AOS. Czym jest ambulatoryjna opieka specjalistyczna, jakie obejmuje świadczenie i kto może z niej skorzystać?

Leczenia i badania ambulatoryjne w ramach AOS świadczone są pacjentom objętym ubezpieczeniem NFZ. W odróżnieniu od leczenia szpitalnego – Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nie wymaga całodobowego pobytu w murach placówki medycznej. Po wizycie u specjalisty, przeprowadzeniu diagnostyki czy podaniu lekarstw – możesz więc wrócić do domu. 

Na czym polega AOS (Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna)? 

Opieka ambulatoryjna to forma leczenia, która nie wymaga całodobowego przebywania w szpitalu. Jako pacjent odwiedzasz poradnię, gdzie lekarz wykonuje badania lub zabiegi. Może także zlecić wykonanie dalszej specjalistycznej diagnostyki, jeśli ta wykonana dotychczas nie pozwala uzyskać pełnego obrazu stanu twojego zdrowia i podjąć właściwego leczenia.  

Niekiedy wystarczy jednorazowa wizyta w poradni, a innym razem kilka, by lekarz mógł sprawdzić postępy rozpoczętego leczenia. Wszystkie informacje z poradni wysyłane są do przychodni, w której korzystasz z pomocy lekarza pierwszego kontaktu. Dzięki temu będzie miał on wgląd w twój aktualny stan zdrowia i formę zaleconego leczenia. Pozwoli mu to także na wypisywanie niezbędnych lekarstw. 

Jak skorzystać z pomocy ambulatoryjnej (AOS)? 

Aby skorzystać z większości form ambulatoryjnego świadczenia zdrowotnego, musisz otrzymać wcześniej skierowanie do poradni od lekarza (np. lekarza pierwszego kontaktu). Obecnie wystawiane są one w formie dokumentu elektronicznego, który znajdziesz po zalogowaniu się na Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia: pacjent.gov.pl. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie, ponieważ nie ma potrzeby dostarczania do poradni fizycznej wersji skierowania. Wcześniej zaniechanie w tej sprawie przez 14 dni od zarejestrowania się pacjenta skutkowało jego skreśleniem z listy oczekujących na wizytę.  

Zanim się zarejestrujesz, zwróć uwagę na dostępne terminy. Niestety  na świadczenia udzielane na NFZ (w przypadkach, które są stabilne i nie wymagają pilnej interwencji medycznej) zwykle trzeba nieco dłużej poczekać. Odległość pomiędzy terminami w poradniach w jednym mieście może wynosić nawet kilka lat! Jak sprawdzić gdzie najszybciej wykonywane są leczenie i  zabiegi ambulatoryjne? Możesz to zweryfikować w rządowym informatorze o terminach leczenia, który jest aktualizowany co kilka dni: https://terminyleczenia.nfz.gov.pl. 

Kiedy skierowanie do lecznictwa ambulatoryjnego (AOS) nie jest konieczne? 

Nie wszystkie poradnie wymagają skierowanie od lekarza, by móc skorzystać z AOS. Skierowania nie potrzebujesz do poradni: 

• ginekologicznej i położniczej, 
• dentystycznej, 
• wenerologicznej, 
• onkologicznej, 
• psychiatrycznej, 
• chorych na gruźlicę, 
• zakażonych wirusem HIV. 

AOS – jakie gwarantuje świadczenia? 

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej świadczenia gwarantowane, z jakich pacjent ambulatoryjny może skorzystać to: 

• porady specjalistyczne, 
• badania diagnostyczne; 
• procedury zabiegowe ambulatoryjne; 
• świadczenia w chemioterapii; 
• inne świadczenia ambulatoryjne;
  

W poradni możesz skorzystać także ze świadczeń wykonywanych w celu realizacji programów lekowych. Zgodne z wymienionym wyżej rozporządzeniem są to: 

• dializa otrzewnowa; 
• hemodializa; 
• tlenoterapia; 
• wykonanie zatyczki do protezy gałki ocznej; 
• powiększenie indywidualnej protezy gałki ocznej; 
• naprawa i renowacja protezy twarzy; 
• wykonanie i zaopatrzenie w protezę twarzy, nosa, małżowiny usznej, gałki ocznej, wargi i nosa; 
• założenie pompy insulinowej; 
• oksygenacja hiperbaryczna; 
• terapia izotopowa; 
• terapia radykalna, paliatywna i w leczeniu chorób skóry; 
• terapia konformalna z monitoringiem tomografii komputerowej, bramkowana, z modulacją intensywności dawki, elektronami, fotonami; 
• brachyterapia standardowa i z planowaniem 3D.
  

Ponadto niektóre świadczenia mogą być realizowane w warunkach domowych. Mowa tu o: 

• tlenoterapii, 
• żywieniu pozajelitowym, 
• żywieniu dojelitowym, 
• antybiotykoterapii dożylnej przy zaostrzeniu choroby oskrzelowo-płucnej u pacjentów z mukowiscydozą. 

Czy ambulatoryjna opieka zdrowotna jest bezpłatna? 

Pacjenci ambulatoryjni otrzymują świadczenia AOS w ramach ubezpieczenia NFZ. Oznacza to, że nie musisz opłacać podawanych ci lekarstw i wykonywanych badań. Pamiętaj jednak, że możliwość skorzystania ze świadczeń refundowanych mają tylko te osoby, które opłacają składki zdrowotne. Jeśli nie pracujesz, nie pobierasz świadczeń ZUS, ani nie jesteś zarejestrowana w urzędzie pracy – możesz zostać objęta ubezpieczeniem zdrowotnym partnera. Wystarczy, że zostaniesz przez niego zgłoszona do jego ubezpieczenia. Jeśli nie jest to możliwe – niestety nie będziesz mogła skorzystać z opieki ambulatoryjnej AOS. 

Bibliografia 

1. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 25 stycznia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160000357/O/D20160357.pdf, dostęp: 13.06.2022 r.