Angina ropna – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Angina to infekcja gardła i migdałków podniebiennych, która może mieć podłoże bakteryjne lub wirusowe. W przebiegu anginy ropnej dochodzi do zakażenia paciorkowcami beta hemolizującymi z grupy A, a także innymi gatunkami bakterii. Angina ropna przenosi się droga kropelkową i zazwyczaj diagnozowana jest u dzieci. Jakie są objawy anginy ropnej i ile trwa angina ropna?

Czym jest angina ropna?

Angina ropna to infekcja bakteryjna wywołana przez paciorkowce beta hemolizujące typu A, rzadziej przez bakterię Haemophilus influenzae czy Escherichia coli. Infekcja obejmuje błony śluzowe gardła oraz migdałków. Migdałki są niewielkimi skupiskami tkanki chłonnej, zlokalizowane na skrzyżowaniu dróg pokarmowych i oddechowych. W pierwszych latach życia odgrywają ogromną rolę w walce organizmu z drobnoustrojami, a wraz z wiekiem zanikają. Po przedostaniu się drobnoustrojów do gardła, to właśnie migdałki są pierwszą linią obrony – to tu bakterie mogą się namnażać, wywołując stan zapalny.

Czy angina jest zaraźliwa?

Choroba przenoszona jest drogą kropelkową, po kontakcie z wydzieliną z nosa lub jamy ustnej osoby zarażonej. Ponadto angina ropna może rozwinąć się u osób będących nosicielami Streptococcus pyogenes, u których doszło do osłabienia naturalnej odporności organizmu. Co ciekawe, możliwe jest przeniesienie bakterii przez zdrowego, bezobjawowego nosiciela, choć ryzyko to jest niewielkie. Angina ropna najczęściej dotyczy dzieci w wieku szkolnym, które przebywają w dużych skupiskach, a najwięcej zachorowań odnotowywanych jest w okresie jesienno – zimowym oraz wczesną wiosną.

Angina ropna – objawy u dzieci i dorosłych

Angina ropna u dzieci objawia się w podobny sposób jak u dorosłych. Objawy anginy ropnej pojawiają się zazwyczaj po około trzech dniach od zakażenia. Pierwsze symptomy przypominają przeziębienie – pojawia się ogólne złe samopoczucie, osłabienie. Charakterystycznym objawem jest bardzo silny ból gardła, który szybko narasta i towarzyszą mu problemy z przełykaniem, a także powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Tym, co wyróżnia anginę ropną jest obecność białego nalotu na języku i migdałkach, a także czopy ropne na powierzchni migdałków. Ponadto migdałki są zaczerwienione i powiększone. Czy przy anginie jest gorączka? Zazwyczaj angina ropna przebiega z wysoką gorączką, dodatkowo może pojawić się wysypka skórna, nudności i wymioty, a także ból mięśni. Ile trwa angina ropna? Zazwyczaj infekcja trwa jeden lub dwa tygodnie.

Angina wirusowa a angina ropna

Na podstawie objawów możliwe jest rozpoznanie, co powoduje anginę – wirus czy bakteria. W przebiegu wirusowej anginy objawy są łagodniejsze i narastają stopniowo. Zazwyczaj ustępują samoistnie po trzech lub czterech dniach. Podobnie jak w przebiegu anginy ropnej obecny jest ból gardła, ale nie jest on tak mocny. Nie jest odczuwalne silne obrzęknięcie gardła, nie pojawiają się trudności z przełykaniem. Ponadto pojawia się kaszel i katar, bóle mięśniowo – stawowe, a także biegunki. Niekiedy infekcji gardła i migdałków towarzyszy zapalenie spojówek. W przebiegu anginy wirusowej nie obserwuje się białawego nalotu na błonach śluzowych gardła i migdałków, mogą natomiast pojawić się owrzodzenia i pęcherzyki – i to jest jedna z najistotniejszych cech odróżniających anginę wirusową od bakteryjnej.

