6 rzeczy, które pomogą zadbać o zdrowe jelita

Jelita to organ równie ważny co zaniedbany. Dowodzimy tego na co dzień, faszerując się przetworzoną żywnością, zapominając o umiarze przy stole, ignorując sygnały ostrzegawcze, jakie wysyłają nam nasze „kiszki”. A jelita są cierpliwe, ale do czasu… Pora poprawić z nimi relacje.

Sprawa jest poważna. Jeśli nie wierzycie nam, to uwierzcie statystykom. Rak jelita grubego jest trzecim najczęstszym nowotworem na świecie. Co znamienne, choroba częściej atakuje mężczyzn niż kobiety. Ta prawidłowość w znacznym stopniu może być związana ze stylem życia. Panowie częściej palą papierosy, spożywają więcej alkoholu i zazwyczaj poświęcają mniejszą uwagę diecie. A to ona ma kluczowe znaczenie w profilaktyce chorób jelita.

Jak zatem postępować w trosce o jelita? Oto nasze podpowiedzi:

Jedz zdrowo

Jedz zdrowo – czyli temat rzeka. W trosce o jelita przede wszystkim należy postawić na produkty bogate w błonnik. Regularne spożywanie włókna roślinnego jest istotne z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze, działa ono niczym „wycior”: czyści nasz przewód pokarmowy z resztek pożywienia, udrażnia go i pomaga usunąć szkodliwe pozostałości procesu trawienia. Po drugie, błonnik to pokarm „dobrych” bakterii. A właściwy mikrobiom odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu nie tylko jelit, ale również całego organizmu. Jednak błonnik to nie wszystko. Zdrowe odżywianie oznacza również – ujmując rzecz w telegraficznym skrócie – ograniczenie spożycia produktów przetworzonych i cukru oraz przyjmowanie odpowiedniej ilości witamin, mikroelementów i przeciwutleniaczy.

Postaw na aktywność

Bez ruchu się nie obejdzie. Najlepiej, by był on stałym elementem naszego „rozkładu zajęć”. Nie musi to być sport wyczynowy. Wystarczy zaaplikować sobie kilka razy w tygodniu zestaw prostych ćwiczeń, przebieżkę lub intensywny spacer. Aktywność fizyczna wpływa korzystnie na działanie układu krążenia, od którego zależy sprawność i zdrowie całego organizmu. Zwiększa również odporność na stres oksydacyjny, wywołany przez wolne rodniki, i pomaga zwalczyć stany zapalne – w efekcie zmniejszając ryzyko rozwoju chorób nowotworowych.

Rzuć palenie, ogranicz picie!

Palenie zagraża nie tylko układowi oddechowemu. Nałóg nikotynowy uruchamia w organizmie całą kaskadę reakcji, które negatywnie odbijają się na zdrowiu, między innymi przez nasilenie procesów zapalnych i nowotworowych. Z alkoholem sprawa jest mniej jednoznaczna. Przykładowo, czerwone wino zawiera silne przeciwutleniacze. Wiadomo też, że etanol obniża stężenie „złego” cholesterolu we krwi. Jednak z raportu World Cancer Report 2014 opublikowanego przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że z punktu widzenia profilaktyki nowotworowej żadna ilość alkoholu nie może być uznana za bezpieczną. Najlepiej uruchomić zdrowy rozsądek i… po prostu pić jak najmniej.

Unikaj stresu

Slow food, slow life – to najlepsza dewiza, jeśli chodzi o zapobieganie chorobom jelit. Nie tylko zresztą nowotworowym. Końcowe odcinki układu pokarmowego są bardzo wrażliwe zarówno na „szybkie” jedzenie, jak i „szybkie”, nerwowe życie. U wielu osób stres objawia się w postaci biegunek lub zaparć. Na dłuższą metę „dręczenie” jelit stanem przewlekłego napięcia nerwowego może przyczynić się do rozwoju nieswoistych chorób zapalnych, a nawet raka. Pamiętając, że stres to jeden z największych „zabójców”, lepiej zredukować bieg i cieszyć się życiem na spokojnie.

Zwracaj uwagę na objawy

Nowotwory jelit słyną z podstępności. Mogą rozwijać się przez wiele lat i nie dawać zauważalnych objawów. Nie znaczy to, że nie warto „monitorować” własnego organizmu. Rak może być efektem długotrwałych problemów jelitowych o podłożu zapalnym, bakteryjnym lub wirusowym. Sygnałem do wzmożenia uwagi powinny być problemy z trawieniem i wydalaniem. Co począć, gdy takowe się pojawią? Patrz niżej.

Nie bój się kolonoskopii

Jeśli boisz się raka, to zdecydowanie nie bój się kolonoskopii. Tym bardziej że jest to zabieg praktycznie bezbolesny, a można wykonać go także pod narkozą. Nowotwór jelit wykryty we wczesnej fazie jest w większości przypadków w pełni uleczalny – dlatego ryzyko zaniedbania zwyczajnie się nie opłaca. Ponad 90 proc. nowotworów jelit rozwija się na podłożu niegroźnych gruczolaków (polipów), które można usunąć bezoperacyjnie w trakcie badań endoskopowych. Kolonoskopię warto wykonać po 40. roku życia, nawet jeśli jelita nie dają się we znaki – i powtarzać ją raz na pięć lat.