Czym jest arteriografia i jakie są wskazania do tego badania?

Arteriografia to inwazyjne badanie radiologiczne, które wykonuje się w celu sprawdzenia stanu tętnic ciała, a szczególnie ich przepustowości. Jakie mogą być powikłania po arteriografii? Skoro to niebezpieczny sposób diagnostyki, kiedy lekarze uznają ryzyko za konieczne? Jak w ogóle przebiega to badanie?

Czym jest arteriografia? 

Jak wspomniano, arteriografia to badanie wykonywane w celu dokładnego zbadania tętnic pacjenta. Do oceny wykorzystuje się RTG oraz cewnik, który wprowadzany jest do tętnicy w celu podania kontrastu, co pozwala na dokładne obejrzenie tego, co dzieje się w ciele osoby poddawanej diagnostyce. Z racji jej charakteru, arteriografia jest niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia. 

Jak przebiega arteriografia? 

Arteriografia jest badaniem, które może być przeprowadzone tylko przez chirurga ze specjalizacją kardiologiczną bądź radiologiczną. Stosuje się tutaj znieczulenie miejscowe, a więc arteriografia nie boli, a także kontrast, dzięki któremu zdjęcia RTG będą zdecydowanie wyraźniejsze.  

Zabieg zaczyna się od wykonania nakłucia wybranej tętnicy, następnie lekarz wprowadza do niej cewnik, dzięki któremu może podać kontrast, a także wykonać zabiegi niezbędne do poprawy stanu pacjenta. Specjalista wykonuje zdjęcia RTG. Jeżeli wykryje patologię powodującą nieprawidłowy przepływ krwi przez tętnice, od razu wykonuje zabieg mający na celu przywrócenie drożności czy poprawnego funkcjonowania. 

Badanie kończy się, kiedy lekarz usunie problem lub nie dostrzeże żadnej patologii w tętnicy pacjenta, którą mógłby od razu zniwelować. Wtedy wyciąga sondę i od razu zakłada opatrunek uciskowy w miejsce rozcięcia. Podczas diagnostyki mogą wystąpić różne objawy – jeżeli poczujesz się źle, od razu poinformuj o tym specjalistę.

Jakie są wskazania i przeciwwskazania do arteriografii? 

Arteriografia umożliwia zdiagnozowanie różnych poważnych chorób oraz patologii w obrębie układu krwionośnego. Jak już wspominano, jest to badanie inwazyjne, a więc wykonuje się je jedynie w szczególnych przypadkach. Najczęściej lekarze zlecają ją w przypadku podejrzenia: 

• miażdżycy tętnic,  
• choroby wieńcowej, 
• zatoru tętnicy krezkowej, 
• niedokrwiennej choroby kończyn górnych, 
• niedokrwiennej choroby kończyn dolnych, 
• tętniaka, 
• nieprawidłowości naczyniowych, 
• niektórych zmian nowotworowych. 

Arteriografię wykonuje się również w przypadku, gdy pacjent przejdzie udar niedokrwienny mózgu. Umożliwia ona także nie tylko sprawdzenia samych tętnic, ale też unaczynienia wskazanych obszarów, dlatego taką diagnostykę wykonuje się również przed przeszczepem nerek. Przeciwwskazaniem do arteriografii są: 

• zaburzenia krzepnięcia krwi, 
• ciężkie nadciśnienie tętnicze, 
• przewlekła choroba nerek,  
• niewydolność nerek, 
• zaburzenia elektrolitowe, 
• niedawno przebyty udar mózgu, 
• anemia, 
• uczulenie na jodowe środki kontrastowe.

Czy trzeba przygotować się do arteriografii i jak to zrobić? 

Przed wykonaniem arteriografii lekarz poprosi cię, żebyś wykonała szereg badań diagnostycznych, m.in. morfologii krwi, co pozwoli zminimalizować ryzyko powikłań. Może także zlecić wykonanie szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. 

Poza tym, zanim pojawisz się na badaniu, powinnaś przygotować listę wszystkich leków, które przyjmujesz i pokazać ją lekarzowi. Specjalista może zadecydować o konieczności odstawienia niektórych z nich przed wykonaniem arteriografii, np. takich o działaniu rozrzedzającym krew. Bardzo ważne jest też poinformowanie o chorobach przewlekłych i uczuleniach. Przed badaniem należy także zadbać o odpowiednie nawodnienie, aby nie doszło do uszkodzenia nerek. 

Bibliografia: 

1. Dyzman-Sroka A., Piotrowski T., Programy zdrowotne. Skuteczna profilaktyka zachorowań, PZWL, Warszawa 2017.
2. Ostasiewicz W., Badania statyczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
3. Witkiewicz Z., Wardecki W., Malinowska I., Chromatografia cieczowa, PWN, Warszawa 2019.