Kiedy należy wykonać badanie anty-TG? O czym świadczy wskaźnik przeciwciał?

Anty-TG to badanie laboratoryjne określające stężenie przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie. Wskaźnik jest kluczowym elementem diagnostyki schorzeń tarczycy, m.in. choroby Hashimoto, choroby Gravesa-Basedowa oraz raka tarczycy. Dowiedz się, kiedy należy wykonać badanie oraz co oznacza podwyższony wynik anty-TG.

Anty-TG – co to jest? 

Przeciwciała anty-TG to grupa swoistych białek produkowanych przez komórki pęcherzykowe tarczycy skierowanych przeciwko tyreoglobulinie. Tyreoglobulina odgrywa istotną rolę w pracy gruczołu tarczycowego. Uczestniczy w syntezie, magazynowaniu oraz uwalnianiu dwóch najważniejszych hormonów tarczycy – tyroksyny (FT4) i trójjodotyroniny (FT3).  

W fizjologicznych warunkach organizm wytwarza bardzo małe ilości przeciwciał anty-TG. Ich wzrost przyczynia się do zaburzenia funkcjonowania tarczycy i prowadzi do rozwoju nadczynności lub niedoczynności narządu. Stężenie anty-TG przekraczające normę obserwuje się w przebiegu chorób o podłożu autoimmunologicznym oraz raku tarczycy. Przeciwciała przeciwtarczycowe (w zależności od miejsca, które atakują) dzielą się na trzy typy: 

• TPOAb – przeciwciała skierowane przeciwko peroksydazie tyrozynowej. Ich oznaczenie jest zalecane, kiedy istnieje podejrzenie niedoczynności tarczycy lub w trakcie przyjmowania leków, które mogą zaburzać funkcjonowanie gruczołu, 
• TgAb – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie. Są oznaczane w trakcie i po leczeniu raka tarczycy. Wysokie stężenie przeciwciał TgAb może sugerować chorobę Hashimoto lub wznowę nowotworu, 
• TRAb – przeciwciała skierowane przeciwko receptorom dla tyreotropiny. Wysokie stężenie bardzo często wiążę się z chorobą Gravesa-Basedowa. 

Kiedy wykonać badanie anty-TG? Wskazania do diagnostyki 

Oznaczenie poziomu anty-TG zalecane jest w następujących sytuacjach: 

• guzki tarczycy lub przewlekłe zapalenie gruczołu uwidocznione na badaniu USG, 
• nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy TSH, FT3, FT4, 
• pojawienie się w okolicy tarczycy tzw. wola, czyli powiększenie obwodu szyi, 
• podejrzenie choroby Hashimoto i Gravesa-Basedowa, 
• diagnostyka raka tarczycy, monitorowanie postępów leczenia, wykrywanie nowych ognisk, 
• inne objawy mogące wskazywać na zaburzenia funkcji tarczycy: zaburzenia miesiączkowania, wzrost lub spadek masy ciała, szybka męczliwość, kołatanie serca, drżenie mięśniowe, duszności, 
• problemy z zajściem w ciąże, poronienia nawykowe.

Jak się przygotować do badania anty-TG? 

Oznaczenie anty-TG wykonuje się na podstawie krwi żylnej. Badanie nie wymaga specjalnych przygotowań. Jednak na 2-3 doby wstecz należy powstrzymać się od intensywnych treningów, palenia papierosów oraz picia alkoholu. Do laboratorium najlepiej udać się w godzinach porannych. 

Normy anty-TG 

Wartości referencyjne anty-TG różnią się w zależności od zastosowanej metody oznaczania przeciwciał. Zawsze należy wziąć także pod uwagę płeć, wiek oraz historię chorobową danego pacjenta. W terminologii medycznej najczęściej podaje się, że norma anty-TG wynosi 100 lU/ml. 

Co oznacza wysokie anty-TG? 

Podwyższone oraz bardzo wysokie stężenie anty-TG zawsze wymaga konsultacji endokrynologicznej. Wynik powyżej zakresu referencyjnego może wskazywać na choroby autoimmunologiczne tarczycy np. Hashimoto, chorobę Gravesa-Basedowa czy toczący się proces nowotworowy (raka brodawkowatego lub pęcherzykowatego). Jeśli powtarzane oznaczenia anty-TG wskazują coraz wyższe wyniki, może to sugerować wznowę choroby nowotworowej. 

Co oznacza niskie anty-TG? 

Niski lub całkowity brak przeciwciał anty-TG jest charakterystyczne dla pacjentów, którzy nie mają tarczycy. Badanie pozwala stwierdzić powodzenie zabiegu chirurgicznego i jednocześnie brak resztek wspomnianej tkanki gruczołowej. 

W jaki sposób obniżyć wysokie anty-TG? 

Osoby ze stężeniem przeciwciał anty-TG powyżej normy powinny być pod stałą opieką endokrynologa. Specjalista po zdiagnozowaniu przyczyny zaleci odpowiednie leczenie farmakologiczne. W utrzymaniu prawidłowych wartości anty-TG duże znaczenie ma dieta o działaniu przeciwzapalnym oraz zdrowy tryb życia (unikanie stresu, przestrzeganie higieny snu, a także regularna aktywność fizyczna). 

Bibliografia: 

1. Ihnatowicz P., Ptak E., Masz to we krwi. Morfologia, Hashimoto, Cholesterol, Publicat 2019, s. 145-172. 
2. Kocbuch K., Grdeń M., Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto, Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku 2017, s. 116-128. 
3. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna 2022, s. 1377-1406.