Diagnostyka anginy ropnej

Objawy anginy ropnej są bardzo charakterystyczne, jednak ich obecność nie wystarcza do postawienia diagnozy. Lekarz przeprowadza badanie fizykalne, podczas którego ocenia wygląd błony śluzowej jamy ustnej, migdałków oraz węzły chłonne szyi. Przy potwierdzeniu anginy ropnej wskazane jest wykonanie badania mikrobiologicznego potwierdzającego bakteryjne podłoże infekcji. Wówczas pobierany jest wymaz z gardła i wykonywany jest posiew mikrobiologiczny. Na wynik takiego badania należy czekać kilka dni, co może opóźniać wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dlatego coraz częściej w gabinetach lekarskich wykonywany jest szybki test przesiewowy – streptotest. Ten test płytkowy pozwala uzyskać natychmiastową odpowiedź, czy za rozwój infekcji odpowiada bakteria Streptococcus pyogenes. W celu wykonania testu wystarczy jedynie pobranie wymazu z tylnej części gardła i migdałków, a następnie naniesienie materiału na płytkę testową. Badanie pozwala wykryć obecność antygenu Streptococcus grupy A, a wynik można odczytać już po kilku minutach. Umożliwia to bardzo szybkie rozpoznanie infekcji bakteryjnej i szybkie wdrożenie leczenia, bez konieczności czekania kilka dni na wynik tradycyjnego posiewu mikrobiologicznego.

Angina ropna – leczenie

Jeśli zostanie zdiagnozowana bakteryjna angina ropna, leczenie wymaga zastosowania antybiotyku. Z kolei wirusowe przypadki anginy leczone są jedynie objawowo i nie jest wskazane stosowanie antybiotykoterapii. Wówczas zalecane jest jedynie zastosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, a także preparatów na katar. Antybiotyk na anginę ropną to najczęściej penicylina, która okazuje się bardzo skuteczna, gdyż Streptococcus pyogenes jest bakterią, która nie wykształciła oporności na antybiotyki z grupy penicylin. Taki antybiotyk stosowany jest dwa – trzy razy dziennie przez okres 10 dni. Nigdy nie wolno przerwać terapii przed czasem – nawet wtedy, gdy objawy ustąpią. Może wówczas dojść do nawrotu choroby. U osób uczulonych na penicyliny stosowane są cefalosporyny lub makrolidy.

Poza stosowaniem antybiotyków, w przebiegu anginy ropnej konieczne może być stosowanie leczenia doraźnego, obejmującego leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. W przypadku dzieci leki te mają najczęściej postać syropu, kropelek lub czopków, dorośli sięgają natomiast po tabletki. W celu złagodzenia bólu gardła i obrzęku błon śluzowych, można zastosować tabletki do ssania czy aerozole do gardła, zawierające ekstrakty ziołowe oraz związki aktywne o działaniu znieczulającym i przeciwzapalnym, takie jak flurbiprofen, salicylan choliny czy chlorchinaldol.

Angina ropna – domowe sposoby leczenia

Gdy zdiagnozowana zostanie angina ropna, domowe sposoby mogą pomóc w łagodzeniu bólu gardła i dyskomfortu związanego z obrzękiem błon śluzowych. Należy zawsze mieć na uwadze, że takie domowe sposoby mają wyłącznie pomocnicze znaczenie i nie mogą w żadnym wypadku stanowić alternatywy dla antybiotyków. Doskonale sprawdzają się w tym celu płukanki, a kilka propozycji na skuteczne płukanki gardła to:

• płukanka z szałwii, rumianku i tymianku,
• płukanka z liści malin, szałwii i rumianku,
• płukanka z łyżeczki soli rozpuszczonej w szklance wody.

W przypadku płukanek ziołowych należy zalać łyżkę mieszanki ziołowej szklanką wrzątku, po czym zaparzać pod przykryciem przez 15 minut; po przestudzeniu można wykonać płukanie gardła, powtarzając czynność kilka razy w ciągu dnia.

Aby uniknąć podrażnienia błony śluzowej gardła i zminimalizować problemy z przełykaniem, warto sięgać po miękkie potrawy, można nawet zmiksować niektóre produkty. Wskazane jest ponadto wypijanie dużych ilości płynów, a także stosowanie nawilżaczy powietrza – pozwoli to zapobiegać przesuszeniu błony śluzowej gardła, które nasila takie dolegliwości jak kaszel czy ból gardła. Aby złagodzić podrażnienia błony śluzowej gardła, należy unikać picia alkoholu oraz spożywania ostrych potraw.

Aby wspomóc walkę organizmu z drobnoustrojami, warto wspomóc się takimi naturalnymi „antybiotykami” jak czosnek czy syrop z cebuli oraz miód. Aby przyrządzić domowy syrop z cebuli, należy pokroić dwie lub trzy cebule w talarki, po czym umieścić w słoiku zasypując cukrem lub zalewając miodem. Potem mieszankę należy odstawić na kilka godzin, aż cebula puści sok. Tak przygotowany preparat można zażywać kilka razy dziennie po łyżeczce.

Bibliografia:

1. Kuchar E., Karlikowska – Skwarnik M., Leczenie ostrych stanów zapalnych gardła; Zakażenia XXI wieku, 2018, 1 (4)