Amigdalina (witamina B17) – lek na raka czy trucizna?

Amigdalina, inaczej „letril” lub „laetrile”, nazywana jest także witaminą B17. Niesłusznie, ponieważ taka witamina w rzeczywistości nie istnieje. Zwolennicy niekonwencjonalnej medycyny przekonują o jej leczniczych właściwościach i skutecznym działaniu w terapii nowotworów. Co jest prawdą o amigdalinie? Jakie są skutki uboczne jej stosowania?

O amigdalinie jest głośno już od wielu lat. Mimo tego, że żadne prowadzone do tej pory badania nie potwierdziły jej antynowotworowego działania. Badania wykazały jedynie trujący wpływ amigdaliny i liczne skutki uboczne wywoływane przez jej przyjmowanie. Skąd więc przypuszczenia o jej leczniczym działaniu?

Amigdalina (witamina B17) na raka?

Uważane za lecznicze właściwości witaminy B17 były znane i stosowane już w starożytności (między innymi w Egipcie, Grecji czy Rzymie). Na jej bazie produkowano różnego rodzaju roztwory. Amigdalina odgrywała swoją rolę również w tradycyjnej chińskiej medycynie, gdzie gorzki smak wykorzystywany był do leczenia stanów zapalnych. W roku 1845 roku zaś Rosjanie jako pierwsi zastosowali ją do leczenia nowotworów.

Naprawdę głośno o amigdalinie zrobiło się jednak 100 lat później, gdy na jej bazie wyprodukowano preparat o nazwie Laetrile. Miał on zwalczać nowotwory. Również wtedy substancja uzyskiwana z amigdaliny niesłusznie zyskała miano witaminy. Wszystko po to, aby minąć restrykcyjną procedurę nadzoru, która już wtedy towarzyszyła rejestracji leków. Szybko jednak, ponieważ już w latach 70. XX wieku, amerykańska Agencja Żywności i Leków – FDA (później również Komisja Europejska) uznała, że witamina B17 nie ma działania przeciwrakowego i zakazała sprzedaży Laetrile.

Przeprowadzono liczne badania, których wyniki nie przyniosły zadowalających i jednoznacznych doniesień na temat pozytywnego wpływu amigdaliny. Jednocześnie wykazano jej niepożądane działanie. Obecne stanowisko FDA, NCI oraz amerykańskiej organizacji koordynującej i finansującej badania nad rakiem pozostało niezmienne – amigdalina nie posiada właściwości zwalczających nowotwory czy jakiekolwiek inne choroby, a jej stosowanie nie jest zalecane.

Witamina B17 – właściwości lecznicze?

Leczniczego działania witaminy B17 dopatrywano się w cyjanowodorze. Podejrzewano, że w komórkach nowotworowych w większej ilości niż w tkance zdrowej występuje enzym, który odpowiada za uwalnianie cyjanku z cząsteczek amigdaliny. Jednocześnie enzym ten miał w zdrowych komórkach wykazywać większe zdolności ochronne przed cyjankami.

Wszystko to składało się na teorię o wybiórczym niszczeniu komórek nowotworowych. W rzeczywistości jednak mechanizm ten oddziałuje w taki sam sposób na zdrowe, jak i nowotworowe komórki.

Występowanie amigdaliny

Amigdalina jest substancją występującą naturalnie. Można spotkać ją w pestkach wielu dobrze znanych nam roślin.

Jej największe stężenie zawierają nasiona:

• migdałowca zwyczajnego,
• pigwy pospolitej,
• moreli,
• wiśni,
• czeremchy,
• brzoskwiń,
• śliwek.

Występuje również w:

• orzechach nerkowca,
• orzeszkach makadamia,
• owocach o drobnych pestkach (jagodach, aronii, żurawinie, jeżynach, truskawkach, malinach),
• nasionach (sezamu, siemienia lnianego, fasoli, bobu, soczewicy),
• zbożach (w życie, owsie, jęczmieniu, gryce, brązowym ryżu, pszenicy).

Amigdalina po raz pierwszy została wyodrębniona przez francuskich chemików z gorzkich migdałów. Witamina B17, jak się ją niesłusznie nazywa, nadaje nasionom, w których występuje, gorzki smak i bardzo specyficzny aromat. Sama w sobie toksyczna nie jest. Jednak w wyniku jej rozkładu powstaje kwas pruski, który w dużych ilościach może stanowić dla organizmu poważne zagrożenie. Nasze babcie i mamy wiedziały co robią, przestrzegając nas przed połykaniem i rozgryzaniem pestek lubianych przez wszystkich owoców.

Amigdalina (witamina B17) – skutki uboczne

Na co pomaga amigdalina? Badania raczej nie donoszą o jej leczniczym działaniu. Wręcz przeciwnie, przyjmowanie amigdaliny czy witaminy B17 może spowodować wiele szkód w naszym organizmie. Amigdalina rozkłada się w organizmie człowieka na: glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór, czyli kwas pruski.

Cyjanowodór przyjmowany w dużych dawkach (jednorazowo 50-60 mg) może doprowadzić nawet do śmierci. Mniejsze dawki, przyjmowane regularnie i przez długi czas, mogą doprowadzić do cukrzycy, niedoczynności tarczycy, neuropatii. Amigdalina obniża także ciśnienie krwi.

W wyniku zatrucia cyjanowodorem może dojść do:

• niewydolności nerek,
• uszkodzeń wątroby,
• uszkodzeń układu nerwowego,
• małopłytkowości,
• kwasicy.

Warto podkreślić, że ryzyko zatrucia cyjanowodorem wzrasta, gdy jednocześnie przyjmuje się także duże dawki witaminy C lub cierpi się na niedobór witaminy B12. Do wymienionych zatruć i uszkodzeń w organizmie dochodzi jedynie w sytuacjach przyjmowania kapsułek lub tabletek zawierających amigdalinę (witaminę B17). Samo jedzenie pestek, nasion czy zbóż, w których ona występuje, nie spowoduje tak silnych skutków ubocznych. Może jednak spowodować wystąpienie wymiotów, biegunki, bóli brzucha czy nieprzyjemnego posmaku goryczy w ustach.

Odradza się też podawanie np. pestek moreli dzieciom, kobietom w ciąży oraz kobietom karmiącym. Lekarze nie zalecają stosowania amigdaliny osobom chorującym na raka. Może ona pogorszyć u chorego tolerancję chemioterapii.