Arterioskleroza ‒ przyczyny i objawy. Terapia chorób naczyniowych

Miażdżyca tętnic znana jest także pod nazwą arterioskleroza. Patogeneza tej choroby polega na zwyrodnieniu ścian naczyń krwionośnych, co skutkuje zmniejszonym przepływem krwi przez tętnicę. W efekcie dochodzi do niedokrwienia serca lub mózgu, co może być groźne dla pacjenta. Leki na miażdżycę trzeba przyjmować do końca życia.

Miażdżyca tętnic jest niebezpieczną chorobą. Mimo, że mechanizm jej powstawania nie jest skomplikowany, to bagatelizowanie objawów może skończyć się zgonem. Jest to spowodowane martwicą tkanek powstałą w wyniku całkowitego zapchania tętnic, co skutkuje wystąpieniem zawału serca.

Jak powstaje miażdżyca tętnic?

Mechanizm powstawania miażdżycy rozpoczyna się już w momencie, gdy poprzez tętnice do tkanek musi dotrzeć krew bogata w składniki odżywcze. Z początku tętnice są elastyczne, lecz z wiekiem twardnieją. Na ich ściankach odkłada się tłuszcz, białko i sole wapienne.

Jednym ze związków tłuszczowych jest cholesterol. Gdy jego poziom w organizmie jest zbyt wysoki, pozostałości (określane mianem złogów cholesterolowych lub blaszek miażdżycowych) odkładane są na ściankach tętnic. Im więcej złogów, tym mniejszy przepływ krwi przez tętnice, a to z kolei skutkuje rozpoczęciem procesu prowadzącego do niedokrwienia tkanek.

Jakie są objawy arteriosklerozy w poszczególnych tętnicach?

Praktycznie rzecz biorąc, złogi cholesterolowe mogą się osadzić w każdej tętnicy. Najczęściej jednak tworzą się w tętnicach szyjnych, kręgowych, mózgowych i doprowadzających krew do nóg. Powoduje to szereg objawów, których chory początkowo w ogóle nie kojarzy z tą chorobą. Na podstawie lokalizacji blaszek i objawów, choroba może być sklasyfikowana jako:

• Miażdżyca tętnic szyjnych ‒ objawy z początku są błahe. Chory cierpi na bóle głowy, ma kłopoty z mową. Skarży się na nudności i zaburzenia czucia, co może kojarzyć się z chorobą neurologiczną. W takich sytuacjach warto zgłosić się do lekarza. Nieleczona arterioskleroza tętnic szyjnych może skutkować wystąpieniem niedowładu.
• Miażdżyca tętnic kręgowych ‒ pojawiają szumy uszne, zachwiania równowagi, zawroty głowy.
• Miażdżyca tętnic wieńcowych ‒ zapchane tętnice wieńcowe wywołują u chorego uczucie zmęczenia nawet po niewielkim wysiłku. Serce jest osłabione i szybciej pompuje krew. Skutkiem tego mogą być ataki dusznicy bolesnej, a w późniejszej fazie ‒ zawał serca.
• Miażdżyca tętnic mózgowych ‒ może (ale nie musi) być przyczyną udaru niedokrwiennego mózgu. Jest to sytuacja zagrożenia życia i zdrowia dla pacjenta. Udary cechują się dużą śmiertelnością wśród chorych na arteriosklerozę.

Zmiany miażdżycowe mogą się pojawić w tętnicach doprowadzających krew do nóg. Objawy, które temu towarzyszą, są z pozoru niewinne. Najczęściej jest to uporczywy ból w kończynach. W bardzo zaawansowanym stadium miażdżycy kończyn dolnych, operacja amputacji może być jedynym ratunkiem.

Miażdżyca tętnic ‒ przyczyny, diagnostyka, leczenie

Predyspozycje do zachorowania na miażdżycę tętnic zależą od czynników genetycznych, wieku, płci i jakości życia. Nie bez znaczenia jest również dieta. Brak ruchu także naraża na zachorowanie. Miażdżycy nie sprzyja otyłość i choroby współistniejące ‒ nadciśnienie albo cukrzyca. Sprzymierzeńcem arteriosklerozy jest hipercholesterolemia (wysoki poziom cholesterolu).

Diagnostykę miażdżycy rozpoczyna się od wykonania podstawowych badań krwi. Kluczowym ich elementem jest lipidogram (frakcje cholesterolu). Na podstawie wyników, kieruje się pacjenta na dalsze badania ‒ USG dopplera i ewentualne badania obrazowe takie jak angio-MR, czy angio-TK (angiografia tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego).

Leczenie arteriosklerozy polega na podawaniu leków obniżających poziom cholesterolu we krwi. Pacjent przyjmuje jednocześnie leki przeciwkrzepliwe. Niekiedy koniecznością bywa przeprowadzenie zabiegów operacyjnych takich jak:

• wszczepianie stentów w tętnice
• balonikowanie ‒  polega na wprowadzeniu do tętnicy cewnika, który kruszy złogi cholesterolowe
• pomostowanie ‒ pacjentowi przeszczepia się żyłę, która ma ominąć zablokowany przez blaszkę fragment tętnicy.

Sukces terapii zależy przede wszystkim od prowadzenia zdrowego trybu życia ‒ utraty wagi i wdrożenia odpowiedniej diety. Leczenie można wspomóc, stosując suplementy dostępne w aptekach ‒ fitosterole i drogocenne kwasy Omega-3.