesjonalnego badania obrazowego. Może to być USG, rezonans magnetyczny, rentgen lub tomografia. Dopiero na podstawie wyników takiego badania lekarz może postawić diagnozę i jednoznacznie stwierdzić, jak rozległe są obrażenia. W dalszej kolejności specjalista decyduje o leczeniu.

Zwichnięcie rzepki — leczenie

Konkretny sposób leczenia wybiera się na podstawie wyników badań i zależy od tego, jakie struktury w stawie kolanowym zostały uszkodzone. Pierwszym krokiem przy tego typu urazie jest nastawienie rzepki na właściwe miejsce. Jeśli oczywiście samoczynnie nie powróciła do pierwotnej lokalizacji.

Zdarza się, że przeprowadzone badania nie dają jednoznacznego oglądu sytuacji. Wówczas lekarz kieruje kolano na zabieg artroskopii. Pozwala on dokładnie przyjrzeć się wnętrzu kolana i określić uszkodzenia. Kolejnym etapem leczenia jest stabilizacja. Kolano wymaga czasowego unieruchomienia, do którego stosuje się specjalną długą ortezę. Zwykle trwa to od 3 do 5 tygodni. Natomiast trzeba mieć świadomość, że pełna regeneracja może trwać nawet kilka miesięcy.

Rehabilitacja przy zwichnięciu rzepki

Wprowadzenie do leczenia rehabilitacji jest bardzo ważne. Im szybciej kontuzjowana osoba rozpocznie odpowiednie działania, tym większa szansa na pełny powrót do formy. Głównym celem rehabilitacji jest rozruszanie stawu kolanowego. Jest to kluczowe, gdyż przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek i zapobiega niepożądanym skutkom usztywnienia nogi.

Należy pamiętać, że nie ma uniwersalnej rehabilitacji przy zwichnięciu rzepki. W każdym przypadku zakres ćwiczeń musi być dostosowany do konkretnego urazu i uszkodzeń, które w jego wyniku powstały. Dlatego należy się stosować do instrukcji i zaleceń fizjoterapeuty, który indywidualny plan działania opracuje na bazie zebranego wywiadu, wyników badań oraz po konsultacji z lekarzem ortopedą.

Aby kolano po zwichnięciu rzepki doszło do siebie potrzeba czasu i właściwie realizowanej rehabilitacji. Nie można bagatelizować tego rodzaju kontuzji, gdyż jej konsekwencje mogą dawać o sobie znać do końca życia.