Czym jest abulia? Chorobliwy brak motywacji do działania

Brak motywacji do działania może pojawić się u każdej osoby, bez względu na wiek, wykonywany zawód czy cechy osobowościowe. To najczęściej normalny stan, który da się przezwyciężyć, dzięki czemu mija stosunkowo szybko. W niektórych przypadkach występuje jednak abulia, czyli chorobliwa niechęć do podejmowania jakichkolwiek zadań. Jak sobie z nią poradzić? Czy wymaga stosowania leków lub udania się na psychoterapię? 

Co to jest abulia? 

Abulia definiowana jest jako brak motywacji do działania, a także niechęć do podejmowania jakichkolwiek decyzji lub wykonywania aktywności. Cechą charakterystyczną tego zaburzenia jest występowanie wspomnianego braku motywacji w kontekście najprostszych nawet czynności takich jak wstawanie z łóżka, mycie zębów czy też przygotowywanie posiłków. Osoby cierpiące na abulię wycofują się z życia społecznego i zawodowego, a także z tych aktywności i zainteresowań, które kiedyś sprawiały im przyjemność. 

Objawy abulii, które powinny cię zaniepokoić 

Jak odróżnić omawiane zaburzenie od zwykłego braku motywacji? Do najważniejszych objawów abulii można zakwalifikować: 

• niechęć do podejmowania jakichkolwiek działań, ogólny brak motywacji, 
• obojętność na wszystko, co cię otacza,  
• obniżona aktywność psychoruchowa, zmniejszenie poziomu koncentracji, 
• zaburzenia snu, 
• zachowania spowolnione, także w kontekście mowy, 
• ogólna bierna postawa. 

Abulia to objaw zaburzeń czy oddzielna jednostka chorobowa? 

Najczęściej abulia jest konsekwencją takich chorób jak depresja, nerwica lub schizofrenia. Czasami zaburzenie to występuje również po przebytych traumach i trudnych doświadczeniach życiowych, a także na skutek udarów mózgu, nowotworów, demencji, choroby Parkinsona. Uznaje się zatem, że abulia nie jest chorobą samą w sobie, tylko stanowi symptom innych schorzeń. Z tego względu, że patologiczny brak motywacji może stanowić objaw różnych problemów – nie tylko natury psychicznej – bardzo ważne jest postawienie trafnej diagnozy, aby leczenie mogło przynieść efekty. 

Abulia, czyli coś więcej niż brak motywacji 

Abulia to poważny problem, który nie odnosi się do zwyczajnego braku motywacji do pracy, nauki lub aktywności fizycznej. W tym wypadku niechęć do działania przenoszona jest praktycznie na wszystkie sfery życia. Wycofanie się z kontaktów społecznych, utrata zainteresowań, brak dbałości o siebie i własne zdrowie, a także smutek oraz apatia to cechy charakterystyczne tego zaburzenia.

Dlatego, jak już wspomniano, bardzo duże znaczenie ma prawidłowe zdiagnozowanie choroby podstawowej, a więc tej, która abulię spowodowała. W tym celu najlepiej udać się do psychologa lub psychiatry, ale także do internisty, w celu wykluczenia innych patologii. Oczywiście osoba z abulią nie podejmie samodzielnie tego typu kroków, dlatego to bliscy powinni ją zmotywować do takiego działania. W większości przypadków konieczne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego, które zwiększą produkcję dopaminy i będą pozytywnie oddziaływać na układ nagrody w mózgu. 

Czy abulię można leczyć? 

Leczenie abulii opiera się na oddziaływaniu na chorobę podstawową, a więc na przykład na depresję. Szczególne znaczenie w kontekście tego zaburzenia ma wdrożenie psychoterapii (poznawczo-behawioralnej, psychodynamicznej lub innej), a czasami również połączenie jej z farmakoterapią, która jest dobierana indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Bibliografia:

1. Ghoshal S., Gokhale S., Rebovich G., Caplan L. R., The neurology of decreased activity: abulia, Reviews in neurological diseases 2011, 8: 55-67. 
2. Modrzejewska R., Bomba J., Pac A, Objawy depresyjne wśród adolescentów w nieleczonej populacji Krakowa-30-letnia katamneza, Psychiatria Polska 2019, 53.  
3. Thome J., Foley P., Agomelatine: an agent against anhedonia and abulia?, Journal of Neural Transmission 2015, 122: 3-7.